Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (64)

Inspiracją do opracowania wszystkich poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).

Nie powinniśmy pytać: Kogo to kot?, tylko: Czyj to kot?. / Zdjęcie ze zbiorów Magdaleny „Dobryduszek”

1.
Czy wiesz, że…
nietypowe przymiotniki kontent, wart i rad odmieniają się przez rodzaje? Najciekawszą odmianę ma kontent – rodzaj żeński: kontenta; rodzaj nijaki: kontente (np. dziecko jest kontente); rodzaj męskoosobowy: kontenci; rodzaj niemęskoosobowy: kontente (np. dziewczęta czuły się kontente).

2.
Czy wiesz, że…
niewinne i osłuchane dziś formy potrafiący i potrafiąc przez większość słowników są traktowane jako niepoprawne, a przynajmniej niestaranne? Słowo potrafić było czasownikiem dokonanym (po + trafić) i nie stanowiło prostego synonimu dla umieć. Dlatego też piętnowane są również konstrukcje jak będę potrafił, ponieważ czasowników dokonanych nie łączymy w czasie przyszłym z być.

3.
Czy wiesz, że…
rozszerzonych form zaimków osobowych (niego, niej, nim etc.) wolno używać tylko w połączeniach z poprzedzającymi je przyimkami (do niej, spośród nich, po nim)? W każdym innym przypadku ich użycie jest błędne i trzeba korzystać z form podstawowych: jego, jej itd.

4.
Czy wiesz, że…
zaimka czyj w pytaniach nie można zastępować zaimkiem kogo? W pytaniach, w odpowiedzi na które używamy zaimka dzierżawczego (mój, twój, jego, jej), musimy użyć zaimków czyj, czyja. Kogo należy wstawiać tylko tam, gdzie odpowiedzią na pytanie jest zaimek osobowy (mnie, ciebie) lub rzeczownik. Nie powinniśmy więc pytać: Kogo to kot?, tylko: Czyj to kot?.


One Reply to “Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (64)”

  1. Miwola

    Z pkt. 4 (czyj/kogo) oczywiście się zgadzam, ale nie jest łatwo w procesie dydaktycznym wybrnąć z sytuacji, gdy uczymy dzieci deklinacji i określania części zdania na wykresie (przydawka).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Dzień dobry, w książce są opisane dialogi, a także cytowana jest rozmowa mailowa. Jak ją zapisać? Czy obowiązują tu te…

  2. Czy zdanie: "W ubiegły poniedziałek w odbyła się konferencja, na której mieliśmy okazję uczestniczyć." jest poprawne gramatycznie?

  3. Bardzo mi się ta odpowiedź podoba. Koresponduje z interpretacją pytania "Kawa czy herbata?", wg której można odpowiedzieć trojako: "Poproszę kawę",…

  4. Dzień dobry, bardzo proszę o informację jaka forma przy oficjalnych uroczystościach jest poprawna: - Proszę o zabranie głosu Pana Jana…

  5. Szanowna Pani, krótko odpowiadam na kolejne pytania. Ad 1 Przecinka nie należy wstawiać. Można wprowadzać to konstrukcja łączna. W tym…

  6. Oszczytko uzywane jest w Wielkopolsce. Jestem z Poznania ur.1980 i w zyciu nie slyszalem o ostrzynce. Moj dziadek wielkopolanin z…

Archiwa

sierpień 2019
N P W Ś C P S
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Nasze nagrania