Tag: liczebnik

---

• 31 lipca 2022

  Kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, kilkaset – jakie to dokładnie zakresy

  Zastanawiacie się nad tym czasami? Czy na przykład 20 to już kilkadziesiąt czy jeszcze kilkanaście? Jak to definiują słowniki? Ja się zastanawiałem, więc postanowiłem to sprawdzić i dla wygody Czytelników umieścić w jednym miejscu. I okazało się… że nie jest to wszystko takie oczywiste.

• 31 marca 2021

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (81)

  Koniec marca to czas na kolejną małą porcję ciekawostek. Dziś m.in. o kelwinach (których nie wyraża się w stopniach) i o różnicy znaczeniowej pomiędzy przymiotnikami problematyczny i kłopotliwy.

• 24 sierpnia 2020

  Konwencje zapisu liczb

  W różnych typach publikacji stosuje się różnorodne konwencje zapisu liczb – zapis słowny, słowno-cyfrowy i cyfrowy. Poniżej kilkanaście wybranych zasad z Jak pisać i redagować Ewy Wolańskiej, Adama Wolańskiego i współautorów (s. 68nn), które wydają się szczególnie przydatne na co dzień. W tekstach poetyckich wszystkie liczby zapisuje się słownie. W tekstach beletrystycznych zaleca się stosować zapis słowny wszystkich liczb odnoszących […]

• 10 maja 2020

  Liczebnik oboje. Wybór formy orzeczenia

  W tym artykule chcę się skupić na kolejnej kwestii dotyczącej formy oboje, a mianowicie – odmiany wyrazów, z którymi ten liczebnik występuje, oraz wyboru formy orzeczenia. Zależą one od znaczenia wyrazów, do których liczebnik się odnosi.

• 14 stycznia 2019

  Obaj – obie – oboje. Czy można używać zamiennie?

  Redagując książki, zauważam, że właściwie większość autorów ma problem z wyborem spośród podanych w tytule form tej właściwej, a dokładniej mówiąc, nie do końca rozumie, kiedy wolno zastosować formę oboje. Jest ona wyraźnie nadużywana i stosowana niepoprawnie. Najczęściej z błędnym użyciem tej formy spotykam się wówczas, gdy zdanie dotyczy dwóch mężczyzn. Krzysztof i Michał umówili się na dwudziestą. Oboje* przyszli […]

• 19 września 2017

  Przez tych kilka tygodni czy przez te kilka tygodni?

  Wyobraźcie sobie, że przed tym dylematem stanąłem jeszcze u początków pracy redaktorskiej (lata temu) i przez długi czas nie potrafiłem sobie z nim poradzić. Dziwne, nie? Zwłaszcza że obie formy – tak na pierwszy rzut oka – grają. Rozwiązanie przyszło kilka lat później przy okazji podobnego pytania o związki liczebnika z orzeczeniem imiennym – zadanego na stronie Językowe Dylematy. A […]

• 28 kwietnia 2016

  Tomasz Marek: Liczebniki porządkowe

  Esej napisany na podstawie kwerendy źródłowej pod wpływem wyraźnej zachęty p. Pomianka Przytoczone poniżej zasady rządzące słowotwórstwem liczebników porządkowych nie znajdują (poza jednym przypadkiem w (2)) oponentów w zakresie ich brzmienia. Powołują się na nie nawet ci językoznawcy, którzy, jak to wykażę w swoim wywodzie, nie rozumieją ich i w konsekwencji nie stosują ich właściwie. Liczby w nawiasach kwadratowych odnoszą się […]

• 29 grudnia 2015

  Stodrugotysięczny czy sto tysięcy dwutysięczny? O liczebnikach porządkowych o ogromnej wartości

  Nie tak dawno, prawdopodobnie z zagranicy (autor maila podpisany jest cyrylicą), otrzymaliśmy następującą wiadomość: Już od kilku dni szukam informacji na temat liczebników porządkowych i nie mogę znaleźć. Jak poprawnie napisać następujące liczebniki porządkowe: 21 000, 22 000, 101 000, 102 000, 121 000, 122 000? I jaka jest sytuacja ze słowami typu XXXprocentowy, XXXletni? Skoro tysięczny jest przymiotnikiem tak […]

• 30 marca 2015

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (19)

  W tym miesiącu jako zbiór ciekawostek językowych ponownie proponujemy te, które publikowaliśmy ostatnio na naszej facebookowej tablicy. Zebrało się ich całkiem sporo. 1. Czy wiesz, że… resentyment to nie 'ponowny sentyment do czegoś’, ale 'uraza przechowywana w pamięci po doznaniu krzywd’? 2. Czy wiesz, że… prząśniczka nie jest synonimem prządki, ale zdrobnieniem od prząśnicy będącej częścią kołowrotka? W utworze „U […]

• 27 lutego 2015

  Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (18)

  W tym miesiącu jako zbiór ciekawostek językowych ponownie proponujemy te, które publikowaliśmy ostatnio na naszej facebookowej tablicy. 1. Czy wiesz, że… tradycyjne rozumienie wyrazu pasjonat to człowiek łatwo unoszący się gniewem? Słowniki dopiero od niedawna akceptują również bardziej znane dziś znaczenie: człowiek mający do czegoś zamiłowanie, który z pasją do czegoś dąży. 2. Czy wiesz, że… żeńska forma perfuma jest […]

• 23 listopada 2014

  Mało i dużo – przysłówki czy liczebniki?

  Poniższy wpis unaocznia, że nie wszystko w języku jest jednoznaczne. Zwłaszcza w kwestiach dotyczących klasyfikacji często decyduje kontekst lub… po prostu opinie językoznawców są zróżnicowane. Jakiś czas temu napisała do nas p. Anna: Mam problem z klasyfikacją wyrazów: mało i dużo. Czy są to przysłówki stopnia i miary, czy też może liczebniki nieokreślone? Różne źródła podają sprzeczne informacje – w […]

• 17 października 2014

  W otworze nr 1, 2 i 3 jest woda. Czy to poprawne?

  Dziś przytaczam pytanie, które zadał nam niedawno Pan Łukasz, oraz sformułowaną przeze mnie odpowiedź. (Forma maila oryginalna – bez poprawionych błędów). Dzień dobry. Jaka forma poniższego zdania będzie bardziej poprawna i dla czego? W* otworach nr 1, 2 i 3* jest woda. W* otworze nr 1, 2 i 3* jest woda. Moim zdaniem obie formy są poprane bo w pierwszym […]

• 18 czerwca 2014

  Jednostki z ułamkami dziesiętnymi

  Pan Marek pyta: Jak należy odmieniać jednostki w połączeniu z ułamkami dziesiętnymi, np: 2,5 zł – dwa i pięć dziesiątych złotego czy złotych; 0,31 cm – trzydzieści jeden setnych metra czy metrów. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod hasłem Liczebnik czytamy: Liczebniki ułamkowe wymagają określenia rzeczownikowego w dopełniaczu; najczęściej jest to dopełniacz liczby pojedynczej. (…) te liczebniki, które określają […]

• 4 maja 2014

  „Wymagana pomoc osób trzecich” czy… „drugich”

  Otrzymaliśmy ostatnio następujące pytanie: Chciałabym się dowiedzieć dlaczego czytając różne materiały jedni autorzy używają zwrotu, np „wymagana pomoc osób trzecich”, a inni „wymagana pomoc osób drugich”. Która z tych form jest poprawna i dlaczego? Na początek pewna istotna uwaga dotycząca powyższego zdania. Pomijając kwestie interpunkcyjne, zaznaczę tylko, że początek zdania powinien brzmieć inaczej. A przynajmniej tak sądzę. W powyższej formie […]

• 22 października 2012

  Po 1 zł czy za 1 zł?

  Dzień dobry, chciałabym zapytać, czy forma „3 w cenie 2, trzeci artykuł po 1 PLN” jest poprawna – chodzi o tabliczki w sklepie informujące o promocji. Czy artykuły sprzedawane są po 1, 2, 3 złote, czy za 1, 2, 3 złote. Szanowna Pani, na początek proszę zapoznać się z poradą prof. Mirosława Bańki dotyczącą podobnego problemu: Po ile? ma inne […]

• 2 sierpnia 2012

  Dwie postacie czy dwie postaci

  Pod wpisem Mnie czy mi – kiedy która forma? p. Ania poruszyła następującą kwestię: Jaka forma jest prawidłowa? Dwie postaci czy dwie postacie? Bo ostatnio spotykam się z pierwszą formą, a mam wrażenie, że powinna być druga. Gratuluję doskonałego wyczucia! Rzeczywiście ma Pani rację. Choć rzeczownik postać w mianowniku liczby mnogiej ma dwie formy: postacie oraz postaci, z liczebnikami dwa, […]

• 14 marca 2011

  Pierwszego lutego czy pierwszy lutego?

  Otrzymałem dzisiaj następujący list z zapytaniem: Witam Pana: Mam pytanie odnośnie dat. Czy poprawna data to: pierwszego lutego czy pierwszy lutego? czy zależy to od kontekstu np. Dziś jest + mianownik: pierwszy + dopełniacz: lutego urodziłam się + dopełniacz: pierwszego lutego Nie wiem, która forma jest prawidłowa. dziękuje z góry [dane osobowe do wiadomości redakcji]

---