Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91)

Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się, które formy są poprawne: nie najlepszy czy nienajlepszy; zwężyły czy zwęziły; Polska Ludowa czy Polska ludowa; patrzeć ukosem czy z ukosa.

Poprawna forma to: zwęziły, a nie *zwężyły / zdjęcie: cottonbro, Pexels

1.
Czy wiesz, że…

piszemy nie najlepszy, a nie *nienajlepszy? Ta ostatnia pisownia również jest stosowana, nawet Word nie podkreśla tej formy jako błędnej (choć już WordPress i owszem). To jednak pisownia rozdzielna jest zgodna z polską ortografią, ponieważ według reguł polszczyzny nie z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym piszemy rozdzielnie.

Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nie-z-formami-stopnia-wyzszego-i-najwyzszego;451.html

2.
Czy wiesz, że…

poprawna forma 3. os. liczby mnogiej czasu przeszłego rodzaju niemęskoosobowego czasownika zwęzić to: zwęziły, a nie *zwężyły? Skąd bierze się błąd? Wydaje się, że mylące mogą być trzy formy. Forma zwęzić to czasownik w aspekcie dokonanym. W aspekcie niedokonanym mamy odpowiednik zwężać, od którego forma w 3. os. liczby mnogiej czasu przyszłego w rodzaju niemęskoosobowym brzmi: zwężały. Ponadto sam czasownik zwęzić ma formę bezosobnika czasu przeszłego zwężono. Z kolei w 3. os. liczby mnogiej w czasie przyszłym powiemy zwężą. Forma z ż pojawia się więc w kilku pokrewnych formach. Jestem pełen podziwu szczególnie dla tych, którzy tych niuansów są w stanie nauczyć obcokrajowców.

Źródło: http://sgjp.pl/leksemy/#273146/zw%C4%99zi%C4%87

3.
Czy wiesz, że…

piszemy Polska Ludowa – wielkimi literami – a nie Polska ludowa. Polska Ludowa jest bowiem skróconą wersją nazwy kraju Polska Rzeczpospolita Ludowa. Przymiotnik Ludowa nie ma charakteru atrybutywnego, tylko wraz z rzeczownikiem tworzy nazwę.

Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Chiny-Ludowe-i-Chiny-ludowe;14551.html

3.
Czy wiesz, że…

możemy patrzeć, zerkać lub spoglądać na kogoś z ukosa, ale nie ukosem (jak zdarza się czasem napisać autorom). Patrzeć z ukosa to spoglądać na kogoś z niechęcią, nieprzyjaźnie.

Wybór i oprac. Paweł Pomianek


3 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (91)”

  1. uważny

    Patrzeć (spoglądać) z ukosa ma dwa znaczenia. Obok podanego powyżej frazeologizmu ma też sens dosłowny: patrzeć (spoglądać) pod pewnym kątem. Źródło: WSFJP P.M.-N.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Witam serdecznie, jeżeli jest to możliwe chciałbym uzyskać odpowiedź na następujące pytanie: Jaki jest zapis liczebników w nazwach własnych -…

Archiwa

czerwiec 2022
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania