Strona główna » nazwy własne
Tag: nazwy własne
-
Nazwy wysp: kiedy wyspa wielką, kiedy małą literą
Choć może się to wydawać dziwne, w polszczyźnie określenie wyspa (podobnie jak inne określenia w nazwach geograficznych, np. jezioro, góra) piszemy w niektórych nazwach wielką, a w innych małą literą.
-
Jak zapisywać nazwy jednostek wojskowych
Jakiś czas temu napisała do nas pani Olga, redaktorka, pytając o kwestie zapisu nazw jednostek wojskowych w szczegółowych przypadkach (m.in. w dialogach) w powieści. Korespondencja zmieniła się w interesującą wymianę maili. Jako że zawiera ona wszystkie ważniejsze ogólne zasady dotyczącej tej kwestii oraz sporo konkretnych przykładów, dlatego jej fragmenty – w formie uzgodnionej z naszą rozmówczynią – udostępniamy poniżej naszym czytelnikom.
-
Eponimy, czyli wyrazy utworzone od nazw własnych
Eponimy to słowa lub całe sformułowania, które zostały utworzone od nazw własnych. Można powiedzieć, że są to takie wyrazy, które stały się powszednimi, choć początkowo pełniły funkcję nazw firm, miast czy nazwisk. Większość ludzi korzysta z nich każdego dnia, zupełnie nieświadomie.
-
Pisownia nazw stowarzyszeń. Jak pisać, gdy sama nazwa jest niepoprawna?
Napisał do nas pan Filip: Mam problem z zapisem nazw, np. stowarzyszeń. Spotkałem się z zasadą, że każdy człon takiej nazwy powinien być pisany dużą literą (z wyjątkiem występujących w nazwie np. spójników i przyimków). Jest jednak stowarzyszenie „Ludzie z Pasją”, które na swojej oficjalnej stronie internetowej podaje zapis „Ludzie z pasją”. Na różnych stronach internetowych, związanych np. z fundacjami, […]
-
Dlaczego piszemy Białostocczyzna, ale białostoczanie
Zadawane na naszej stronie pytania dotyczą często odmiany nazw miejscowości lub nazw mieszkańców danego terenu. Niekiedy zdziwienie budzi fakt, że tak odmienny jest – dajmy na to – przymiotnik utworzony od danej nazwy własnej od formy określającej mieszkańców. Dlatego dziś na przykładzie pokrewnym tłumaczymy, skąd biorą się niektóre różnice. W dwóch formach przytoczonych w tytule zdziwienie może budzić fakt, że […]
-
Chełminianie czy chełmnianie
Pan Remigiusz zadał bardzo interesujące i rozwinięte pytanie: Szanowni Państwo, jestem mieszkańcem miasta leżącego w województwie kujawsko-pomorskim, które nazywa się Chełmno. Od kiedy pamiętam, mieszkańcy naszego miasta byli określani jako „chełminianie”. Panie były „chełminiankami”, panowie „chełminianami”. Klub piłkarski to CHEŁMINIANKA Chełmno, nasze miasto jest stolicą Ziemi Chełmińskiej, jest położone na Pojezierzu Chełmińskim. Ulice w okolicznych miastach prowadzące w kierunku naszego […]
-
Antyczny Rzym – pisownia terminów
Odpowiadamy dzisiaj na pytanie Czytelnika. Wątpliwości Pana Jakuba dotyczą pisowni wyrazów związanych ze starożytnym Rzymem. Prowadzę stronę o antycznym Rzymie – IMPERIUM ROMANUM. Jest to największy polski portal poświęcony temu państwu i w dalszym ciągu poprawiam wszelkie błędy jezykowe i stylistyczne, tak aby treści na nim publikowane były zgodne z regułami stosowanymi w języku polskim. Pytania mam następujące: 1) czy […]
-
Skrócone nazwy instytucji – wielką czy małą literą
Otrzymaliśmy ostatnio dwa pokrewne pytania. Wprawdzie krótko na nie odpowiedzieliśmy, chcemy jednak tutaj rozwinąć nasze wypowiedzi. Na Facebooku napisała do nas p. Zuzanna: Drodzy Państwo, proszę o wyjaśnienie pewnej kwestii związanej ze słowem galeria. W zasadzie to rzeczownik pospolity, jednak gdy ujmiemy go w kontekście Galeria Malta lub Galeria Krakowska mamy do czynienia z nazwą własną. Jak w takim razie […]
-
Do Carrefoura czy do Carrefouru? Odmiana nazw sklepów
Mam taki językowy dylemat. Jak powinno się mówić: Idę do Carrefour-a czy Carrefour-u ? A jak z Rossmann-em? Idę do Rossmann-a? Idę do Rossmann-u nie brzmi dobrze. Przecież nie mówi się: Idę do doma ale idę do domu, prawda? Serdecznie pozdrawiam Dajmy na to, że chce Pan nabyć biżuterię w sklepie sieci Kruk. Okazuje się, że nie pójdzie Pan do […]
-
Nazwy lokacji w grach RPG
Oto nowe pytanie z naszego formularza: Witam jestem programistą gry mmo z gatunku rpg. Od jakiegoś czasu mam problem, który obchodziłem jednak chciałbym zakończyć go raz na zawsze. Chodzi mi o to kiedy używamy wielkiej, a kiedy małej litery w kilkuczłonowych nazwach lokacji? Podam kilka przykładów: Gildia złodziei Gmach sądu Sklepy mieszkańców Galeria bohaterów Polana chowańców Magiczna wieża z góry […]
-
Częstochowa i Kolbuszowa – dlaczego różne odmiany?
Ostatnio mój przyjaciel zwrócił uwagę na interesującą kwestię: Czemu mówi się w Kolbuszowej, a nie w Kolbuszowie? Przecież to tak jak Częstochowa… Jak pisałem kiedyś w przedstępnym wpisie na tym blogu, znam i takich, co jeżdżą do Częstochowej, ale to oczywiście poważny błąd – w dodatku brzmiący dość zabawnie. Ale do rzeczy… Ogólnie z wyrazami w języku polskim jest tak, […]
-
Ogródki działkowe imienia czy imieniem Konopnickiej
Oto pytanie, jakie mailowo zadał nam wczoraj p. Maksymilian: Jak należy pisać: – Ogródki działkowe imienia M. Konopnickiej czy – Ogródki działkowe imieniem M. Konopnickiej. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości. Pod hasłem imię znajdujemy m.in. taką informację: coś imienia (nie: imieniem) kogoś, czegoś: Szkoła imienia (nie: imieniem) Bolesława Prusa. Fundacja imienia (nie: imieniem) Fryderyka […]
-
Prezydent Krakowa czy prezydent Krakowa? Nazwy stanowisk
Kwestia wyboru wielkiej lub małej litery w zapisach nazw urzędów i stanowisk nastręcza sporo trudności. W gruncie rzeczy mamy tutaj jednak do czynienia z dość dużą fakultatywnością czy dowolnością. Trzeba tylko z niej mądrze korzystać. Oto kilka podstawowych zasad, którymi warto się kierować: nazwy stanowisk, funkcji, tytułów piszemy zasadniczo małymi literami (np. minister spraw wewnętrznych); kiedy odnosimy je do konkretnej […]
-
Kilka informacji o pisowni i wymowie nazwisk
Dodam od razu, że chodzi tym razem o nazwiska typowo polskie. Wbrew pozorom, z nazwiskami jest dużo problemów i często można się spotkać z błędami przy ich odmianie, zresztą… nie tylko. Poniżej zostawiam kilka bardzo podstawowych uwag, które warto zapamiętać raz na zawsze. Po pierwsze i najważniejsze, zapamiętajmy: nie ma Polaków, którzy nazywają się Pomianek Paweł, Ruciński Emil, Kowalski Jan […]
-
Nazwiska obce. Kiedy stawiamy apostrof?
Pisownia nazwisk obcych to temat niezwykle rozległy. Naszym celem nie jest omówienie go w całości (odsyłamy do słowników ortograficznych), niemniej pokusimy się o zaprezentowanie kilku podstawowych zasad, skupiając się na tym, co sprawia najwięcej problemów, czyli na kwestii tego, kiedy stawiamy apostrof. Użycie apostrofu Najogólniej rzecz ujmując, o tym, czy w dopełniaczu i kolejnych przypadkach stawiamy apostrof (są to zresztą […]
-
Mała litera
Zanim wskażę konkretne przykłady, kiedy rozpoczynamy wyraz małą literą, zacznijmy od uwagi – choć oczywistej, to jednak ważnej – że przede wszystkim małej litery używamy wszędzie tam, gdzie nie używamy wielkiej litery. W gruncie rzeczy wystarczy więc znać reguły dotyczące użycia tej ostatniej, by poprawnie używać również litery małej. Istnieje jednak kilka przypadków stosowania małej litery, na które warto zwrócić […]
-
Wielka litera
W kolejnych trzech wpisach zajmiemy się użyciem wielkiej i małej litery. Dwa pierwsze – będą wpisami bazowymi. Podam w nich, w jakich sytuacjach słowniki języka polskiego nakazują stosowanie wielkiej (dziś) oraz małej litery (w następnym poście). W trzecim – wskażę przykładowe sytuacje, gdy popełniamy w tym względzie błędy oraz kilka takich, które rodzą najwięcej wątpliwości. Oto wszystkie najważniejsze przypadki, kiedy […]
Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.
Zadaj pytanie językowe!
Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.
Kategorie
- Baza informacji (47)
- Ciekawostki językowe (93)
- Językowe dylematy (102)
- O stronie (13)
- Odpowiedzi na pytania (171)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (11)
- Teksty publicystyczne (84)
Polub nas!
Najnowsze komentarze
Czy można zamiast "trzy osoby" napisać "troje osób" albo "trójka osób"? (podobnie jak np. "trójka zawodników"). Chociażby jako wyjątek, rzadko…
Czy w zdaniu: "W nawiązaniu do rozmowy, uprzejmie proszę o ..." powinien być przecinek, czy można zastosować formę: "W nawiązaniu…
Dzień dobry. Maile są zazwyczaj formami dłuższymi, więc raczej są to dłuższe wiadomości. Można je wydzielić graficznie i złożyć właśnie…
Dzień dobry, w książce są opisane dialogi, a także cytowana jest rozmowa mailowa. Jak ją zapisać? Czy obowiązują tu te…
[…] Tomasz Marek Źródło: […]
Jeśli słyszę odnosi się do wypowiedzianych słów, a zapewne tak jest, to koniecznie małą literą. Zgodnie z regułą, że jeśli…
Witam! Redaguję tekst i mam problem z tym, czy wtrącenie narratora zapisać z małej czy wielkiej litery: - Guten Tag…
1-jest banalne. 2-para. 3-5-kilka. 6-10-kilka par. 11-19-kilka naście. 20-100-kilka naście par. Od teraz "na oko" i tak się rozminiesz. 101-999-kilka…
Odpisuję mailem na odrobinę bardziej rozbudowane pytanie.
Czy zdanie: "W ubiegły poniedziałek w odbyła się konferencja, na której mieliśmy okazję uczestniczyć." jest poprawne gramatycznie?
Bardzo mi się ta odpowiedź podoba. Koresponduje z interpretacją pytania "Kawa czy herbata?", wg której można odpowiedzieć trojako: "Poproszę kawę",…
Zaczynamy od funkcji, bo to ona jest najistotniejsza w tym przypadku.
Dzień dobry, bardzo proszę o informację jaka forma przy oficjalnych uroczystościach jest poprawna: - Proszę o zabranie głosu Pana Jana…
Szanowna Pani, krótko odpowiadam na kolejne pytania. Ad 1 Przecinka nie należy wstawiać. Można wprowadzać to konstrukcja łączna. W tym…
Tagi
blog błędy językowe ciekawostki cytat czasownik dialogi dla autorów dziecko fleksja frazeologia historia języka imiona interpunkcja językowe dylematy język polski kultura języka liczebnik liczebniki mała litera Małgorzata Kubicz mylenie znaczenia wyrazów nauka języka nazwiska nazwy geograficzne nazwy miejscowości nazwy własne odmiana nazwisk odmiana przez przypadki ortografia orzeczenie pisownia rozdzielna pisownia łączna przecinek przyimek półpauza rzeczownik skrótowce składnia spójnik szkoła wielka litera zaimek zmiany znaczenia wyrazów związek rządu związki frazeologiczne
Ostatnie wpisy
- Czy można siorbać nosem? 28 sierpnia 2023
- Bibliografia. Co zrobić, gdy brakuje roku lub miejsca wydania 20 sierpnia 2023
- „Niemcy! Ojczyzno moja…”? Jak to powiedzieć? Formy wołacza od: Niemcy, Węgry, Czechy, Białoruś 17 lipca 2023
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (93) 26 maja 2023
- Nietypowa(?) odmiana wyrazu czyściec 27 kwietnia 2023
- Strużka i stróżka – wyrazy często mylone 28 marca 2023
- Po Super Bowl. Czyżby zniknął potworek językowy „podanie niekompletne”? 19 lutego 2023
- Jak wprowadzać wypunktowania 20 grudnia 2022
- Przyszły weekend… to który? 18 listopada 2022
- Duarte Brandão. Jak odmieniać przez przypadki 16 listopada 2022
- Odmiana imienia Fae, gdy występuje jako imię męskie 20 października 2022
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (92) 27 września 2022
- Opowiadanie w opowiadaniu. Drugi poziom cytowania 30 sierpnia 2022
- Kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, kilkaset – jakie to dokładnie zakresy 31 lipca 2022
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91) 27 czerwca 2022
Archiwa
N | P | W | Ś | C | P | S |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Nasze nagrania
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
Troje wg poprawnej polszczyzny to zawsze grupa międzypłciowa, tzn. grupa, do której należy przynajmniej jedna kobieta i przynajmniej jeden mężczyzna.…