Inspiracją do opracowania wszystkich poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).
1.
Czy wiesz, że…
nietypowe przymiotniki kontent, wart i rad odmieniają się przez rodzaje? Najciekawszą odmianę ma kontent – rodzaj żeński: kontenta; rodzaj nijaki: kontente (np. dziecko jest kontente); rodzaj męskoosobowy: kontenci; rodzaj niemęskoosobowy: kontente (np. dziewczęta czuły się kontente).
2.
Czy wiesz, że…
niewinne i osłuchane dziś formy potrafiący i potrafiąc przez większość słowników są traktowane jako niepoprawne, a przynajmniej niestaranne? Słowo potrafić było czasownikiem dokonanym (po + trafić) i nie stanowiło prostego synonimu dla umieć. Dlatego też piętnowane są również konstrukcje jak będę potrafił, ponieważ czasowników dokonanych nie łączymy w czasie przyszłym z być.
3.
Czy wiesz, że…
rozszerzonych form zaimków osobowych (niego, niej, nim etc.) wolno używać tylko w połączeniach z poprzedzającymi je przyimkami (do niej, spośród nich, po nim)? W każdym innym przypadku ich użycie jest błędne i trzeba korzystać z form podstawowych: jego, jej itd.
4.
Czy wiesz, że…
zaimka czyj w pytaniach nie można zastępować zaimkiem kogo? W pytaniach, w odpowiedzi na które używamy zaimka dzierżawczego (mój, twój, jego, jej), musimy użyć zaimków czyj, czyja. Kogo należy wstawiać tylko tam, gdzie odpowiedzią na pytanie jest zaimek osobowy (mnie, ciebie) lub rzeczownik. Nie powinniśmy więc pytać: Kogo to kot?, tylko: Czyj to kot?.
Z pkt. 4 (czyj/kogo) oczywiście się zgadzam, ale nie jest łatwo w procesie dydaktycznym wybrnąć z sytuacji, gdy uczymy dzieci deklinacji i określania części zdania na wykresie (przydawka).