Odpowiedzi na pytania

---

• 11 października 2015

  Status quo – czy to się odmienia

  W ostatnich dniach napisała do nas Czytelniczka: Zastanawiam się, czy można odmienić termin status quo. Czy poprawne jest wyrażenie „zmierzyć się ze statusem quo” (tłumaczenie z ang challange the status quo). Będę bardzo wdzięczna za pomoc. Pozdrawiam Anna Szanowna Pani, termin status quo należy do grupy wyrazów cytatów i jest w polszczyźnie nieodmienny. Powiemy więc, że zostało zachowane status quo […]

• 7 września 2015

  Jak nazywać mieszkankę miejscowości Chroberz

  W ostatnich dniach bardzo ciekawy e-mail przesłał do nas p. Paweł Bochniak, który prowadzi stronę internetową http://www.chroberz.info/, zadając pytanie dotyczące nazw mieszkańców, a konkretniej mówiąc mieszkanek Chrobrza. Mam serdeczną prośbę dotyczącą poprawnego nazywania mieszkanki miejscowości Chroberz. Chroberz to bardzo stara miejscowość w woj. świętokrzyskim (pochodzi od przydomka króla Bolesława Chrobrego). Wielu przyjezdnych i osób niezwiązanych z Chrobrzem ma trudność z […]

• 20 lipca 2015

  „Niekochanie”, „nie, kochanie” i „nie kochanie”

  anetka71 napisała: Czy mogłabym prosić o mała pomoc? Mianowicie mam problem z wyrazem „niekochanie”. Czy pisane łącznie jest ono poprawne? Jeśli tak, to czy mogę prosić o wyjaśnienie? Pani Anetko, ależ oczywiście, że niekochanie nie tylko wolno, ale nawet trzeba zapisać łącznie, ponieważ jest to rzeczownik, a jak Pani zapewne dostrzegła wyżej [komentarz został opublikowany pod wpisem Pisownia łączna i […]

• 12 kwietnia 2015

  Zapisy wymiarów. Czy stawiać spację?

  Napisała do nas p. Justyna: Witam, piszę z prośbą o pomoc w ustaleniu, która forma zapisu wymiarów będzie poprawna: (140.8mm x 72.4mm x 9.9mm) czy może to zapisać bez tych spacji przed i po znaku x? Naturalnie wtedy miary trzeba będzie usunąć. Jak wtedy zasygnalizować, że chodzi o milimetry? Czy jest może jakaś reguła dotycząca takich zapisów? Szanowna Pani, nie […]

• 6 lutego 2015

  Czy komentarz może OCZEKIWAĆ na moderację

  Ciekawy problem poruszyła ostatnio Pani Aleksandra: Dzień dobry. Na jednej ze stron dowiedziałam się: „Twój komentarz oczekuje na moderację.” Podobnie na komórce pojawia się „oczekiwanie na połączenie” Czy nie „oczekuje się” czegoś, a „na cos” czeka? Mój komentarz czeka, ja czekam na polaczenie, a oczekuje raczej jakiegoś wydarzenia, świąt, nagrody (no chyba że wydarzeniem jest uzyskanie połączenia…) Z góry dziękuje […]

• 3 lutego 2015

  Przypadek szanownych państwa i wojewodów. Różne dylematy p. Kingi

  Oto pytania, które zadała nam p. Kinga, i odpowiedzi Tomasza Powyszyńskiego. Szanowne Państwo, a może Szanowni Państwo? W każdym razie nie „Witam”, gdyż w żadnym wypadku nie chcę okazywać arogancji. Mam nadzieję, że parę moich pytań zostanie zauważonych, gdyż jest to dla mnie bardzo dużym problemem i byłabym niezmiernie wdzięczna, jeśli uzyskałabym odpowiedź. 1) Pierwsze pytanie dotyczy pierwszego akapitu tej […]

• 25 stycznia 2015

  Czy wyraz zawartość ma liczbę mnogą?

  Napisała do nas p. Agata: Dzień dobry, zastanawia mnie jedna kwestia odnośnie słowa „zawartość”. Czy istnieje liczba mnoga a jeśli tak to w jakich kontekstach można jej używać? Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN przy haśle „zawartość” informuje lakonicznie, że to wyraz „bez liczby mnogiej”. Jest to więc singulare tantum, czyli rzeczownik występujący wyłącznie w liczbie pojedynczej. Powiemy, że dwa naczynia […]

• 30 grudnia 2014

  Czy Irka to ładne zdrobnienie?

  Użytkowniczka Hector (bo mam pewne uzasadnione podejrzenie, że to jednak Pani, a nie Pan – to oczywiście najmniej istotne, wyjaśniam tylko, dlaczego zwracam się do Czytelnika jak do Czytelniczki) zadała nam ostatnio następujące nietypowe pytanie: Moja mama ma na imię Irena. Koleżanka zwraca się do niej Irka! Dla mnie i większości znajomych takie zdrobnienie ma negatywny wydźwięk. Kiedy porównałem, że […]

• 10 grudnia 2014

  Jadę zagranicę, za granicę czy do zagranicy?

  Pan Tomasz poruszył ostatnio następującą kwestię: Mój językowy dylemat związany jest ze słowem „zagranica”, a konkretnie z wyrażeniem „jadę zagranicę”. Bo jeżeli „zagranica” jest to teren poza granicami kraju to czy nie powinno się pisać „jadę do/na zagranicy/ę”? A jeśli wybieram się poza obszar swojego kraju to czy nie powinienem pisać, że „jadę za granicę”? Z góry dziękuję za pomoc. […]

• 3 grudnia 2014

  Jazda konna i jazda na słoniu

  No cóż… językowe dylematy bywają niekiedy zabawne. Oto e-mail, jaki otrzymałem niedawno, i krótka odpowiedź: Zwracam się z dość nietypowym pytaniem. Zastanawia mnie, czy istnieje czasownik określający czynność jaką jest jazda na słoniu?, bo w wypadku koni jest to proste do określenia: „jazda konna”. No… „jazda konna” to chyba nie do końca czasownik ;-), tylko rzeczownik z przymiotnikiem. W przypadku […]

• 23 listopada 2014

  Mało i dużo – przysłówki czy liczebniki?

  Poniższy wpis unaocznia, że nie wszystko w języku jest jednoznaczne. Zwłaszcza w kwestiach dotyczących klasyfikacji często decyduje kontekst lub… po prostu opinie językoznawców są zróżnicowane. Jakiś czas temu napisała do nas p. Anna: Mam problem z klasyfikacją wyrazów: mało i dużo. Czy są to przysłówki stopnia i miary, czy też może liczebniki nieokreślone? Różne źródła podają sprzeczne informacje – w […]

• 17 października 2014

  W otworze nr 1, 2 i 3 jest woda. Czy to poprawne?

  Dziś przytaczam pytanie, które zadał nam niedawno Pan Łukasz, oraz sformułowaną przeze mnie odpowiedź. (Forma maila oryginalna – bez poprawionych błędów). Dzień dobry. Jaka forma poniższego zdania będzie bardziej poprawna i dla czego? W* otworach nr 1, 2 i 3* jest woda. W* otworze nr 1, 2 i 3* jest woda. Moim zdaniem obie formy są poprane bo w pierwszym […]

• 12 października 2014

  Reguły językowe czy przepisy państwowe

  Bardzo ciekawą prywatną wiadomość z pytaniem przesłała nam ostatnio na Facebooku p. Aga: Szanowni Doradcy językowi, chciałabym zapytać o pewną rzecz nurtującą mnie w pracy. Pracuję na uczelni wyższej, z czym wiąże się pisanie publikacji oraz przeróżnych materiałów dla studentów, w tym podręczników. Jest to dziedzina związana z medycyną. Staram się pisać poprawnie pod względem językowym, ale równocześnie zgodnie z […]

• 9 października 2014

  Przecinki, przecinki, przecinki

  Dziś odpowiedź na kolejne pytanie czytelnika. Poniżej list p. Michała – zatytułowany identycznie jak niniejszy wpis – który ostatnio otrzymaliśmy, oraz odpowiedź Tomasza Powyszyńskiego. Mam parę pytań związanych z przecinkami. *1.* Mamy takie oto zdania pytajne: *O co chodzi? O to, że jestem biedny, czy że jestem stary?* W drugim zdaniu są dwa przecinki, z czego pierwszy jest zrozumiały. A […]

• 7 października 2014

  „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Czy potrzebny tu przecinek?

  Oto list, który przesłał nam ostatnio p. Jan: Kłaniam się, Zdjęcie domu, w którym mieszkała s. Faustyna, a pod nim napis: „W Wilnie w tym domu mieszkała s. Faustyna”. Pytanie: Czy ten napis jest poprawny pod względem interpunkcji? Własne rozważanie. Kiedyś czytałem takie pouczenie: „Jeśli dwa okoliczniki tego samego typu (miejsca, czasu itd.) stoją w zdaniu obok siebie, oddzielamy je […]

• 25 września 2014

  „Trylogia”, Trylogia czy trylogia Sienkiewicza

  Na Facebooku ostatnio modny jest łańcuszek, w ramach którego zaproszona do zabawy osoba ma wskazać dziesięć książek uznawanych przez siebie za szczególnie ważne. Jak się domyślam, właśnie w tym kontekście zrodziło się pytanie, które zadała mi moja koleżanka: Ostatnio widziałam kilka razy zapis „Trylogia” Sienkiewicza. Czy zastosowany cudzysłów jest konieczny? Bo jakoś mi to dziwnie wygląda… Szczerze mówiąc, mam wrażenie, […]

• 10 sierpnia 2014

  Jak zapisać myśli bohaterów

  P. Strzegomski zadał szalenie istotne pytanie: Panie Pawle, a co z przedstawianiem myśli? Banda złoczyńców była coraz bliżej. Już po mnie, pomyślał. Zrezygnowany, spuścił głowę. Nigdy nie poznam swego nienarodzonego dziecka. czy Już po mnie – pomyślał. Zrezygnowany, spuścił głowę. – Nigdy nie poznam swego nienarodzonego dziecka. Przyznam, że redagując książki, w tym względzie pozostawiam autorowi szeroką dowolność, trzymając się […]

• 7 lipca 2014

  Dialogi. Narracja wielką czy małą literą?

  Teksty dotyczące pisania dialogów cieszą się na naszej stronie dużym zainteresowaniem, dlatego z wielką przyjemnością po raz kolejny podejmujemy ten temat. Oto pytanie zadane niedawno przez p. Lenę: Szanowni Państwo, Redaguję właśnie tekst, w którym zdarzają się co i rusz takie konstrukcje: – Jesteś mi tu potrzebny – mówiąc to, wykonał niemal niezauważalny gest ręką. Zastanawiam się, jak zapisać to […]

• 26 czerwca 2014

  Jak określać mieszkańców Wybrzeża Kości Słoniowej

  Ostatnio Karol, mój znajomy, zapytał mnie o bardzo interesującą kwestię związaną z odbywającym się w Brazylii mundialem: Jak nazwać reprezentanta Wybrzeża Kości Słoniowej? Nie będzie to chyba Wybrzeżanin? Spotkałem się z ładnym określeniem Iworczyk, tyle że to nie po polsku. No więc jak mówić? W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod hasłem Wybrzeże Kości Słoniowej czytamy: Nazw mieszkańców i przymiotnika […]

• 18 czerwca 2014

  Jednostki z ułamkami dziesiętnymi

  Pan Marek pyta: Jak należy odmieniać jednostki w połączeniu z ułamkami dziesiętnymi, np: 2,5 zł – dwa i pięć dziesiątych złotego czy złotych; 0,31 cm – trzydzieści jeden setnych metra czy metrów. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod hasłem Liczebnik czytamy: Liczebniki ułamkowe wymagają określenia rzeczownikowego w dopełniaczu; najczęściej jest to dopełniacz liczby pojedynczej. (…) te liczebniki, które określają […]

---