Na VHS-ie czy w VHS-ie?

Jakiś czas temu napisał do nas p. Tomek:

Zdjęcie: Jared C. Benedict, lic. CC 2.0

Moje pytania odnoszą się do VHS-u, czyli z j. ang. Video Home Systemu.

1) Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film „na VHS-ie”, co prawdopodobnie jest skrótem od „na kasecie VHS”.

Jak ma się sprawa ze sformułowaniem „w VHS-ie”? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?

2) Moje drugie pytanie jest związane z potocznym użyciem słowa „VHS” jako zamiennika dla „filmu”.

Np. „Obejrzałem kilka VHS-ów [filmów]. W jednym z nich grał Clint Eastwood”

Czy w podanym wyżej przykładzie możemy użyć przyimka „w”? „Na” brzmiałoby bardzo nienaturalnie.

Szanowny Panie,

biorąc pod uwagę, że wyraz ten funkcjonuje w polszczyźnie przynajmniej od lat 90., o ile nie dłużej, a jednocześnie częstotliwość jego użycia zdecydowanie się zmniejszyła z powodu postępów techniki, nie ma dziś podstaw do tego, żeby zmieniać utarty przyimek. Zdecydowanie więc uznałbym, że musimy powiedzieć: film „na VHS-ie”. Być może gdyby ten wyraz trafił do polszczyzny dziś, przy dużo szerszej powszechnej znajomości u Polaków języka angielskiego, przyimek byłby inny, ale decydują tutaj procesy historycznojęzykowe, a to, co napisałem, jest tylko gdybaniem. Z drugiej strony w stosunku do nagrań treści na nośnikach ogólnie używamy przyimka „na”: na dysku, na pendrivie, na płycie, na kasecie.

Co do drugiej kwestii, warto zauważyć, że pyta Pan o konstrukcję całkowicie potoczną. Osobiście uważam, że w języku potocznym możemy wiele, możemy się posługiwać pewną skrótowością – nie jest to przestępstwem. Wydaje mi się jednak, że mimo wszystko zaproponowana konstrukcja zawiera tak duży skrót myślowy, iż staje się nielogiczna, a tym samym jest nie do zaakceptowania.

– Paweł Pomianek


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Tak, ma Pan rację! Faktycznie poprawna jest podana przez Pana forma. Bardzo sprytnie wybrnął też Pan z błędnej formy –…

  2. Dzień dobry! Jest taka pamiątkowa tablica na kamieniu o treści "Pamięci Wszystkim Ludziom Stowarzyszenia" - czy to jest poprawny gramatyczny…

  3. Dziękuję za szybką odpowiedź. Tak, też właśnie myślałem o tym fragmencie w partyzanckiej pieśni: "w mgle utonie próżno wzrok".

  4. Generalnie poprawną i skodyfikowaną formą (na zasadzie wyjątku od reguły) jest we mgle. Można o tym przeczytać np. tutaj w…

  5. Stosujemy zwrot "we mgle". Czy poprawna jest oboczność "w mgle"? Może dopuszczalna jest przy zmianie szyku wyrazów w zdaniu, np.:…

  6. Tak. Przyjrzałem się tematowi i myślę, że trudno byłoby znaleźć inne możliwe rozwiązanie. Końcówka tego typu nazwiska w miejscowniku ulega…

  7. Dzień dobry! Czy nazwisko Hogshire odmieni się w miejscowniku jako: Hogshirze? Dzięki piękne za pomoc!

  8. Przepraszam za tak długi czas oczekiwania na odpowiedź. Musiałem to sprawdzić we wszystkich dostępnych źródłach (co jest – wiem –…

  9. Jest to terminologia specjalistyczna i z tego, co widzę, poprawnościowcy w ramach polszczyzny ogólnej dotąd chyba się tym określeniem nie…

  10. Dzień dobry, Jaka jest poprawna nazwa dla specjalisty zajmującego się dobieraniem dawki pokarmowej dla zwierząt. Specjalista żywienia czy specjalista żywieniowy.…

Archiwa

kwiecień 2020
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania