Przedstawione poniżej kwestie zwróciły moją uwagę podczas przeglądania jednej z grup językowych na portalu społecznościowym.
1.

Czy wiesz, że…
w tytułach książek wielką literą piszemy tylko pierwszy wyraz? Przykładowo: Nocny film. Kwestia ta wygląda jednak inaczej w przypadku tytułów gazet, czasopism, cykli wydawniczych oraz nazw wydawnictw seryjnych – gdzie każde słowo zapisujemy od wielkiej litery, oprócz przyimków i spójników znajdujących się w środku, np.: Wiedza i Życie.
2.
Czy wiesz, że…
na razie, będące popularną formą pożegnania, zapisujemy oddzielnie? Pisownia wygląda tak samo jak w przypadku, gdy używamy tego wyrażenia w znaczeniu „na ten moment, dopóki coś się nie zmieni”, np.: Chciałabym pójść na studia, ale na razie zastanawiam się nad wyborem odpowiedniego kierunku.
3.
Czy wiesz, że…
nie mówimy swetr, tylko sweter? Przykład: Już idę, tylko włożę grubszy sweter (nie: swetr). Prof. Bańko (znany m.in. z poradni PWN) twierdzi, że ta błędna forma powstała prawdopodobnie wskutek jej podobieństwa do niektórych form przypadków zależnych, np. swetrem czy swetra.
4.
Czy wiesz, że…
używane przez niektórych w każdym bądź razie traktowane jest jako błąd? Wyrażenie to powstało z połączenia dwóch frazeologizmów o podobnym znaczeniu. Poprawna wersja to w każdym razie oraz bądź co bądź. Np.: Nie chciała go widzieć, w każdym razie nie w tej chwili.
5.
Czy wiesz, że…
wyrażając się o kobietach, nie można używać określeń typu: nań, zań czy dlań? Przykładowe błędne użycie: Była naprawdę urodziwa. Chłopak zerknął nań z zachwytem.
Ściągnięte formy wyrażeń przyimkowych – bo tak brzmi ich fachowa nazwa – odnoszą się tylko do rodzaju męskiego, są bowiem skrótem form męskich. Oto przykłady prawidłowego użycia: Stwierdził, że to banał. Spojrzała nań z niedowierzaniem; Dodał, że zobaczą się jutro. Ucieszyła się – miała dlań ciekawą propozycję. Poniżej znajdują się poszczególne formy ściągnięte wraz z rozwinięciem:
- dlań = dla niego,
- doń = do niego,
- nań = na niego,
- odeń = od niego,
- przezeń = przez niego,
- weń = w niego,
- zań = za niego,
- zeń = z niego.
(Źródło: https://www.ekorekta24.pl/dlan-don-nan-oden-on-przezen-wen-zen-zan-czyli-o-kim-wlasciwie-mowa/)
Wybór i oprac. Natalia Kiełb