Otrzymaliśmy ostatnio od Czytelniczki bardzo konkretny, zwięzły email z zapytaniem.
Witam.
Mam dylemat… tonąć w łzach czy we łzach?
Z góry dziękuję za pomoc.
Słownik poprawnej polszczyzny PWN nie pozostawia w tej kwestii wątpliwości:
Rozpływać się we łzach (nie: w łzach) [wym. we łzach] «bardzo płakać».
Tonąć we łzach zapiszemy oczywiście tak samo.
Dlaczego ta forma jest poprawna? Otóż forma w łzach byłaby bardzo trudna do wypowiedzenia. Stałyby wówczas obok siebie trzy spółgłoski znacznie różniące się od siebie pod względem ułożenia aparatu mowy. A że język dąży do upraszczania, to dodajemy samogłoskę e, która sprawia, że wymówienie zwrotu staje się o wiele łatwiejsze.
Paweł Pomianek
„kanapka ż III, lm D. kanapek 1. kromka chleba, bułka itp. z masłem, wędliną, serem itp.“
Przecież to o niczym nie świadczy, por. „kromka chleba, bułka itp. z masłem, zzieleniałą wędliną, serem itp.“
Ostatnio słyszalem w pociągu od pani z Włoclawka, że wysiada „w Włocławku”. Dla mnie to dziwne, ale skoro „lokalsi” tak mówią…
Na pewno powinno być we Włocławku. W przypadku zbitki wW upraszczamy do weW, ponieważ wW jest trudniej wypowiedzieć i brzmi nienaturalnie.
Z Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN:
kanapka ż III, lm D. kanapek 1. kromka chleba, bułka itp. z masłem, wędliną, serem itp.: Zrobić kanapki. K. z czymś: Kanapka z szynką. 2. mała kanapa: Miękka, pluszowa kanapka [pogrubienia moje – PP].
Proszę zauważyć, że grupa spółgłoskowa zs jest bez porównania łatwiejsza do wypowiedzenia niż włz.
W związku z tym czy powinno się mówić „z serem” czy „ze serem”?