Strona główna » związki frazeologiczne
Tag: związki frazeologiczne
-
Łączliwość leksykalno-semantyczna
Dlaczego biznesmen jest znakomity, ale już nie wybitny? Dlaczego możemy wyrządzić krzywdę, ale nie możemy wyrządzić zdrady? Dlaczego rolę tylko odgrywamy, a nie możemy jej pełnić? Dlaczego popularność się zyskuje, a nie odnosi, choć będący synonimem sukces można również odnieść? Kwestia tytułowej łączliwości jest jedną z najtrudniejszych w używaniu języka.
-
Skąd wzięło się określenie stłuc kogoś na kwaśne jabłko
Dlaczego możemy stłuc kogoś akurat na kwaśne jabłko, a nie na inne? I co dokładnie oznacza ten frazeologizm? Podstawowe znaczenie jest niekontrowersyjne. To, że ktoś stłukł lub sprał kogoś na kwaśne jabłko, oznacza po prostu – jak definiuje Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN – że ‘ktoś zbił kogoś bardzo mocno’. Ale dlaczego akurat na jabłko kwaśne? By wyjaśnić, jak rozumiano […]
-
Co znaczy, że coś uszło komuś płazem
Niektórzy sądzą, że płaz, o którym mowa w przywołanym frazeologizmie, to np. salamandra czy żaba, czyli jakiś przedstawiciel gromady zwierząt o tej nazwie. Nic bardziej mylnego, chodzi tu o wyraz mający całkiem inne znaczenie i generalnie nieużywany już dziś w polszczyźnie. Frazeologizm ten oznacza, że komuś coś się upiekło, uszło na sucho – zasłużył na karę, ale go ominęła, bo […]
-
Błędy wskazywane w dawniejszych i współczesnych opracowaniach poprawnościowych
Izabela Wieczorek • Na jakie typy błędów zwracają uwagę poszczególni autorzy? Gwara, regionalizmy i dialektyzmy Współcześnie zauważam tendencję do chęci całkowitego wyzbywania się w wymowie wyrazów wskazujących na posługiwanie się dialektem czy regionalizmami. Jak jednak zapewnia Paulina Mikuła w swoim opracowaniu poprawnościowym pt. „Mówiąc inaczej”, gwara nie jest czymś, czego należałoby się wstydzić. A przecież niektórzy z nas dialektem czy […]
-
Cienka lina, cienka linia, czerwona linia, a może cienka czerwona linia?
Wyżej wymienione związki wyrazowe są często mylone. Szczególnie pechowy pod tym względem jest ostatni z nich; cienka czerwona linia w polszczyźnie jest stosowana błędnie. Mam nadzieję, że ten tekst wyjaśni frazeologię linii/liny i zapoczątkuje sanację istniejącego stanu rzeczy. Cienka linia to ‘niuans różnicujący pewne rzeczy lub zachowania de facto odmienne lub wręcz przeciwstawne’. „Między byciem uroczym a byciem pretensjonalnym istnieje […]
-
Czy można kiwać przecząco głową?
Ostatnio w kolejno redagowanych książkach dwojga różnych autorów natknąłem się na określenie, że bohaterowie „kiwali przecząco głową”. Szczerze mówiąc, nie mam pojęcia, skąd się coś takiego bierze, czy może jest to jakaś naleciałość regionalna spotykana w jakimś dialekcie, czy też kalka z jakiegoś obcego języka. Widzę jednak, że na stronach books.google.pl jest trochę publikacji, w których bohaterowie „przecząco głowami kiwają”. […]
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (41)
Po kilkumiesięcznej przerwie prezentujemy kolejną porcję ciekawostek. Przygotował je ponownie Tomasz Marek. 1. Czy wiesz, że… łabędzi śpiew, który w znanym frazeologizmie oznacza ‘ostatni przejaw czyjejś działalności w danej dziedzinie’, łączy się z elementami kontekstu wg schematu: „czyjś” łabędzi śpiew, a nie łabędzi śpiew „*czegoś”? Czyli Zdobycie hattricku w meczu z Belgami było łabędzim śpiewem Bońka w jego polskiej zawodniczej […]
-
Istna sodoma i gomora! O frazeologizmach fraz kilka
Podobnie jak pan Jourdain mówił prozą, nic o tym nie wiedząc, tak my wszyscy mówimy frazeologizmami, często nie zdając sobie z tego sprawy. Skutki tego faktu są pozytywne, ale niosą zagrożenia. Najpierw wymienię pozytywy: Nasza mowa jest żywa i ciekawa; przyciąga uwagę słuchaczy. Skrótowo komunikujemy złożone treści, korzystając ze wspólnego zasobu kulturowego. Zagrożeń jest więcej: Ryzykujemy niezrozumienie na skutek różnicy […]
-
Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (17)
W tym miesiącu ciekawostki przygotował dla nas nasz Czytelnik Kacper Kaczmarczyk. Serdecznie dziękujemy! 1. Czy wiesz, że… poprawne formy to odgrywać rolę oraz pełnić funkcję? Frazeologizmy odgrywać funkcję/pełnić rolę są wynikiem tzw. kontaminacji – skrzyżowania – i mają status błędu. 2. Czy wiesz, że… nazwę miejscowości Ruciane-Nida odmienia się następująco: (czego?) Rucianego-Nidy, (czemu?) Rucianemu-Nidzie, (co?) Ruciane-Nidę, (z czym?) Rucianem-Nidą, (o […]
-
Związki frazeologiczne. Wyrażenie, zwrot i fraza
Frazeologizmy (związki frazeologiczne) to utarte w języku połączenia wyrazowe odtwarzane w całości. Od zwykłych połączeń słownych różnią się przede wszystkim tym, że ich znaczenie nie jest sumą znaczeń słów, z których dany związek się składa. Można powiedzieć, że związek frazeologiczny posiada cztery główne cechy, a są to: Nieciągłość składu polegająca na tym, że we frazeologizmie przynajmniej jeden z jego elementów […]
Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.
Zadaj pytanie językowe!
Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.
Kategorie
- Baza informacji (47)
- Ciekawostki językowe (93)
- Językowe dylematy (102)
- O stronie (13)
- Odpowiedzi na pytania (171)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (11)
- Teksty publicystyczne (84)
Polub nas!
Najnowsze komentarze
Dzień dobry, w książce są opisane dialogi, a także cytowana jest rozmowa mailowa. Jak ją zapisać? Czy obowiązują tu te…
[…] Tomasz Marek Źródło: […]
Jeśli słyszę odnosi się do wypowiedzianych słów, a zapewne tak jest, to koniecznie małą literą. Zgodnie z regułą, że jeśli…
Witam! Redaguję tekst i mam problem z tym, czy wtrącenie narratora zapisać z małej czy wielkiej litery: - Guten Tag…
1-jest banalne. 2-para. 3-5-kilka. 6-10-kilka par. 11-19-kilka naście. 20-100-kilka naście par. Od teraz "na oko" i tak się rozminiesz. 101-999-kilka…
Odpisuję mailem na odrobinę bardziej rozbudowane pytanie.
Czy zdanie: "W ubiegły poniedziałek w odbyła się konferencja, na której mieliśmy okazję uczestniczyć." jest poprawne gramatycznie?
Bardzo mi się ta odpowiedź podoba. Koresponduje z interpretacją pytania "Kawa czy herbata?", wg której można odpowiedzieć trojako: "Poproszę kawę",…
Zaczynamy od funkcji, bo to ona jest najistotniejsza w tym przypadku.
Dzień dobry, bardzo proszę o informację jaka forma przy oficjalnych uroczystościach jest poprawna: - Proszę o zabranie głosu Pana Jana…
Szanowna Pani, krótko odpowiadam na kolejne pytania. Ad 1 Przecinka nie należy wstawiać. Można wprowadzać to konstrukcja łączna. W tym…
Bardzo interesujący artykuł. Choć uważam, że najlepiej pisać naturalnie, bez większego kombinowania.
Oszczytko uzywane jest w Wielkopolsce. Jestem z Poznania ur.1980 i w zyciu nie slyszalem o ostrzynce. Moj dziadek wielkopolanin z…
Tagi
blog błędy językowe ciekawostki cytat czasownik dialogi dla autorów dziecko fleksja frazeologia historia języka imiona interpunkcja językowe dylematy język polski kultura języka liczebnik liczebniki mała litera Małgorzata Kubicz mylenie znaczenia wyrazów nauka języka nazwiska nazwy geograficzne nazwy miejscowości nazwy własne odmiana nazwisk odmiana przez przypadki ortografia orzeczenie pisownia rozdzielna pisownia łączna przecinek przyimek półpauza rzeczownik skrótowce składnia spójnik szkoła wielka litera zaimek zmiany znaczenia wyrazów związek rządu związki frazeologiczne
Ostatnie wpisy
- Czy można siorbać nosem? 28 sierpnia 2023
- Bibliografia. Co zrobić, gdy brakuje roku lub miejsca wydania 20 sierpnia 2023
- „Niemcy! Ojczyzno moja…”? Jak to powiedzieć? Formy wołacza od: Niemcy, Węgry, Czechy, Białoruś 17 lipca 2023
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (93) 26 maja 2023
- Nietypowa(?) odmiana wyrazu czyściec 27 kwietnia 2023
- Strużka i stróżka – wyrazy często mylone 28 marca 2023
- Po Super Bowl. Czyżby zniknął potworek językowy „podanie niekompletne”? 19 lutego 2023
- Jak wprowadzać wypunktowania 20 grudnia 2022
- Przyszły weekend… to który? 18 listopada 2022
- Duarte Brandão. Jak odmieniać przez przypadki 16 listopada 2022
- Odmiana imienia Fae, gdy występuje jako imię męskie 20 października 2022
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (92) 27 września 2022
- Opowiadanie w opowiadaniu. Drugi poziom cytowania 30 sierpnia 2022
- Kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, kilkaset – jakie to dokładnie zakresy 31 lipca 2022
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91) 27 czerwca 2022
Archiwa
N | P | W | Ś | C | P | S |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Nasze nagrania
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
Dzień dobry. Maile są zazwyczaj formami dłuższymi, więc raczej są to dłuższe wiadomości. Można je wydzielić graficznie i złożyć właśnie…