W internecie często można spotkać zdania typu: Mamy tu wśród Was jakiś fanów wędkarstwa? Proszę o polecenie jakiś fajnych miejsc. Skąd to się bierze?
Sporo osób w miejscu jakichś stosuje jakiś, czego przykłady znajdują się powyżej. Zupełnie jakby ta pierwsza forma nie istniała. Pytanie brzmi: czy jest to kolejny przykład powielania błędu, który często pojawia się w przestrzeni internetowej, czy może chodzi o coś innego?
Ale zacznijmy od początku – skupmy się na teorii. Jakiś jest formą mianownika liczby pojedynczej rodzaju męskiego, a także biernika liczby pojedynczej rodzaju męskiego rzeczowników nieżywotnych. Przykład: Podobno znajdował się tam nawet jakiś zamek.
Słownik języka polskiego podaje aż trzy definicje hasła jakiś.
Pierwsza z nich mówi, że jest to zaimek nieokreślony – używany w sytuacjach, gdy mówimy o czymś bez podawania konkretów, np. Spotkałam na cmentarzu jakieś kobiety.
Druga definicja określa go zaimkiem dodawanym do określenia (w przybliżeniu) liczby, ilości lub miary, np. Zajęcia skończą się za jakiś kwadrans.
Ostatnia z nich – dopuszczalna w języku potocznym – mówi, że jest to zaimek używany w przypadku, gdy nadawca przypuszcza, że dana cecha odnosi się do czegoś lub kogoś jedynie w pewnym stopniu, np. Cała ta historia jest jakaś podejrzana.
Do omówienia pozostaje jednak kwestia jakichś. Na początek warto wspomnieć, że jest to forma dopełniacza liczby mnogiej zaimków: jaki, jaka, jakie (przykładowo: Postanowiłam poszukać jakichś informacji na ten temat) oraz biernika liczby mnogiej zaimka jakiś łączonego z rzeczownikami męskimi osobowymi (Słyszałam głośną rozmowę jakichś nastolatków), jak również miejscownika liczby mnogiej wszystkich trzech rodzajów (Nie chciał mi powiedzieć, czy tym razem też chodziło o jakichś jego znajomych).
Prof. Bańko zaproponował dość ciekawy sposób na rozróżnienie tych dwóch form. Polega on na tym, że chwilowo pomijamy końcówkę -ś, następnie wybieramy właściwą formę pytającą i teraz ponownie doklejamy pominiętą końcówkę. Przykładowo: Natknęli się na jakich sąsiadów? – Jakichś; Rozmawiali na jaki temat? – Jakiś.
Wspomniany sposób jest szczególnie pomocny w problematycznych przypadkach, gdy nie jesteśmy pewni, na którą formę tego zaimka powinniśmy się zdecydować.
Stosowanie jakiś zamiast jakichś prawdopodobnie spowodowane jest faktem, że druga forma tego zaimka bywa dla niektórych trudna do wymówienia. Poza tym poprawna pisownia jakichś również wygląda dość nietypowo, co rzeczywiście może odstraszać od używania tego wyrazu. Chociaż, tak jak wspomniałam na początku, powodem może być również zwykłe powielanie błędu, który jest dość często spotykany, zwłaszcza wśród internautów.
– Natalia Kiełb
Źródła:
https://sjp.pwn.pl/sjp/jakis;2467287.html
