Rok: 2011

---

• 11 lutego 2011

  Emil Ruciński: Jak zacząć e-mail?

  Chyba każdy użytkownik internetu miał kiedyś sytuację, w której musiał wysłać wiadomość e-mail (dalej zwaną przeze mnie także listem) do osoby zajmującej wyższe stanowisko, starszej czy bliżej nam nieznanej. Już na samym początku pojawia się problem: Jak zacząć? Witam, Dzień dobry? A może jeszcze jakoś inaczej? Bardzo często można się spotkać w mailach z nagłówkiem typu: Witam! Sam kiedyś tak […]

• 7 lutego 2011

  Czy można prowadzić taką „dżdżownicę”? Problem z przecinkami

  Otrzymaliśmy ostatnio bardzo interesujący list, który poniżej z przyjemnością przytaczamy. Pod listem zamieszczamy odpowiedzi na pytania. Witam, Należę do redakcji [tytuł periodyku do wiadomości redakcji serwisu Językowe Dylematy], borykam się z małym problemem. Jeżeli znajdą Państwo chwilę, proszę o pomoc. Odnalazłem interesujące zdanie w artykule naukowym: „Kwintesencją był pogląd Henryka, wyrażony w liście odmawiającym przyjęcia warunków stawianych przez parlament.” Czy […]

• 6 lutego 2011

  Części zdania

  W zdaniu wyróżniamy grupę podmiotu, czyli podmiot i wyrazy go określające oraz grupę orzeczenia, czyli orzeczenie plus wyrazy określające. Podmiot i orzeczenie tworzą w zdaniu związek główny. Pozostałe części – przydawka, dopełnienie, okolicznik – tworzą związki poboczne.

• 4 lutego 2011

  Nieodmienne części mowy

  Nieodmienne części mowy to wyrazy, które nie zmieniają swojej formy gramatycznej. Należą do nich: przysłówki, spójniki, przyimki, wykrzykniki, partykuły. Przysłówek – występuje głównie z czasownikiem, przymiotnikiem lub innym przysłówkiem, – odpowiada na pytania: jak?, gdzie?, kiedy?, np. dobrze, tutaj, jutro, – pełni funkcję okolicznika lub orzecznika, – tworzy się je głównie od przymiotników za pomocą końcówek -e, -o, – przysłówki […]

• 2 lutego 2011

  Poszukuję osobę czy osoby? Odpowiedź na pytanie Czytelniczki

  Od Użytkowniczki naszego bloga otrzymaliśmy następujące pytanie: Która forma jest poprawna „poszukuję osoby” czy też „poszukuję osobę”? Dla mnie lepiej brzmi to pierwsze, ale często spotykam się z drugą formą.

• 1 lutego 2011

  Odmienne części mowy

  Zachęcamy do przeczytania cyklu trzech artykułów o częściach mowy i częściach zdania, których autorką jest Katarzyna Olszewska. Artykuły na stałe znajdą się w naszej Bazie informacji, by można było po nie sięgnąć w razie potrzeby. Poniżej pierwszy artykuł o odmiennych częściach mowy. Części mowy w języku polskim dzielą się na dwie grupy: odmienne i nieodmienne. Odmienne części mowy to: rzeczownik, […]

• 30 stycznia 2011

  Poradnik maturzysty (cz. 3): Styl wypowiedzi

  Dziś kilka kolejnych podpowiedzi Małgorzaty Kubicz, które mogą pomóc w przygotowaniu dobrej prezentacji maturalnej. Język, jakim mówimy, stanowi istotny element naszej przemowy. Oczywiście nie każdy ma dar lekkiego, błyskotliwego i elokwentnego sposobu wysławiania się, ale każdy może zbudować poprawną stylistycznie wypowiedź, dzięki kilku zasadom.

• 28 stycznia 2011

  Urząd Skarbowy czy urząd skarbowy. O pisowni nazw urzędów

  Pisownia nazw urzędów jest jedną ze szczególnie ciekawych kwestii na terenie języka polskiego, bo inaczej napiszemy, że wszyscy pracownicy urzędu skarbowego to szubrawcy, a inaczej, że pracownicy Trzeciego Urzędu Skarbowego w Pcimiu Dolnym wciąż okradają przedsiębiorców. Właściwie po tym, co napisałem, sprawa wydaje się już prosta. Ogólne nazwy urzędów – urząd gminy, urząd miasta, urząd skarbowy, urząd stanu cywilnego, urząd […]

• 24 stycznia 2011

  Co tutaj pożera czas? Czy konstrukcja jest jednoznaczna?

  Wczoraj otrzymałem maila z prośbą o rozstrzygnięcie językowego dylematu. Poniżej publikuję zarówno pytanie internautki, jak i odpowiedź przygotowaną wspólnie z Tomaszem Powyszyńskim. Witam! W związku z moim językowym dylematem natrafiłam w internecie na Pana blog. Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, czy wyrażenie „Utwór z czołówki serialu, który ostatnio skutecznie pożera mój czas” jest poprawne. Miałam na myśli, że to […]

• 23 stycznia 2011

  „Mee dam n’ma” – czyli Juleczka uczy się ojczystego języka

  To wbrew pozorom zdanie jak najbardziej w języku polskim. Naszej dwudziestomiesięcznej już Juleczki. Na gwiazdkę u Babci Lucynki Juleczka (na zdjęciu) dostała do zabawy zestaw zwierząt domowych. Od pierwszej chwili bardzo polubiła nowe zabawki, a Mama nauczyła ją budować dla nich zagrody. Gdy kiedyś Mama z Julą budowały zagrody dla zwierząt, Juleczka w którymś momencie wypaliła: „Mee dam n’ma”. I […]

• 20 stycznia 2011

  Kilka informacji o pisowni i wymowie nazwisk

  Dodam od razu, że chodzi tym razem o nazwiska typowo polskie. Wbrew pozorom, z nazwiskami jest dużo problemów i często można się spotkać z błędami przy ich odmianie, zresztą… nie tylko. Poniżej zostawiam kilka bardzo podstawowych uwag, które warto zapamiętać raz na zawsze. Po pierwsze i najważniejsze, zapamiętajmy: nie ma Polaków, którzy nazywają się Pomianek Paweł, Ruciński Emil, Kowalski Jan […]

• 16 stycznia 2011

  Polecam kilka dobrych książek o kulturze języka

  Dziś trochę nietypowy wpis, mianowicie chciałem się podzielić kilkoma zakupami książkowymi, których dokonałem. Oczywiście nie chcę się dzielić w znaczeniu fizycznym (czyli rozdawać książek, choć i o tym kiedyś pomyślimy), tylko w znaczeniu dzielenia się spostrzeżeniami. Oprócz kilku przydatnych słowników nabyłem ostatnio cztery książki dotyczące, mówiąc najogólniej, kultury języka. Zresztą serię „Kultura języka polskiego” polecałem już we wpisie Z jakich […]

• 14 stycznia 2011

  Emil Ruciński: Próbować zupę czy próbować zupy? Dotknąć ją czy dotknąć jej?

  Dziś chciałbym rozwiązać dwa problemy językowe, z którymi prędzej czy później zetkną się osoby tworzące teksty, a także na przykład korektorzy. Warto więc to zapamiętać! 1. Jak napisać: próbować zupę czy próbować zupy? Tu odpowiedź jest prosta: Czasownik próbować łączy się z dopełniaczem. Poprawna forma to: próbować zupy.

• 12 stycznia 2011

  Noworoczne zmiany na stronie

  Jako że ostatnio udało się wprowadzić na stronie dość sporo zmian na lepsze, postanowiłem o nich napisać również tutaj (na głównej), przedstawiając poniżej fragmenty tego, co znajdziecie Państwo na podstronach i linkując do konkretnych zakładek.

• 11 stycznia 2011

  Katarzyna Olszewska: Użycie cudzysłowu

  Do grona naszych Autorów dołącza dziś kolejna osoba. Jest nią Katarzyna Olszewska, o której więcej możesz przeczytać w zakładce Zespół. Dziś bardzo zwięźle, a jednocześnie bardzo kompetentnie przekazuje nam zasady użycia cudzysłowu. Cudzysłów, podobnie jak nawias, ma charakter wyodrębniający i składa się z dwóch znaków – otwierającego i zamykającego. Służy wydzieleniu słów cytowanych i oznaczeniu specyficznego użycia wyrazów i wyrażeń. […]

• 6 stycznia 2011

  Małgorzata Kubicz: Egzamin ustny z języka polskiego, czyli prezentacja maturalna

  Prezentujemy dziś drugą część (a pierwszą dotyczącą sfery językowej) tegorocznego „Poradnika maturzysty”. Szczerze mówiąc, jeszcze rok temu byłam sceptycznie nastawiona do takiej formy egzaminu ustnego. No bo jak to?! Uczeń wybiera sobie jeden temat, taki, jaki chce, z długiej listy propozycji (ba, może go nawet sam zaproponować, byleby spotkał się on z aprobatą nauczyciela) i ma prawie pół roku na […]

• 4 stycznia 2011

  Czy imiesłowy typu ‘jadąc’, ‘stanąwszy’ zawsze oddzielamy przecinkami?

  Generalna zasada jest stosunkowo prosta zwłaszcza w przypadku, gdy podane wyżej formy mają dodatkowe określenie – wtedy przecinek stawiamy. W innych wypadkach… trzeba znać relatywnie nowe zasady – stare słowniki mogą być tutaj mylące. Na początek jednak dwa słowa teorii. Jeżeli ktoś ją zna, to od razu proszę przewinąć do części Jak z tymi przecinkami?

• 3 stycznia 2011

  Małgorzata Kubicz: Przygotowanie do matury – krótki poradnik

  Nowy Rok za nami, tym bardziej chcemy spełniać kolejne obietnice złożone jeszcze we wrześniu, gdy blog Językowe Dylematy wystartował. Dziś rozpoczynamy cykl artykułów nt. przygotowania się od strony językowej do matury z języka polskiego. Tegoroczny cykl poprowadzi Małgorzata Kubicz – polonistka, która przed rokiem miała okazję przygotowywać uczniów do egzaminu maturalnego. Dzisiejszy tekst ma charakter wstępny i dotyczy bardziej ogólnego […]

• 1 stycznia 2011

  To nieprawda, że rozpoczął się rok „dwutysięczny jedenasty”!

  – Co za bzdura! – zareaguje ktoś, przeczytawszy tytuł tej notki, i pomyśli, że zamiast językiem, zajmujemy się w nowym roku tworzeniem alternatywnej rzeczywistości. Nic z tych rzeczy – zapewniam, że to jest wpis o języku. Dlaczego napisałem, że nie rozpoczął się rok „dwutysięczny jedenasty”? Sięgnijmy pamięcią dwanaście lat wstecz. Rozpoczął się wtedy rok zapisywany literowo jako 1999. Jak to […]

---