Na VHS-ie czy w VHS-ie?

Jakiś czas temu napisał do nas p. Tomek:

Zdjęcie: Jared C. Benedict, lic. CC 2.0

Moje pytania odnoszą się do VHS-u, czyli z j. ang. Video Home Systemu.

1) Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film „na VHS-ie”, co prawdopodobnie jest skrótem od „na kasecie VHS”.

Jak ma się sprawa ze sformułowaniem „w VHS-ie”? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?

2) Moje drugie pytanie jest związane z potocznym użyciem słowa „VHS” jako zamiennika dla „filmu”.

Np. „Obejrzałem kilka VHS-ów [filmów]. W jednym z nich grał Clint Eastwood”

Czy w podanym wyżej przykładzie możemy użyć przyimka „w”? „Na” brzmiałoby bardzo nienaturalnie.

Szanowny Panie,

biorąc pod uwagę, że wyraz ten funkcjonuje w polszczyźnie przynajmniej od lat 90., o ile nie dłużej, a jednocześnie częstotliwość jego użycia zdecydowanie się zmniejszyła z powodu postępów techniki, nie ma dziś podstaw do tego, żeby zmieniać utarty przyimek. Zdecydowanie więc uznałbym, że musimy powiedzieć: film „na VHS-ie”. Być może gdyby ten wyraz trafił do polszczyzny dziś, przy dużo szerszej powszechnej znajomości u Polaków języka angielskiego, przyimek byłby inny, ale decydują tutaj procesy historycznojęzykowe, a to, co napisałem, jest tylko gdybaniem. Z drugiej strony w stosunku do nagrań treści na nośnikach ogólnie używamy przyimka „na”: na dysku, na pendrivie, na płycie, na kasecie.

Co do drugiej kwestii, warto zauważyć, że pyta Pan o konstrukcję całkowicie potoczną. Osobiście uważam, że w języku potocznym możemy wiele, możemy się posługiwać pewną skrótowością – nie jest to przestępstwem. Wydaje mi się jednak, że mimo wszystko zaproponowana konstrukcja zawiera tak duży skrót myślowy, iż staje się nielogiczna, a tym samym jest nie do zaakceptowania.

– Paweł Pomianek


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. czy powiedzenie ,, podejmować kogoś na wyjezdzie '' w rozgrywkach sportowych jest prawidłowe

  2. Pardon, ostatnie zdanie miało brzmieć: Albo inaczej: czy powtórzenie w takich przypadkach dywizu na początku linijki jest błędem typograficznym? Pozdrawiam

  3. Witam, A. Wolański w książce "Edycja tekstów" pisze, że należy unikać podziału pomiędzy kolejne wiersze liczb połączonych separatorem liczbowym (s.…

  4. Anna Halczak, tłumaczka języka chorwackiego - Opinie

    Jestem bardzo zadowolona z wykonanej redakcji. Redagowanie tłumaczonych tekstów wymaga nie lada zdolności. Oprócz świetnego wyczucia językowego doceniam także znajomość…

  5. Szanowna Pani, przejrzałem reguły tworzenia skrótów. Warto pamiętać, że poza grupą skrótów utrwalonych w polszczyźnie i powszechnie używanych (jak ww.,…

  6. Szanowny Panie Jak poprawnie zapisać w skrócie Europa Środkowo-Wschodnia? Europa Śrd.-Wsch. czy Europa Środk.-Wsch. Oczekuję na odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.…

  7. Dziękuję za tę informację! Długo szukałem potwierdzenia, większość internetowych poradników o poprawnym zapisie takiej skróconej formy daty (np. 24.03) milczy.

  8. Brakuje kontekstu uprzedzającego, tzn. do czego odnosi się ten zapis. Natomiast sam ten fragment, który Pan przedstawił, wskazuje – patrząc…

  9. Dzień dobry, mam pytanie odnośnie zapisu w pewnej ustawie, mianowicie: "5b) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu lub…

Archiwa

kwiecień 2020
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania