Strona główna » fleksja
Tag: fleksja
-
Kiedy ów, kiedy owo, kiedy owa, owi, owe
Ów – to piękne słowo i wspaniale, że chcemy go używać, bo jest charakterystyczne dla stylu wysokiego. Polacy mają jednak często problem z doborem jego odpowiedniej formy. Ów postać po kilku chwilach podniosła jedną rękę.Amy, bo tak miała na imię ów kobieta.Ów mężczyzną był John. To tylko kilka przykładów błędnego użycia, znalezionych przy pomocy jak zawsze sprytnego Chata GPT (ale […]
-
Czy odmieniamy portugalską nazwę miejscowości Batalha
Używanie danej nazwy w mowie i piśmie musi być jednorodne. Nie może być więc tak, że mówimy „w Batalii”, a piszemy „w Batalha”. Skoro mówimy „w Batalii”, musimy znaleźć odpowiednią formę, która pozwoli nam to adekwatnie zapisać.
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (94) – zamknięcie cyklu
Koniec roku to dobry czas, by domknąć na naszej stronie pewien cykl, z którym ruszyliśmy… w sierpniu 2013 r. Bywały okresy, gdy ciekawostkami zamykaliśmy na naszej stronie każdy kolejny miesiąc. Jako że ostatnio artykuł w tym cyklu ukazał się półtora roku temu, możemy uznać, że ta formuła najwyraźniej się wyczerpała, a koniec roku to doskonały moment, by ostatecznie ją domknąć. Przez niemal 12 lat opublikowaliśmy 94 odcinki, w których zamieściliśmy – jak naliczyliśmy – 407 ciekawostek. Dziękujemy kilkorgu Autorom, którzy współpracowali z nami przy tworzeniu części odcinków. Zachęcamy do zaglądania do materiałów archiwalnych w zakładce „Ciekawostki językowe” – jak to w języku bywa, większość ciekawostek ciągle nie straciła na swej aktualności.
-
Nietypowa(?) odmiana wyrazu czyściec
Zbitki trudne do wypowiedzenia mają to do siebie, że w wyrazach częściej używanych może dochodzić do ich upraszczania.
-
Duarte Brandão. Jak odmieniać przez przypadki
Niedawno otrzymałem następujące pytanie: Jak (i czy) odmienić portugalskie imię i nazwisko Duarte Brandão? Temat jest o tyle trudny, że polskie słowniki bardzo rzadko zajmują się kwestią nazwisk portugalskich. Niemniej, należy tutaj zastosować uwagi ogólne dotyczące odmiany imion i nazwisk. Co do nazwiska warto pamiętać o tym, że: Pewnym ułatwieniem dla piszących może być możliwość nieodmieniania niektórych nazwisk, dopuszczalna, gdy […]
-
Odmiana imienia Fae, gdy występuje jako imię męskie
Imię Fae, czytane Fej, jako imię męskie jest nietypowe, normalnie jest to imię żeńskie i wówczas – co naturalne – nie podlega odmianie. Natomiast co do imion męskich reguły słownikowe są nieubłagane…
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (92)
Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: jakie dwa znaczenia ma wyraz „dzierżyć” i jaki jest jego tryb rozkazujący; czy poprawna forma biernika to „manekin” czy „manekina”; jak brzmi narzędnik liczby mnogiej rzeczownika „broń”.
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91)
Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się, które formy są poprawne: „nie najlepszy” czy „nienajlepszy”; „zwężyły” czy „zwęziły”; „Polska Ludowa” czy „Polska ludowa”; „patrzeć ukosem” czy „z ukosa”.
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (87)
W tym miesiącu w ciekawostkach językowych piszemy: o wariantach odmiany imienia Bruno, o dopełniaczu wyrazu statua, kropce po dr w skrócie od doktora oraz o tym, czy lepiej mówić kilkakrotnie czy kilkukrotnie.
-
W liczbie pojedynczej: owo i ów, nie owe i owy
Ów to zaimek towarzyszący rzeczownikowi. Może służyć m.in. do wyróżnienia kogoś lub czegoś spośród innych. Często jednak wyraz ten bywa niepoprawnie odmieniany. Posłużę się tutaj przykładami, które można spotkać w wielu redagowanych tekstach, a nawet wydanych książkach czy opublikowanych artykułach.
-
Typy odmiany nazwisk zakończonych na -o
Prosty schemat tego, jak w liczbie pojedynczej odmieniają się nazwiska męskie zakończone na -o.
-
Liczebnik oboje. Wybór formy orzeczenia
W tym artykule chcę się skupić na kolejnej kwestii dotyczącej formy oboje, a mianowicie – odmiany wyrazów, z którymi ten liczebnik występuje, oraz wyboru formy orzeczenia. Zależą one od znaczenia wyrazów, do których liczebnik się odnosi.
-
Czy odmieniać w polszczyźnie wyrazy obcojęzyczne
Jakiś czas temu napisał do nas p. Witold: Dzień dobry Uprzejmie proszę o pomoc w rozwiązaniu językowego dylematu dotyczącego prawidłowej odmiany nazw obcojęzycznych. Poniżej przytaczam przykładowe zdania: Zapakować prowiant do day pack organizera, On nie jest deep diverem, Reach stackery (reachstackery) są pojazdami używanymi do obsługi intermodalnych kontenerów, Do portu wpłynęła (wpłynął) jedna (jeden) tessarakonteres (gr.), wpłynęły dwie (dwa) tessarakonteres […]
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (66)
Inspiracją do opracowania większości poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… liczebniki oznaczające dzień miesiąca odmieniają się na takich zasadach jak każde inne słowo? To dlatego powiemy, że dziś jest trzydziesty października (a nie trzydziestego października – choć forma ta dopuszczalna jest w […]
-
Przysucha – z Przysuchy. Czy może być też z Przysuchej?
Napisała do nas pani Aleksandra: Nurtuje mnie odmiana nazwy pewnej miejscowości. Przysucha to miasto w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim. Mieszkańcy mówią „jestem z Przysuchy”, niektórzy odmieniają jednak „z Przysuchej”. Czy forma „z Przysuchej” jest zatem poprawna? Szanowna Pani, tak się składa, że odpowiedź na pytanie dotyczące właściwej odmiany tej miejscowości znajduje się w poradni językowej PWN, tutaj: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przysucha;5764.html Tak […]
-
Czteroletni Dominik – zabawne językowe potknięcia i osobliwości
Język czterolatka to zawsze skarbnica zabawnych powiedzeń, ale też i genialnych skojarzeń odsłaniających pokrewność wyrazów. Nasze najmłodsze dziecko, Dominik, ma już prawie cztery i pół roku, a ja już od pewnego czasu zabieram się za kolejny wpis na temat rozwoju jego języka. Ważny dla mnie, bo język cztero-, czteroipółlatka rozwija się jeszcze dynamicznie, jest pełen ciekawych stwierdzeń i zabawnych potknięć. […]
-
Czy wyraz body można odmieniać?
Znajoma zapytała mnie jakiś czas temu: Co język polski mówi o słowie „body”, czyli o jednoczęściowym ubraniu kobiecym lub dla dzieci? Wydawało mi się, że to słowo się nie odmienia, że mam body, że ładnie wyglądam w body, itd. Ale ostatnio coraz częściej widzę takie zdania „szukam bodów dla noworodka”, albo „ślicznie Ci w tych bodach!”. A mnie jakoś skręca. Słusznie?
-
Kalej – dwa typy odmiany. Który poprawny?
Otrzymaliśmy następujące pytanie: Dzień dobry! Koło Częstochowy w gminie Wręczyca Wielka znajduje się miejscowość o nazwie Kalej. Jaka jest prawidłowa odmiana przez przypadki tej nazwy. Chcę zaznaczyć, że miejscowi odmieniają nazwę jak rzeczownik żeński (Kalej, Kalei, Kalei, Kalej, Kaleją, Kalei, Kalej). Mnie się wydaje, że Kalej to rodzaj męski. Męską odmianę stosuja mieszkańcy okolicznych miejscowości. Czy mam rację? Z uszanowaniem […]
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (57)
Poniższe ciekawostki opracował Tomasz Marek. 1. Na pewno wiesz, że… rzeczownik kurek ma kilka znaczeń: ‘kran, zawór’, ‘kogut, kurczak’, ‘wiatrowskaz umieszczany na dachu’, dawniej ‘element zamka broni palnej’. Ale czy wiesz, że w zależności od znaczenia biernik ma inne brzmienie? Dla nieżywotnych „kran”, „zawór”, „element zamka” będzie to B. „widzę kurek”, dla żywotnego „koguta” – B. „widzę kurka”. A dla […]
-
Odmiana nazwisk (i niektórych imion) męskich zakończonych na -o
Z odmianą męskich nazwisk zakończonych na -o bywają stałe problemy, o czym świadczy fakt, że wiele osób w tekstach lub mowie po prostu pozostawia je nieodmienione. Oto typy odmian nazwisk, imion, pseudonimów męskich zakończonych na -o z podziałem na te pochodzenia słowiańskiego i z innych języków. Nazwiska słowiańskie zakończone na -o mają dwa typy odmiany: 1) Jeżeli przed końcowym -o […]
Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.
Zadaj pytanie językowe!
Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.
Kategorie
- Baza informacji (47)
- Ciekawostki językowe (94)
- Językowe dylematy (110)
- O stronie (13)
- Odpowiedzi na pytania (179)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (12)
- Teksty publicystyczne (87)
Polub nas!
Najnowsze komentarze
Dziękuję za Pańskie ciekawe opinie pod różnymi artykułami. Czytam z zainteresowaniem. A zazwyczaj i z uśmiechem.
Choć od lat pielęgnuję w sobie wręcz kult dla naszych gwar, mocno pomagających mi rozumieć polską archaiczną mowę, to jednak…
Cały ten wątek czyta sie i ze wzruszeniem nad przemijalnością zasad, i nad kulturą wypowiedzi, jakiej trudno by szukać w…
Chylę czoła nad dyplomacją Pana Pawła. Pobrzmiewa w tym wątku jednak jakaś domyślna zupacka potrzeba zakazu dowolności. Wręcz ordynek, ordnung...…
Taki temat i brak reakcji gawiedzi tutejszej? Szkoda... Niektórych poprzednich wersji jednak mi jest szkoda - choćby małoliterowania fordów /…
No i chochlik mi się wtrącił, kradnąc komę... Ciekawe, czy Ciszek. Chyba jednak Omacek.
Ciekawel ilu było tych krasnali w sumie... . Ciszek w Wordzie? Jednak tam ową bazę wordowską tworzą ludzie, a ci…
Dzień dobry. Tak, myślę, że jak najbardziej słusznie zwraca Pan uwagę, że taka interpretacja również jest możliwa. Można to zinterpretować…
Dziękuję za błyskawiczną odpowiedź :)
Dzień dobry. Podchodzę do tego tak, że nazw własnych nie traktuję jak wyrazów cytatów, w związku z czym nie zapisuję…
Dzień dobry, zastanawiam się, jak należy zapisywać niemieckie stopnie wojskowe w polskich tekstach, np. "Do pokoju wszedł Reichsführer Hans Schmidt".…
Witam, czy w zdaniu "W skołatanych uszach bez ustanku słyszę koszmarny furkot i łopot i nikłe ujadanie z oddali jakby…
To pewnie kwestia dyskusyjna, jak wiele rzeczy w polszczyźnie (czego rzecz jasna nauczyciele polskiego w szkołach raczej nie uwzględniają), ale…
Starszy brat pomaga odrobić zadanie. Czy "pomaga odrobić" to orzeczenie modalne?
Tagi
blog błędy językowe ciekawostki cytat czasownik dialogi dla autorów dziecko fleksja frazeologia historia języka imiona interpunkcja językowe dylematy język polski kultura języka liczebnik liczebniki mała litera Małgorzata Kubicz mylenie znaczenia wyrazów nauka języka nazwiska nazwy geograficzne nazwy miejscowości nazwy własne odmiana nazwisk odmiana przez przypadki ortografia orzeczenie pisownia rozdzielna pisownia łączna prawo przecinek przyimek półpauza rzeczownik skrótowce składnia spójnik wielka litera zaimek zmiany znaczenia wyrazów związek rządu związki frazeologiczne
Ostatnie wpisy
- Kiedy ów, kiedy owo, kiedy owa, owi, owe 15 kwietnia 2025
- Rewolucyjne zmiany w polskiej ortografii już za 9 miesięcy! 1 stycznia 2026 wchodzi w życie sporo istotnych nowych reguł 2 kwietnia 2025
- Czasem trzeba skasować 4 przecinki 25 marca 2025
- Jeden przecinek zmienia znaczenie. Kolejne przykłady 17 lutego 2025
- Czy odmieniamy portugalską nazwę miejscowości Batalha 23 stycznia 2025
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (94) – zamknięcie cyklu 29 grudnia 2024
- Wypowiedź jednego bohatera rozdzielona długimi wstawkami narratora 23 października 2024
- Złota polska wspinaczkini – to brzmi dumnie 7 sierpnia 2024
- Bariera krew–mózg – dlaczego długa kreska pomiędzy wyrazami 6 czerwca 2024
- Zmiany w ortografii 2026. Zmiana w pisowni z cząstką -bym, -byś, -by – pytanie czytelnika 28 maja 2024
- Jak zapisywać wyraz „szczerze?” wpleciony w zdanie 7 maja 2024
- Do czego służyły pozostałe wózki? Przecinek zmienia znaczenie 17 kwietnia 2024
- Nie lubię określenia „gamingowe”. Dlaczego nie po prostu „growe”? 7 kwietnia 2024
- Wydzielenie imienia przecinkiem. Kiedy jest konieczne? 21 marca 2024
- Znaki diakrytyczne w zapożyczeniach. Czy w tekstach polskich można je pomijać? 12 marca 2024
Archiwa
N | P | W | Ś | C | P | S |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Nasze nagrania
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
W internetowej wersji SGJP są trzy hasła „około”. W pierwszym z nich rzeczywiście podano tylko formę mianownikową: „operator adnumeratywny z…