Tag: wielka litera

18 września 2020

Wielka litera w zaimkach przy content marketingu

W pewnej zamkniętej grupie na Facebooku dla redaktorów i korektorów wziąłem kiedyś udział w zażartej dyskusji na ten temat. Okazało się bowiem, że część redaktorów używanie wielkiej litery w zaimkach Cię, Ty, Tobie w content marketingu, w artykułach, a nawet w dyskusjach w mediach społecznościowych uważa za błąd językowy. Punktem wyjścia było właściwie to, że Ty pisane wielką literą staje […]
22 sierpnia 2017

Baba Jaga, Baba-Jaga, a może baba-jaga? Jak to zapisać i odmienić

O odmianę Baby-Jagi zapytała ostatnio nasza Czytelniczka. A my postanowiliśmy zająć się babą jagą nieco szerzej, bo – jak się okazuje – niejedno ma… imię. Dzień dobry, bardzo chciałabym rozwikłać mój odwieczny dylemat dotyczący odmiany imion i innych rzeczowników dwuczłonowych. Na przykład, Baba Jaga. Mnie naprawdę dźwięczy o wiele lepiej odmiana: z Baba Jagą, o Baba Jadze, Baba Jagi itd. […]
4 maja 2017

Wielkie litery w nazwach nieoficjalnych

O tym jak pomarańczowy sfaulował niebieskiego, przez co Pomarańczowi przegrali. Dostaliśmy pytanie o pisownię takich nazw, jak: „Kocioł Czarownic” (chodzi o Stadion Śląski), „Złota Jedenastka” (mowa o reprezentacji Węgier z lat 1950–1954), „rycerze wiosny” (określenie nadane piłkarzom ŁKS-u), „Pomarańczowi” (reprezentacja piłkarska Holandii). Pierwszy wątek dotyczy nazw obiektów budowlanych i klubów sportowych. Nazwy te, choćby nieformalne, piszemy od wielkich liter. Jeśli […]
25 lipca 2016

Zwroty adresatywne w powieści archaizowanej… – dokończenie

(Przeczytaj pierwszą część opracowania) Linki do źródeł znajdują się na końcu pierwszej części opracowania Część III Orzeczenie w zwrotach adresatywnych W stosunkach z grupy 1a stosowano następujące formy orzeczenia (od najbardziej poufałej do najpokorniejszej): Jak sobie życzysz, Miłościwy Panie. (2 os. l. poj.) Jak sobie życzycie, Miłościwy Panie. (2 os. l. mn.) Jak Miłościwy Pan raczy sobie życzyć. (3 os. […]
23 lipca 2016

Zwroty adresatywne w powieści archaizowanej… – cz. I

Prolegomena Poniżej przedstawiam wynik moich dociekań, których powodem była dyskusja z p. Pomiankiem (po prawdzie, to ja gardłowałem, a p. Pomianek raczył się dystansować) wywołana pytaniem p. Gunnara: Czy w powieści historycznej w dialogach między sługą a królem zwrot adresatywny sługi wobec władcy „Panie/panie” (np.: – Jak sobie życzysz, Panie/panie – odparł podczaszy) należy pisać dużą literą (Panie) czy małą (panie)? […]
16 czerwca 2016

Nazwy wyrobów i marek – kiedy wielka, kiedy mała litera

Christoph napisał ostatnio następujący post: Prof. Bańko wyjaśnił na innym forum (Korpus Językowy) poprawne pisanie anglojęzycznej nazwy: Jack Daniel’s. Piszemy więc prawidłowo: Kupił butelkę Jacka Daniel’sa. Nie rozwiewa to jednak do końca moich rozterek, jeśli w sformułowaniu powyższym brak słowa butelka. I tak: ”Nalał sobie pół szklanki Jacka Daniel’sa.” czy też ”Nalał sobie pół szklanki jacka daniel’sa.”? Intuicyjnie optowałbym za […]
15 kwietnia 2014

Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (8)

Zbliżają się Święta Wielkanocne, dlatego ciekawostki językowe w tym miesiącu odnoszą się do pisowni wielką lub małą literą nazw związanych z Wielkim Tygodniem i Wielkanocą. 1. Czy wiesz, że… …takie nazwy jak Niedziela Palmowa, Wielki Czwartek, Wielka Sobota, Wielkanoc piszemy od wielkich liter? Należą one bowiem do tzw. urzędowych nazw świąt. 2. Czy wiesz, że… …wielkimi literami zapisujemy również takie […]
6 kwietnia 2014

Cóż to za Filip wyrwał się z konopi?

Istnieją dwie formy zapisu tego przysłowia: – wyrwał się jak Filip z Konopi (lub z konopi); – wyrwał się jak filip z konopi. Która z nich jest poprawna? Słowniki nie są w tej kwestii zgodne, niejednokrotnie podając jednak obie formy jako alternatywne. Jak pisze prof. Mirosław Bańko w Małym słowniku wyrazów kłopotliwych, zwyczaj językowy każe dopuścić obydwie pisownie – z […]
8 listopada 2013

Antyczny Rzym – pisownia terminów

Odpowiadamy dzisiaj na pytanie Czytelnika. Wątpliwości Pana Jakuba dotyczą pisowni wyrazów związanych ze starożytnym Rzymem. Prowadzę stronę o antycznym Rzymie – IMPERIUM ROMANUM. Jest to największy polski portal poświęcony temu państwu i w dalszym ciągu poprawiam wszelkie błędy jezykowe i stylistyczne, tak aby treści na nim publikowane były zgodne z regułami stosowanymi w języku polskim. Pytania mam następujące: 1) czy […]
13 października 2013

Internet – wielką czy małą literą

Od dawna opinie w tej sprawie, także wśród językoznawców, są podzielone. Dziś nieco szerzej omawiamy ten temat, przedstawiając opinie zwolenników zapisywania wyrazu internet wielką literą oraz tych, którzy wolą w tym słowie używać małej. Na początek dłuższa wypowiedź naszego Czytelnika, p. Mateusza. Witam! Mam pytanie odnośnie słowa „Internet”. Jeszcze kilka lat temu był dozwolony tylko i wyłącznie zapis wielką literą. […]
25 września 2013

Pisownia nazw marek i artykułów przemysłowych

Pewne wątpliwości wśród czytelników wzbudził ostatnio przepis dotyczący pisowni wielką lub małą literą wyrazów takich jak „MERCEDES” czy „PAMPERS”, czyli nazw marek i produktów przemysłowych. Wiele informacji pojawiło się już w naszych komentarzach. Tym bardziej jednak warto zebrać je w całość i podjąć próbę ich usystematyzowania. Na początek przypomnijmy regułę ortograficzną, która mówi, że nazwy różnego rodzaju wytworów przemysłowych używane […]
22 lipca 2013

Skrócone nazwy instytucji – wielką czy małą literą

Otrzymaliśmy ostatnio dwa pokrewne pytania. Wprawdzie krótko na nie odpowiedzieliśmy, chcemy jednak tutaj rozwinąć nasze wypowiedzi. Na Facebooku napisała do nas p. Zuzanna: Drodzy Państwo, proszę o wyjaśnienie pewnej kwestii związanej ze słowem galeria. W zasadzie to rzeczownik pospolity, jednak gdy ujmiemy go w kontekście Galeria Malta lub Galeria Krakowska mamy do czynienia z nazwą własną. Jak w takim razie […]
14 lipca 2013

Dialogi. Czasownik po półpauzie – kiedy wielką, kiedy małą literą

Pani Magdalena Rerget Wójcik zadała pod wpisem Tomasza Powyszyńskiego Jak pisać dialogi? Praktyczne porady następujące pytanie: Ja mam problem z pewnym dialogiem. Robię korektę do pewnego fanfick’a i nie jestem pewna paru dialogów. „– Ale jak? Tak? – Wypuściłam strumień gorącego powietrza w stronę karku chłopaka.” Teoretycznie treść po myślniku odnosi się do czynności, którą bohaterka wykonuje (punkt 4.), ale […]
18 czerwca 2013

Myślnik i wielka litera w tłumaczeniach z angielskiego

O odpowiedź na dzisiejsze pytanie Czytelniczki poprosiliśmy p. doktor Elżbietę Zarych z Uniwersytetu Jagiellońskiego, polonistkę i tłumaczkę literatury niemieckiej i włoskiej. Już w tym miejscu, na początku, chcielibyśmy bardzo gorąco podziękować Pani Doktor za poniższy wpis oraz za gwarancję, iż możemy liczyć na Jej pomoc przy rozstrzyganiu trudniejszych dylematów, zwłaszcza wtedy, gdy potrzebny jest głos kogoś, kto posiada kompetencje do […]
2 czerwca 2013

Boski, Boży – kiedy wielka, kiedy mała litera

W ostatnio redagowanej książce natknąłem się na zaskakującą propozycję zapisu form wołacza określeń Boga i Maryi: boże, ile kosztuje łosoś? boże, wybacz mi te kłamstwa a nawet: jezu święty, matko boska. Aby być uczciwym, dla pełnego obrazu trzeba dodać, że główna bohaterka traktuje religijność tylko jako sztuczną tradycję, sama deklaruje się jako niewierząca. Narrator zaś w dużej mierze utożsamia się […]
3 grudnia 2012

Nazwy lokacji w grach RPG

Oto nowe pytanie z naszego formularza: Witam jestem programistą gry mmo z gatunku rpg. Od jakiegoś czasu mam problem, który obchodziłem jednak chciałbym zakończyć go raz na zawsze. Chodzi mi o to kiedy używamy wielkiej, a kiedy małej litery w kilkuczłonowych nazwach lokacji? Podam kilka przykładów: Gildia złodziei Gmach sądu Sklepy mieszkańców Galeria bohaterów Polana chowańców Magiczna wieża z góry […]
14 września 2012

Wujek czy wujek. Kiedy wielka, kiedy mała litera

Ostatnio na stronie dużą część odpowiedzi udzielamy w komentarzach, ponieważ pojawia się coraz więcej pytań. Niekiedy pytania otrzymuję też mailem. Bywa tak, że krótko na nie odpowiadam, a tutaj nie zostaje nawet ślad. Ostatnio otrzymałem pytanie, na które udzieliłem tego typu zwięzłej odpowiedzi. Myślę jednak, że nawet przy całej lakoniczności korespondencji, warto ją tutaj przytoczyć. Oryginalna pisownia e-maila została zachowana. […]
10 maja 2012

Wygrawerowana dedykacja a ortografia

Ostatnio otrzymałem list z nietypowym, a interesującym pytaniem: Panie Pawle, Chciałabym na pamiątce Chrztu św. wygrawerować tekst: *Na Pamiątkę Chrztu Świętego- Chrzestna Grażyna* [imię chrzestnej zostało zmienione]. Czy tak napisana dedykacja jest poprawna? Czy może lepiej w ten sposób: *Na pamiątkę Chrztu św. – Chrzestna Grażyna.*? Czy wyraz chrzestna powinien być pisany wielką literą? A jeśli chciałabym napisać tak: *W […]
24 lutego 2012

O redagowaniu dialogów raz jeszcze

Ostatnio w komentarzach pod wpisem Jak pisać dialogi? Praktyczne porady wywiązała się interesująca dyskusja z Panią Anią. Jedną z poruszonych kwestii był problem z następującym fragmentem wypowiedzi: – Gdzieś była ławka! – przypominał sobie gorączkowo. – Wiem! – (I) poszedł przed siebie. Czytelniczka następująco skomentowała powyższe zdanie, poruszając przy tym kilka kwestii: Czy „I” winno być napisane dużą czy małą […]
31 grudnia 2011

Nowy Rok i nowy rok. Kiedy wielka litera, kiedy mała?

Jutro Nowy Rok (1 stycznia), tym samym rozpoczynamy nowy rok (2012). I właściwie dylemat można uznać za rozstrzygnięty. To rozróżnienie jest stosunkowo proste i – przyznaję – w tekstach opublikowanych, a nawet dopiero redagowanych jest dobrze wyczuwane przez piszących. Aby jednak nie pozostawić cienia wątpliwości, napiszę wprost: