Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (83)

Przedstawione poniżej kwestie zwróciły moją uwagę podczas przeglądania jednej z grup językowych na portalu społecznościowym.

1.

Źródło: pexels.com

Czy wiesz, że…

w tytułach książek wielką literą piszemy tylko pierwszy wyraz? Przykładowo: Nocny film. Kwestia ta wygląda jednak inaczej w przypadku tytułów gazet, czasopism, cykli wydawniczych oraz nazw wydawnictw seryjnych – gdzie każde słowo zapisujemy od wielkiej litery, oprócz przyimków i spójników znajdujących się w środku, np.: Wiedza i Życie.

(Źródło: https://sjp.pwn.pl/zasady/Tytuly-czasopism-i-cykli-wydawniczych-oraz-nazwy-wydawnictw-seryjnych;629390.html)

2.

Czy wiesz, że…

na razie, będące popularną formą pożegnania, zapisujemy oddzielnie? Pisownia wygląda tak samo jak w przypadku, gdy używamy tego wyrażenia w znaczeniu „na ten moment, dopóki coś się nie zmieni”, np.: Chciałabym pójść na studia, ale na razie zastanawiam się nad wyborem odpowiedniego kierunku.

3.

Czy wiesz, że…

nie mówimy swetr, tylko sweter? Przykład: Już idę, tylko włożę grubszy sweter (nie: swetr). Prof. Bańko (znany m.in. z poradni PWN) twierdzi, że ta błędna forma powstała prawdopodobnie wskutek jej podobieństwa do niektórych form przypadków zależnych, np. swetrem czy swetra.

4.

Czy wiesz, że…

używane przez niektórych w każdym bądź razie traktowane jest jako błąd? Wyrażenie to powstało z połączenia dwóch frazeologizmów o podobnym znaczeniu. Poprawna wersja to w każdym razie oraz bądź co bądź. Np.: Nie chciała go widzieć, w każdym razie nie w tej chwili.

5.

Czy wiesz, że…

wyrażając się o kobietach, nie można używać określeń typu: nań, zań czy dlań? Przykładowe błędne użycie: Była naprawdę urodziwa. Chłopak zerknął nań z zachwytem.

Ściągnięte formy wyrażeń przyimkowych – bo tak brzmi ich fachowa nazwa – odnoszą się tylko do rodzaju męskiego, są bowiem skrótem form męskich. Oto przykłady prawidłowego użycia: Stwierdził, że to banał. Spojrzała nań z niedowierzaniem; Dodał, że zobaczą się jutro. Ucieszyła się – miała dlań ciekawą propozycję. Poniżej znajdują się poszczególne formy ściągnięte wraz z rozwinięciem:

  • dlań dla niego,
  • doń do niego,
  • nań na niego,
  • odeń od niego,
  • przezeń przez niego,
  • weń w niego,
  • zań za niego,
  • zeń z niego.

(Źródło: https://www.ekorekta24.pl/dlan-don-nan-oden-on-przezen-wen-zen-zan-czyli-o-kim-wlasciwie-mowa/)

Wybór i oprac. Natalia Kiełb


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Po przeczytaniu komentarzy, utwierdzam się w przekonaniu, że zwyczajnie lubię pleonazmy ^^' Np. takie zdanie: "Debata dotyczyła potencjalnych możliwości wzajemnej…

  2. "newanse" - serio? Nawet w angielskim nie ma takiego słowa jak "newans". Jest nuance. Po polsku niuans. Skoro już odpisuję,…

  3. Dopiero po chwili zastanowienia domyśliłem się, że nie chodzi o pokój będący przeciwieństwem wojny, tylko o pomieszczenie. Naturalny szyk to…

  4. W internecie został opublikowany film pod tytułem "Remont synka pokoju", czy to jest poprawnie?

Archiwa

lipiec 2021
N P W Ś C P S
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Nasze nagrania