Tag: przyimek


  • Na VHS-ie czy w VHS-ie?

    Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film "na VHS-ie", co prawdopodobnie jest skrótem od "na kasecie VHS". Jak ma się sprawa ze sformułowaniem "w VHS-ie"? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (64)

    Inspiracją do opracowania wszystkich poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… nietypowe przymiotniki kontent, wart i rad odmieniają się przez rodzaje? Najciekawszą odmianę ma kontent – rodzaj żeński: kontenta; rodzaj nijaki: kontente (np. dziecko jest kontente); rodzaj męskoosobowy: kontenci; rodzaj niemęskoosobowy: kontente (np. […]

  • …iż nad wolą Pana. Czy dziś w języku znajdziemy podobne użycia przyimka nad?

    Jest taka mało znana kolęda z XVI w. pt. Pan Bóg wszechmogący, o bardzo wpadającej w ucho linii melodycznej. Aż dziw, że tak mało popularna. Może powodem tego jest fakt, że zawiera ona – z dzisiejszego punktu widzenia – bardzo wiele archaizmów, a kolędy, które śpiewamy w okresie Bożego Narodzenia w kościołach i przy wigilijnym stole, są z reguły młodsze. […]

  • Czy polszczyzna powinna zaakceptować formy typu od Armaniego, od Zary, od Volvo? Zagajenie

    Przyznam, że przyglądam się tej sprawie od dłuższego czasu. W sierpniu zeszłego (2017) roku w poście na Facebooku prosiłem: Drodzy Użytkownicy JD, tym razem ja zwracam się do Was z prośbą o pomoc. Chciałbym wkrótce jakoś szerzej i sensownie omówić temat coraz częściej pojawiających się konstrukcji: buty od Prady, garnitury od Vistuli, samochód od Volvo itp. Szukam w sieci (i […]

  • Kłopoty z około

    W dyskusji na temat tekstu Błędy wskazywane w dawniejszych i współczesnych opracowaniach poprawnościowych okazało się, że około to bardzo kłopotliwy wyraz. Wydaje się, że pierwszy zauważył to prof. Bańko [bań1], ale kłopoty nie zrodziły się same – zainicjowały je swymi błędnymi [jag1] [bań1] [bań2] [kdm] uwagami SPP, NSPP i WSPP. Ten artykuł ma ambicję problemy z około zaprezentować przekrojowo. Pierwszy […]

  • 10 najczęstszych błędów językowych w opisach ofert nieruchomości

    Jak napisać: w Wilanowie czy na Wilanowie? Jeżeli Al. (liczba mnoga alei, np. Al. Jerozolimskie) piszemy dużą literą, to dlaczego ul. (od ulicy) już małą? Co właściwie oznacza M3 i gdzie w zdaniu „Piękna działka z malowniczym akwenem wodnym” kryje się błąd językowy? Poszukaliśmy i znaleźliśmy odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z pisaniem ogłoszeń nieruchomościowych. 1. ul., […]

  • W alei, na alei, przy alei. Opinie

    W ostatnim czasie na Językowych Dylematach publikowanych jest wiele ciekawych komentarzy. Bardzo interesująca dyskusja miała miejsce w kontekście pytania zadanego przez p. Christopha: Jak jest poprawnie: Jestem zameldowany w Alei Platona. Jestem zameldowany na Alei Platona czy Jestem zameldowany przy Alei Platona? Całość dyskusji można prześledzić tutaj. W tym miejscu chcielibyśmy przytoczyć dwie ciekawe opinie na ten temat. Autorem pierwszej […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (31)

    Tym razem mix: część ciekawostek pojawiło się w tym miesiącu na naszej faceboowej tablicy, pozostałe inspirowane są komentarzami publikowanymi na stronie. 1. Czy wiesz, że… piszemy ożeż ty!, nie orzesz ty! ani o rzesz ty!? 2. Czy wiesz, że… wolno powiedzieć mieszkam w alei, przy alei oraz na alei? Słowniki jednak każdą z form oceniają inaczej, za wzorcową uchodzi w […]

  • W – we, z – ze, bez – beze, nad – nade

    Przyimki zakończone spółgłoską występują w większości również w postaci rozszerzonej o końcową samogłoskę e: w – we, z – ze, od – ode, bez – beze, nad – nade, przez – przeze itd. Warto uporządkować, kiedy występują postacie o zakończeniu -e. Pojawiają się one regularnie przed formami zaimka ja: ze mną, ode mnie, przeze mnie itd. Przyimek we stoi przed […]

  • Jadę zagranicę, za granicę czy do zagranicy?

    Pan Tomasz poruszył ostatnio następującą kwestię: Mój językowy dylemat związany jest ze słowem „zagranica”, a konkretnie z wyrażeniem „jadę zagranicę”. Bo jeżeli „zagranica” jest to teren poza granicami kraju to czy nie powinno się pisać „jadę do/na zagranicy/ę”? A jeśli wybieram się poza obszar swojego kraju to czy nie powinienem pisać, że „jadę za granicę”? Z góry dziękuję za pomoc. […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (6)

    Dzisiejsze ciekawostki nawiązują do wybranych pytań zadanych przez naszych Czytelników w ostatnim miesiącu. 1. Czy wiesz, że… …apostrof przy odmianie nazwisk angielskich i francuskich stawiamy tylko wtedy, gdy w zapisie mianownika nazwisko kończy się literą, której nie wypowiadamy (np. Locke, Locke’a)? W sytuacji gdy w mianowniku wypowiadamy wszystkie zapisane litery, nazwisko odmienia się normalnie, bez apostrofu (np. Matthews, Matthewsa). 2. […]

  • Mamy dla was pytanie czy mamy do was pytanie

    Kilka dni temu pani Diana zadała mailem następująco pytanie: Czy użycie zwrotu: „Mamy dla Was pytanie” jest absolutnie nie poprawne i jedyną poprawną opcją jest użycie zwrotu „Mamy do Was pytanie”. Będę wdzięczna za krótkie uzasadnienie i z góry dziękuję za pomoc ponieważ temat jest dla mnie pilny:) Szanowna Pani, jeśli mówimy o sytuacji, gdy chcemy zadać komuś – jakiejś […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (2)

    Kontynuujemy nasz cykl z krótkimi ciekawostkami językowymi. 1. Czy wiesz że… …aż 85% zapożyczeń leksykalnych (słów) z innych języków, które były kwestionowane przez językoznawców na początku XX w., na stałe zadomowiło się później w języku polskim? Te dane podpowiadają dużą ostrożność w formułowaniu wniosku, że dany wyraz zapożyczany nie jest przydatny w naszym języku. (Za: A. Markowski, Kultura języka polskiego. […]

  • Dzwonimy pod numerem, na numer czy pod numer?

    Z niektórymi zwrotami mamy do czynienia w języku mówionym na tyle często, że uznajemy je za formy utarte. Tymczasem wiele z nich to niestety błędy, które – co gorsza – przedostają się z łatwością do języka pisanego. Wątpliwości często budzą na przykład następujące warianty: a) Więcej można dowiedzieć się, dzwoniąc do Jana Nowaka, pod numer telefonu xxx xxx xxx. b) Więcej […]

  • Kilka pytań o przyimki

    Szanowny Panie, Mam do Pana pięć pytań o problemy językowe. Jak lepiej powiedzieć: przez znajomych nawiązał z nim kontakt, czy poprzez znajomych…; weszli na salę rozpraw, czy do sali rozpraw; pracowała w portierni, czy na portierni; zostawił klucze w portierni, czy na portierni; ćwiczyli w sali gimnastycznej, czy ćwiczyli się w sali gimnastycznej. Za odpowiedzi z góry dziękuję. Z poważaniem […]

  • Po 1 zł czy za 1 zł?

    Dzień dobry, chciałabym zapytać, czy forma „3 w cenie 2, trzeci artykuł po 1 PLN” jest poprawna – chodzi o tabliczki w sklepie informujące o promocji. Czy artykuły sprzedawane są po 1, 2, 3 złote, czy za 1, 2, 3 złote. Szanowna Pani, na początek proszę zapoznać się z poradą prof. Mirosława Bańki dotyczącą podobnego problemu: Po ile? ma inne […]

  • Tonąć «w łzach» czy «we łzach»

    Otrzymaliśmy ostatnio od Czytelniczki bardzo konkretny, zwięzły email z zapytaniem. Witam. Mam dylemat… tonąć w łzach czy we łzach? Z góry dziękuję za pomoc. Słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości: Rozpływać się we łzach (nie: w łzach) [wym. we łzach] «bardzo płakać». Tonąć we łzach zapiszemy oczywiście tak samo. Dlaczego ta forma jest poprawna? Otóż forma […]

  • Adekwatne do czy adekwatne z

    Przed tytułowym dylematem stanąłem, redagując kolejną publikację beletrystyczną. Trzeba przyznać, że to książka napisana naprawdę znakomicie, autor posiada dużą wiedzę językową i umiejętność pisania. W książce znalazłem jednak również następujące zdanie, które wzbudziło moją wątpliwość: To nie tak, że to co masz na głowie, jest adekwatne z tym, co masz w niej. Myślę, że osoby z językową wrażliwością od razu […]

  • Idziemy DO domu, czyli Juleczka uczy się „psiimków”

    Jako że w swojej pracy na co dzień zajmuję się językiem polskim, z przyjemnością śledzę rozwój językowy mojej dwuletniej Córki. Ostatnio uczyliśmy się przyimków. Juleczka znakomicie radzi sobie z nauką mowy. Pisałem już nieraz, że jestem pod wrażeniem przede wszystkim poprawnego odmieniania wyrazów. W sposób porażająco szybki poszerza się też jej słownictwo (trzeba się czasem pilnować, co się przy niej […]

  • Przyimki do i na

    Przyimki do i na są nieodmiennymi częściami mowy i występują tylko w połączeniu z rzeczownikiem lub wyrazem o podobnej funkcji. Rządzą one odpowiednimi przypadkami. Przyimek do łączy się z dopełniaczem i wyraża ruch w kierunku jakiegoś miejsca, zwłaszcza ruch zmierzający do wnętrza czegoś, np. Wsiąść do samochodu, do tramwaju (nie: w samochód, w tramwaj). W wyrażeniach takich przyimka do używamy […]


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2024
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania