Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (89)

Z tego odcinka ciekawostek dowiesz się: czy na mieszkańców Norwegii możemy mówić „Norwedzy”; co oznaczają określenia „gruba fisza” i „wykidajło”; dlaczego nie warto mylić wyrazów „rzewnie” i „żywnie”.

Zdjęcie: The Lazy Artist, Pexels

1.
Czy wiesz, że…

choć wyrazy rzewnie i żywnie brzmią podobnie, mają różną ortografię? Pierwszy piszemy przez rz, drugi – przez ż. Rzewnie to przysłówek utworzony od przymiotnika rzewny, oznaczającego: ‘pełny żalu, smutku, tęsknoty’. Żywnie, wyraz oznaczający dawniej: ‘bez wyjątku, ze wszystkim, bardzo’, dziś jest już przestarzały i występuje tylko we frazeologizmie co się (komuś) żywnie podoba.
Źródło: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/zywnie;5533301.html

2.
Czy wiesz, że…

wykidajło to mężczyzna pilnujący porządku w restauracji, klubie, dyskotece, do którego zadań należy wyrzucanie z lokalu pijanych, awanturujących się gości?
Źródła: https://sjp.pwn.pl/slowniki/wykidaj%C5%82o.html

3.
Czy wiesz, że…

potocznego wyrażenia gruba (lub wielka) fisza używa się na określenie wpływowego człowieka na stanowisku, często bogatego? Dziś zdecydowanie częściej możemy się spotkać z określeniem gruba ryba.
Źródło: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/fisza;5427895.html

4.
Czy wiesz, że…

na określenie mieszkańców Norwegii możemy użyć zarówno określenia Norwegowie, jak i Norwedzy? Ta pierwsza, dłuższa forma jest częściej używana i z pewnością uchodzi za bardziej oficjalną. Drugiej niektóre wydawnictwa poprawnościowe nie odnotowują. Znajduje się jednak w niektórych słownikach (NSPP, WSPP). Także w dwóch odpowiedziach w poradni językowej PWN jest wymieniona jako wariant dla formy Norwegowie.
Źródła: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kto-mieszka-w-Norwegii;9964.html, NSPP (hasło: Norwegia)

Wybór i oprac. Paweł Pomianek


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  2. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  3. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  4. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  5. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  6. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  7. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  8. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  9. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  10. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

  11. Jeśli siglum jest pod spodem i ma charakter podpisu, to może być w ten sposób. Generalnie tego pierwszego zapisu użyjemy…

  12. Dziękuję a czy moze być takze taki zapis i czy jest prawidłowy „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie…

Archiwa

styczeń 2022
N P W Ś C P S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  

Nasze nagrania