• Po Super Bowl. Czyżby zniknął potworek językowy „podanie niekompletne”?

    Podczas zeszłoniedzielnej relacji z Super Bowl LVII w polskiej telewizji ani razu nie wyłapałem rażącego określenia „podanie niekompletne”. Mam wrażenie, że z roku na rok, gdy polscy komentatorzy footballu krzepną i bardziej obywają się z językiem komentarza sportowego tej dyscypliny w polskich warunkach, to wyrażenie zaczyna ustępować promowanym przeze mnie od dawna określeniom, jak: podanie niecelne, podanie nieudane czy po prostu podanie niezłapane.

  • Jak wprowadzać wypunktowania

    Redagując książki, a szczególnie artykuły, często spotykam się z błędnym wprowadzaniem wypunktowań. Kiedy jest to robione niepoprawnie i jak to robić dobrze?

  • Przyszły weekend… to który?

    Jeden z czytelników poruszył ostatnio bardzo ważną kwestię dotyczącą określenia rodzącego wiele animozji: „Pojawiło się ostatnio pewne nieporozumienie w mojej grupie i dlatego zwracam się z prośbą o wytłumaczenie. Jeśli umówiłem się w poniedziałek 14.11.2022 na przyszły weekend, to umówiłem się na 19-20.11 czy 26-27.11?”

  • Duarte Brandão. Jak odmieniać przez przypadki

    Niedawno otrzymałem następujące pytanie: Jak (i czy) odmienić portugalskie imię i nazwisko Duarte Brandão? Temat jest o tyle trudny, że polskie słowniki bardzo rzadko zajmują się kwestią nazwisk portugalskich. Niemniej, należy tutaj zastosować uwagi ogólne dotyczące odmiany imion i nazwisk. Co do nazwiska warto pamiętać o tym, że: Pewnym ułatwieniem dla piszących może być możliwość nieodmieniania niektórych nazwisk, dopuszczalna, gdy […]

  • Odmiana imienia Fae, gdy występuje jako imię męskie

    Imię Fae, czytane Fej, jako imię męskie jest nietypowe, normalnie jest to imię żeńskie i wówczas – co naturalne – nie podlega odmianie. Natomiast co do imion męskich reguły słownikowe są nieubłagane…

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (92)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: jakie dwa znaczenia ma wyraz „dzierżyć” i jaki jest jego tryb rozkazujący; czy poprawna forma biernika to „manekin” czy „manekina”; jak brzmi narzędnik liczby mnogiej rzeczownika „broń”.

  • Opowiadanie w opowiadaniu. Drugi poziom cytowania

    Otrzymaliśmy ostatnio bardzo ciekawe i rozbudowane pytanie nt. tego, jak sobie radzić z zapisem dialogów w przypadku, gdy mamy do czynienia z opowiadaniem w opowiadaniu i jeden z bohaterów przytacza słowa postaci z opowiadania podrzędnego.

  • Kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, kilkaset – jakie to dokładnie zakresy

    Zastanawiacie się nad tym czasami? Czy na przykład 20 to już kilkadziesiąt czy jeszcze kilkanaście? Jak to definiują słowniki? Ja się zastanawiałem, więc postanowiłem to sprawdzić i dla wygody Czytelników umieścić w jednym miejscu. I okazało się… że nie jest to wszystko takie oczywiste.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się, które formy są poprawne: „nie najlepszy” czy „nienajlepszy”; „zwężyły” czy „zwęziły”; „Polska Ludowa” czy „Polska ludowa”; „patrzeć ukosem” czy „z ukosa”.

  • Ile przecinków może być w zdaniu

    Wśród piszących w języku polskim można czasem spotkać się z tendencją, by „nie nadużywać przecinków”, bo to… „brzydko wygląda”. Tymczasem zdarzają się w polszczyźnie takie zdania, w których trzeba postawić przecinki pomiędzy wszystkimi lub prawie wszystkimi wyrazami. W niedawno redagowanej książce trafiłem na świetny przykład takiego zdania.

  • Łącznik to nie półpauza

    Jakiś czas temu pisałem o tym, że średnik to nie dwukropek. W redagowanych tekstach spotykam się z jeszcze jedną parą znaków nagminnie ze sobą mylonych: łącznik bywa stawiany w miejscu półpauzy (a bywa też odwrotnie, choć zdecydowanie rzadziej).

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (90)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: czy nacieramy komuś uszu, czy uszy; kiedy formy „pełny” nie możemy zastąpić wyrazem „pełen”; kiedy w liczbie mnogiej używamy orzeczenia w formie męskoosobowej, a kiedy w niemęskoosobowej.

  • Nazwy wysp: kiedy wyspa wielką, kiedy małą literą

    Choć może się to wydawać dziwne, w polszczyźnie określenie wyspa (podobnie jak inne określenia w nazwach geograficznych, np. jezioro, góra) piszemy w niektórych nazwach wielką, a w innych małą literą.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (89)

    Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: czy na mieszkańców Norwegii możemy mówić „Norwedzy”; co oznaczają określenia „gruba fisza” i „wykidajło”; dlaczego nie warto mylić wyrazów „rzewnie” i „żywnie”.

  • Średnik to nie dwukropek

    Wykonując przez lata redakcję książek, natknąłem się kilka razy na dość zaskakujący zwyczaj używania przez niektórych autorów średnika tam, gdzie powinien stać dwukropek. Tymczasem są to znaki o zupełnie różnych funkcjach.

  • Jak przebiega proces wydawniczy

    Wydanie książki to proces kilkuetapowy. Od złożenia rękopisu do wydrukowania pierwszego egzemplarza mija nieraz sporo czasu. Jak to wszystko się odbywa? I jakie są kolejne kroki na drodze do wydania własnej książki? To wszystko postaram się przybliżyć w niniejszym artykule.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (88)

    Ostatnie w 2021 r. ciekawostki językowe, wzorem poprzednich lat, jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia. Pierwsza z nich jest zresztą tematycznie związana ze zbliżającym się czasem.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (87)

    W tym miesiącu w ciekawostkach językowych piszemy: o wariantach odmiany imienia Bruno, o dopełniaczu wyrazu statua, kropce po dr w skrócie od doktora oraz o tym, czy lepiej mówić kilkakrotnie czy kilkukrotnie.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (86)

    Tradycyjnie na koniec miesiąca prezentujemy garść językowych ciekawostek. Piszemy o: poprawności form na adres, pod adresem i pod adres, wołaczu imienia Mariola, kiedy kursywa w wyrazach cytatach, czy pisać w try miga, czy w trymiga.

  • Jak zapisywać nazwy jednostek wojskowych

    Jakiś czas temu napisała do nas pani Olga, redaktorka, pytając o kwestie zapisu nazw jednostek wojskowych w szczegółowych przypadkach (m.in. w dialogach) w powieści. Korespondencja zmieniła się w interesującą wymianę maili. Jako że zawiera ona wszystkie ważniejsze ogólne zasady dotyczącej tej kwestii oraz sporo konkretnych przykładów, dlatego jej fragmenty – w formie uzgodnionej z naszą rozmówczynią – udostępniamy poniżej naszym czytelnikom.

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Blog Językowe Dylematy

Najnowsze komentarze

  1. Szanowna Pani, przejrzałem reguły tworzenia skrótów. Warto pamiętać, że poza grupą skrótów utrwalonych w polszczyźnie i powszechnie używanych (jak ww.,…

  2. Szanowny Panie Jak poprawnie zapisać w skrócie Europa Środkowo-Wschodnia? Europa Śrd.-Wsch. czy Europa Środk.-Wsch. Oczekuję na odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.…

  3. Dziękuję za tę informację! Długo szukałem potwierdzenia, większość internetowych poradników o poprawnym zapisie takiej skróconej formy daty (np. 24.03) milczy.

  4. Brakuje kontekstu uprzedzającego, tzn. do czego odnosi się ten zapis. Natomiast sam ten fragment, który Pan przedstawił, wskazuje – patrząc…

  5. Dzień dobry, mam pytanie odnośnie zapisu w pewnej ustawie, mianowicie: "5b) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu lub…

  12. Tak więc pan Paweł zmienił zdanie w sprawie tożsamości podmiotu. Nagle stała się ona nieważna . Nie nagle. Po prostu…

  13. Tak więc pan Paweł zmienił zdanie w sprawie tożsamości podmiotu. Nagle stała się ona nieważna ;) . Zdania przez Pana…

Archiwa

marzec 2023
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  

Nasze nagrania

Polecane strony