Ciekawe, czy tegoroczna zima będzie wyjątkowo mroźna – czy na końcu takiego zdania należy postawić znak zapytania? Owszem, ale tylko w bardzo wyjątkowych przypadkach. Na pewno nie wtedy, gdy zastanawiamy się, czy… tegoroczna zima będzie wyjątkowo mroźna, a wówczas, gdy rozważamy, czy ta kwestia na pewno powinna budzić nasze zainteresowanie.
Konstrukcyjnie przytoczone na początku zdanie nie jest zdaniem pytającym, tylko oznajmującym. Konkretnie mówiąc, należy do zdań pytajnozależnych. Wprowadzane jest wyrazem nadrzędnym mającym charakter oznajmujący, a część pytajna jest wobec niego podrzędna. Dlatego też po Ciekawe zawsze musimy postawić przecinek, wprowadzający podrzędność. Mamy tu więc do czynienia ze zdaniem oznajmującym, które zamykamy kropką.
Jeśli nie jest to oczywiste, można spróbować wypowiedzieć na głos dwa zdania:
1. Czy tegoroczna zima będzie wyjątkowo mroźna?
2. Ciekawe, czy tegoroczna zima będzie wyjątkowo mroźna.
Prawda, że intonacja jest zupełnie inna? W pierwszym zdaniu – typowo pytająca, zmierzająca na końcu ku górze. W drugim zdaniu – typowo informacyjna. W zdaniach rozpoczynających się od Ciekawe nie pytamy bowiem o coś, tylko stwierdzamy fakt, że jakaś kwestia jest dla nas frapująca. Podsuwamy taki temat do rozważań.
Możemy jednak wskazać wyjątek, którego istnienie zasugerowałem na początku. Odwołajmy się tutaj już do nieco innych przykładów zdań:
– Ciekawe, czy spadnie więcej śniegu?
– Nie, jeśli mnie pytasz, czy to ciekawe, to na dziś według mnie nie jest to temat, który powinien budzić nasze zainteresowanie.
Czyli na końcu zdania rozpoczynanego od Ciekawe możemy postawić pytajnik, ale wówczas, gdy wyraz ten rozpoczyna pytanie, a dzieje się tak raczej rzadko. Poniżej przykład mniej kombinowany i bardziej klarowny:
– Oglądasz film. Ciekawe to jest?
– No nie za bardzo.
We wszystkich innych przypadkach zdanie z Ciekawe na początku ma charakter zdania oznajmującego i zamkniemy je kropką.
– Paweł Pomianek
Przeczytaj artykuł na podobny temat:
Zdanie złożone ze zdaniem pytającym. Pytajnik czy kropka?
