Na VHS-ie czy w VHS-ie?

Jakiś czas temu napisał do nas p. Tomek:

Zdjęcie: Jared C. Benedict, lic. CC 2.0

Moje pytania odnoszą się do VHS-u, czyli z j. ang. Video Home Systemu.

1) Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film „na VHS-ie”, co prawdopodobnie jest skrótem od „na kasecie VHS”.

Jak ma się sprawa ze sformułowaniem „w VHS-ie”? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?

2) Moje drugie pytanie jest związane z potocznym użyciem słowa „VHS” jako zamiennika dla „filmu”.

Np. „Obejrzałem kilka VHS-ów [filmów]. W jednym z nich grał Clint Eastwood”

Czy w podanym wyżej przykładzie możemy użyć przyimka „w”? „Na” brzmiałoby bardzo nienaturalnie.

Szanowny Panie,

biorąc pod uwagę, że wyraz ten funkcjonuje w polszczyźnie przynajmniej od lat 90., o ile nie dłużej, a jednocześnie częstotliwość jego użycia zdecydowanie się zmniejszyła z powodu postępów techniki, nie ma dziś podstaw do tego, żeby zmieniać utarty przyimek. Zdecydowanie więc uznałbym, że musimy powiedzieć: film „na VHS-ie”. Być może gdyby ten wyraz trafił do polszczyzny dziś, przy dużo szerszej powszechnej znajomości u Polaków języka angielskiego, przyimek byłby inny, ale decydują tutaj procesy historycznojęzykowe, a to, co napisałem, jest tylko gdybaniem. Z drugiej strony w stosunku do nagrań treści na nośnikach ogólnie używamy przyimka „na”: na dysku, na pendrivie, na płycie, na kasecie.

Co do drugiej kwestii, warto zauważyć, że pyta Pan o konstrukcję całkowicie potoczną. Osobiście uważam, że w języku potocznym możemy wiele, możemy się posługiwać pewną skrótowością – nie jest to przestępstwem. Wydaje mi się jednak, że mimo wszystko zaproponowana konstrukcja zawiera tak duży skrót myślowy, iż staje się nielogiczna, a tym samym jest nie do zaakceptowania.

– Paweł Pomianek


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Dzień dobry, w książce są opisane dialogi, a także cytowana jest rozmowa mailowa. Jak ją zapisać? Czy obowiązują tu te…

  2. Czy zdanie: "W ubiegły poniedziałek w odbyła się konferencja, na której mieliśmy okazję uczestniczyć." jest poprawne gramatycznie?

  3. Bardzo mi się ta odpowiedź podoba. Koresponduje z interpretacją pytania "Kawa czy herbata?", wg której można odpowiedzieć trojako: "Poproszę kawę",…

  4. Dzień dobry, bardzo proszę o informację jaka forma przy oficjalnych uroczystościach jest poprawna: - Proszę o zabranie głosu Pana Jana…

  5. Szanowna Pani, krótko odpowiadam na kolejne pytania. Ad 1 Przecinka nie należy wstawiać. Można wprowadzać to konstrukcja łączna. W tym…

  6. Oszczytko uzywane jest w Wielkopolsce. Jestem z Poznania ur.1980 i w zyciu nie slyszalem o ostrzynce. Moj dziadek wielkopolanin z…

Archiwa

kwiecień 2020
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania