Tag: przyimek

---

• 21 kwietnia 2020

  Na VHS-ie czy w VHS-ie?

  Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film "na VHS-ie", co prawdopodobnie jest skrótem od "na kasecie VHS". Jak ma się sprawa ze sformułowaniem "w VHS-ie"? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?

• 31 sierpnia 2019

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (64)

  Inspiracją do opracowania wszystkich poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… nietypowe przymiotniki kontent, wart i rad odmieniają się przez rodzaje? Najciekawszą odmianę ma kontent – rodzaj żeński: kontenta; rodzaj nijaki: kontente (np. dziecko jest kontente); rodzaj męskoosobowy: kontenci; rodzaj niemęskoosobowy: kontente (np. […]

• 30 grudnia 2018

  …iż nad wolą Pana. Czy dziś w języku znajdziemy podobne użycia przyimka nad?

  Jest taka mało znana kolęda z XVI w. pt. Pan Bóg wszechmogący, o bardzo wpadającej w ucho linii melodycznej. Aż dziw, że tak mało popularna. Może powodem tego jest fakt, że zawiera ona – z dzisiejszego punktu widzenia – bardzo wiele archaizmów, a kolędy, które śpiewamy w okresie Bożego Narodzenia w kościołach i przy wigilijnym stole, są z reguły młodsze. […]

• 29 listopada 2018

  Czy polszczyzna powinna zaakceptować formy typu od Armaniego, od Zary, od Volvo? Zagajenie

  Przyznam, że przyglądam się tej sprawie od dłuższego czasu. W sierpniu zeszłego (2017) roku w poście na Facebooku prosiłem: Drodzy Użytkownicy JD, tym razem ja zwracam się do Was z prośbą o pomoc. Chciałbym wkrótce jakoś szerzej i sensownie omówić temat coraz częściej pojawiających się konstrukcji: buty od Prady, garnitury od Vistuli, samochód od Volvo itp. Szukam w sieci (i […]

• 25 kwietnia 2018

  Kłopoty z około

  W dyskusji na temat tekstu Błędy wskazywane w dawniejszych i współczesnych opracowaniach poprawnościowych okazało się, że około to bardzo kłopotliwy wyraz. Wydaje się, że pierwszy zauważył to prof. Bańko [bań1], ale kłopoty nie zrodziły się same – zainicjowały je swymi błędnymi [jag1] [bań1] [bań2] [kdm] uwagami SPP, NSPP i WSPP. Ten artykuł ma ambicję problemy z około zaprezentować przekrojowo. Pierwszy […]

• 16 stycznia 2018

  10 najczęstszych błędów językowych w opisach ofert nieruchomości

  Jak napisać: w Wilanowie czy na Wilanowie? Jeżeli Al. (liczba mnoga alei, np. Al. Jerozolimskie) piszemy dużą literą, to dlaczego ul. (od ulicy) już małą? Co właściwie oznacza M3 i gdzie w zdaniu „Piękna działka z malowniczym akwenem wodnym” kryje się błąd językowy? Poszukaliśmy i znaleźliśmy odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z pisaniem ogłoszeń nieruchomościowych. 1. ul., […]

• 4 kwietnia 2016

  W alei, na alei, przy alei. Opinie

  W ostatnim czasie na Językowych Dylematach publikowanych jest wiele ciekawych komentarzy. Bardzo interesująca dyskusja miała miejsce w kontekście pytania zadanego przez p. Christopha: Jak jest poprawnie: Jestem zameldowany w Alei Platona. Jestem zameldowany na Alei Platona czy Jestem zameldowany przy Alei Platona? Całość dyskusji można prześledzić tutaj. W tym miejscu chcielibyśmy przytoczyć dwie ciekawe opinie na ten temat. Autorem pierwszej […]

• 30 marca 2016

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (31)

  Tym razem mix: część ciekawostek pojawiło się w tym miesiącu na naszej faceboowej tablicy, pozostałe inspirowane są komentarzami publikowanymi na stronie. 1. Czy wiesz, że… piszemy ożeż ty!, nie orzesz ty! ani o rzesz ty!? 2. Czy wiesz, że… wolno powiedzieć mieszkam w alei, przy alei oraz na alei? Słowniki jednak każdą z form oceniają inaczej, za wzorcową uchodzi w […]

• 25 sierpnia 2015

  W – we, z – ze, bez – beze, nad – nade

  Przyimki zakończone spółgłoską występują w większości również w postaci rozszerzonej o końcową samogłoskę e: w – we, z – ze, od – ode, bez – beze, nad – nade, przez – przeze itd. Warto uporządkować, kiedy występują postacie o zakończeniu -e. Pojawiają się one regularnie przed formami zaimka ja: ze mną, ode mnie, przeze mnie itd. Przyimek we stoi przed […]

• 10 grudnia 2014

  Jadę zagranicę, za granicę czy do zagranicy?

  Pan Tomasz poruszył ostatnio następującą kwestię: Mój językowy dylemat związany jest ze słowem „zagranica”, a konkretnie z wyrażeniem „jadę zagranicę”. Bo jeżeli „zagranica” jest to teren poza granicami kraju to czy nie powinno się pisać „jadę do/na zagranicy/ę”? A jeśli wybieram się poza obszar swojego kraju to czy nie powinienem pisać, że „jadę za granicę”? Z góry dziękuję za pomoc. […]

• 27 lutego 2014

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (6)

  Dzisiejsze ciekawostki nawiązują do wybranych pytań zadanych przez naszych Czytelników w ostatnim miesiącu. 1. Czy wiesz, że… …apostrof przy odmianie nazwisk angielskich i francuskich stawiamy tylko wtedy, gdy w zapisie mianownika nazwisko kończy się literą, której nie wypowiadamy (np. Locke, Locke’a)? W sytuacji gdy w mianowniku wypowiadamy wszystkie zapisane litery, nazwisko odmienia się normalnie, bez apostrofu (np. Matthews, Matthewsa). 2. […]

• 3 listopada 2013

  Mamy dla was pytanie czy mamy do was pytanie

  Kilka dni temu pani Diana zadała mailem następująco pytanie: Czy użycie zwrotu: „Mamy dla Was pytanie” jest absolutnie nie poprawne i jedyną poprawną opcją jest użycie zwrotu „Mamy do Was pytanie”. Będę wdzięczna za krótkie uzasadnienie i z góry dziękuję za pomoc ponieważ temat jest dla mnie pilny:) Szanowna Pani, jeśli mówimy o sytuacji, gdy chcemy zadać komuś – jakiejś […]

• 8 września 2013

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (2)

  Kontynuujemy nasz cykl z krótkimi ciekawostkami językowymi. 1. Czy wiesz że… …aż 85% zapożyczeń leksykalnych (słów) z innych języków, które były kwestionowane przez językoznawców na początku XX w., na stałe zadomowiło się później w języku polskim? Te dane podpowiadają dużą ostrożność w formułowaniu wniosku, że dany wyraz zapożyczany nie jest przydatny w naszym języku. (Za: A. Markowski, Kultura języka polskiego. […]

• 14 lutego 2013

  Dzwonimy pod numerem, na numer czy pod numer?

  Z niektórymi zwrotami mamy do czynienia w języku mówionym na tyle często, że uznajemy je za formy utarte. Tymczasem wiele z nich to niestety błędy, które – co gorsza – przedostają się z łatwością do języka pisanego. Wątpliwości często budzą na przykład następujące warianty: a) Więcej można dowiedzieć się, dzwoniąc do Jana Nowaka, pod numer telefonu xxx xxx xxx. b) Więcej […]

• 11 listopada 2012

  Kilka pytań o przyimki

  Szanowny Panie, Mam do Pana pięć pytań o problemy językowe. Jak lepiej powiedzieć: przez znajomych nawiązał z nim kontakt, czy poprzez znajomych…; weszli na salę rozpraw, czy do sali rozpraw; pracowała w portierni, czy na portierni; zostawił klucze w portierni, czy na portierni; ćwiczyli w sali gimnastycznej, czy ćwiczyli się w sali gimnastycznej. Za odpowiedzi z góry dziękuję. Z poważaniem […]

• 22 października 2012

  Po 1 zł czy za 1 zł?

  Dzień dobry, chciałabym zapytać, czy forma „3 w cenie 2, trzeci artykuł po 1 PLN” jest poprawna – chodzi o tabliczki w sklepie informujące o promocji. Czy artykuły sprzedawane są po 1, 2, 3 złote, czy za 1, 2, 3 złote. Szanowna Pani, na początek proszę zapoznać się z poradą prof. Mirosława Bańki dotyczącą podobnego problemu: Po ile? ma inne […]

• 25 stycznia 2012

  Tonąć «w łzach» czy «we łzach»

  Otrzymaliśmy ostatnio od Czytelniczki bardzo konkretny, zwięzły email z zapytaniem. Witam. Mam dylemat… tonąć w łzach czy we łzach? Z góry dziękuję za pomoc. Słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości: Rozpływać się we łzach (nie: w łzach) [wym. we łzach] «bardzo płakać». Tonąć we łzach zapiszemy oczywiście tak samo. Dlaczego ta forma jest poprawna? Otóż forma […]

• 13 stycznia 2012

  Adekwatne do czy adekwatne z

  Przed tytułowym dylematem stanąłem, redagując kolejną publikację beletrystyczną. Trzeba przyznać, że to książka napisana naprawdę znakomicie, autor posiada dużą wiedzę językową i umiejętność pisania. W książce znalazłem jednak również następujące zdanie, które wzbudziło moją wątpliwość: To nie tak, że to co masz na głowie, jest adekwatne z tym, co masz w niej. Myślę, że osoby z językową wrażliwością od razu […]

• 27 maja 2011

  Idziemy DO domu, czyli Juleczka uczy się „psiimków”

  Jako że w swojej pracy na co dzień zajmuję się językiem polskim, z przyjemnością śledzę rozwój językowy mojej dwuletniej Córki. Ostatnio uczyliśmy się przyimków. Juleczka znakomicie radzi sobie z nauką mowy. Pisałem już nieraz, że jestem pod wrażeniem przede wszystkim poprawnego odmieniania wyrazów. W sposób porażająco szybki poszerza się też jej słownictwo (trzeba się czasem pilnować, co się przy niej […]

• 1 maja 2011

  Przyimki do i na

  Przyimki do i na są nieodmiennymi częściami mowy i występują tylko w połączeniu z rzeczownikiem lub wyrazem o podobnej funkcji. Rządzą one odpowiednimi przypadkami. Przyimek do łączy się z dopełniaczem i wyraża ruch w kierunku jakiegoś miejsca, zwłaszcza ruch zmierzający do wnętrza czegoś, np. Wsiąść do samochodu, do tramwaju (nie: w samochód, w tramwaj). W wyrażeniach takich przyimka do używamy […]

---