• Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (74)

    Czy wiesz, że ucha są w kłódkach, torbach, siatkach, dzbanach, igłach, czyli wszystkich rzeczach z częściami w kształcie łuku, prostokąta lub pętli (zwykle będących uchwytami), natomiast czapka z klapkami opuszczanymi po bokach ma już uszy?

  • Typy odmiany nazwisk zakończonych na -o

    Prosty schemat tego, jak w liczbie pojedynczej odmieniają się nazwiska męskie zakończone na -o.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (73)

    Czy wiesz, że poprawnie powiemy dopisałem się już na listę, a nie do listy? Podobnie należy mówić w porównaniu z nim, a nie w porównaniu do niego.

  • Liczebnik oboje. Wybór formy orzeczenia

    W tym artykule chcę się skupić na kolejnej kwestii dotyczącej formy oboje, a mianowicie – odmiany wyrazów, z którymi ten liczebnik występuje, oraz wyboru formy orzeczenia. Zależą one od znaczenia wyrazów, do których liczebnik się odnosi.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (72)

    Czy wiesz, że choć słowniki notują formy: czwarci, piąci, szóści, siódmi, dziewiąci, dziesiąci, jedenaści, dwunaści itd., to generalnie nie notują formy óśmi? Prof. Bańko w poradni językowej PWN sugeruje zresztą, że jeśli już, to nie powinno być óśmi, tylko raczej… ósmi.

  • Na VHS-ie czy w VHS-ie?

    Najczęściej mówimy, że obejrzeliśmy film "na VHS-ie", co prawdopodobnie jest skrótem od "na kasecie VHS". Jak ma się sprawa ze sformułowaniem "w VHS-ie"? (Tj. w Video Home Systemie.) Czy jest ono poprawne od strony językowej?

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (71)

    Czy wiesz, że wbrew utartej opinii zdania w polszczyźnie wolno zaczynać od spójnika lub zaimka (np. Ale…, Że…, Więc…)? Ich użycie na początku zdania jest poprawne zazwyczaj wtedy, gdy pozwala nawiązać do wcześniejszej wypowiedzi.

  • Zarażony czy zakażony? Sprawdź poprawne nazewnictwo!

    W mediach mówi się zarówno o zarażonych, jak i o zakażonych. Jaka jest poprawna terminologia? Czytaj dalej, aby nie popełnić błędu.

  • „Stan zagrożenia epidemicznego” czy „stan zagrożenia epidemiologicznego”?

    Czy powinno się mówić "stan zagrożenia epidemicznego" – taka forma teraz zdaje się dominować, nawet bezwzględnie dominować – czy raczej "stan zagrożenia epidemiologicznego"?

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (70)

    Czy wiesz, dlaczego przymiotnik od nazwy Szwecja, to szwedzki a nie szwecki? Jest tak, ponieważ przymiotnik nawiązuje do… innej nazwy tego kraju. Wedle współczesnych ustaleń piszemy ach, choć aha; och, choć oho; uch, choć uhu; za to zapisując ech, możemy wybrać również zapis eh przez samo h

  • Ucha, fochy, tarapaty – recenzja

    W kolejnej godnej uwagi publikacji PWN-u Agata Hącia pisze o języku z pasją i humorem.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (69)

    Imię Kobe [czyt. Kobi] możemy odmieniać na dwa sposoby. Wielki słownik ortograficzny (wyd. 2016) dopuszcza dwie formy odmiany w przypadku wielu imion anglosaskich zakończonych na -e czytane jako [i]. I tak imię to możemy odmieniać zarówno bezapostrofowo: Kobego, Kobemu, z Kobem, jak też z apostrofami: Kobe’ego, Kobe’emu.

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (68)

    Czy pamiętasz, że… piszemy święta Bożego Narodzenia, nie Święta Bożego Narodzenia; Wigilia to 24 grudnia, a wigilia to uroczysta kolacja, którą w tym dniu przygotowujemy; Sylwester to 31 grudnia, a sylwester to zabawa urządzana tego dnia (w Sylwestra idę na sylwestra do znajomych); Nowy Rok to 1 stycznia, a nowy rok to cały rozpoczynający się rok 2020?

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (67)

    Inspiracją do opracowania poniższych ciekawostek była dla mnie ponownie książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… miejscownik nazwiska Smith brzmi – w zależności od wymowy – po prostu Smicie albo Smisie? 2. Czy wiesz, że… istnieją trzy grupy nazwisk, których w polszczyźnie nie odmieniamy? Pierwsza to nazwiska kończące się na -u, […]

  • Czy warto korzystać z wyrazów i określeń obcojęzycznych?

    Kilka dni temu, odpowiadając na pytanie czytelnika, pisałem o tym, czy warto odmieniać wyrazy obcojęzyczne. Uznałem, że przy tej okazji warto omówić kwestię bardziej podstawową: czy w ogóle należy korzystać z tego typu określeń i włączać je do polszczyzny. Robię to dziś – w osobnym artykule. W tekście na stronach Rady Języka Polskiego pochodzącym z 2001 r., czytamy: Prawie każdy […]

  • Czy odmieniać w polszczyźnie wyrazy obcojęzyczne

    Jakiś czas temu napisał do nas p. Witold: Dzień dobry Uprzejmie proszę o pomoc w rozwiązaniu językowego dylematu dotyczącego prawidłowej odmiany nazw obcojęzycznych. Poniżej przytaczam przykładowe zdania: Zapakować prowiant do day pack organizera, On nie jest deep diverem, Reach stackery (reachstackery) są pojazdami używanymi do obsługi intermodalnych kontenerów, Do portu wpłynęła (wpłynął) jedna (jeden) tessarakonteres (gr.), wpłynęły dwie (dwa) tessarakonteres […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (66)

    Inspiracją do opracowania większości poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… liczebniki oznaczające dzień miesiąca odmieniają się na takich zasadach jak każde inne słowo? To dlatego powiemy, że dziś jest trzydziesty października (a nie trzydziestego października – choć forma ta dopuszczalna jest w […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (65)

    Inspiracją do opracowania pierwszych dwóch spośród poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… oprócz częściej spotykanych form oczyma oraz rękoma poprawna – choć rzadziej używana – jest też forma uszyma? 2. Czy wiesz, że… liczebniki zbiorowe (dwoje, troje, kilkoro) stosujemy tylko w czterech […]

  • Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (64)

    Inspiracją do opracowania wszystkich poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek). 1. Czy wiesz, że… nietypowe przymiotniki kontent, wart i rad odmieniają się przez rodzaje? Najciekawszą odmianę ma kontent – rodzaj żeński: kontenta; rodzaj nijaki: kontente (np. dziecko jest kontente); rodzaj męskoosobowy: kontenci; rodzaj niemęskoosobowy: kontente (np. […]

  • Pisownia nazw stowarzyszeń. Jak pisać, gdy sama nazwa jest niepoprawna?

    Napisał do nas pan Filip: Mam problem z zapisem nazw, np. stowarzyszeń. Spotkałem się z zasadą, że każdy człon takiej nazwy powinien być pisany dużą literą (z wyjątkiem występujących w nazwie np. spójników i przyimków). Jest jednak stowarzyszenie „Ludzie z Pasją”, które na swojej oficjalnej stronie internetowej podaje zapis „Ludzie z pasją”. Na różnych stronach internetowych, związanych np. z fundacjami, […]

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Blog Językowe Dylematy

Archiwa

czerwiec 2022
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania