Rok: 2012

---

• 3 września 2012

  PS, P.S. czy PS.?

  Szanowni Państwo, jak poprawnie zapisać skrót post scriptum? PS, P.S. czy PS. I czy w przypadku drugiego dopisku zapisujemy to jako PS 1, czy jako PPS? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam serdecznie, Olga Szanowna Pani, jeżeli chodzi o pierwsze pytanie, to niepozostawiające wątpliwości jest hasło z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN: „PS rzad. P.S.”. Z kolei Mirosław Bańko w […]

• 29 sierpnia 2012

  W którym miejscu w zdaniu ma stać zaimek się?

  Oto pytanie, jakie zadał nam pan Marek: Czy są zasady pozwalające określić, w którym miejscu w zdaniu oraz przy jakiej części mowy powinien być zaimek „się”, czy może zależy to wyłącznie od piszącego? Na przykład, które zdanie z poniższych jest prawidłowe? a) Jacek uśmiechnął się. czy b) Jacek się uśmiechnął. Jak w ogóle wygląda cała sprawa z tym zaimkiem? Z […]

• 26 sierpnia 2012

  Piję kawę, ale szukam kawy – dlaczego różne przypadki

  Chciałam zadać pytanie dotyczące przypadków. Mam nadzieję, że i ta kwestia mieści się w zakresie pytań, na które Państwo odpowiadają. Mój przyjaciel (będący obcokrajowcem, uczącym się języka polskiego) wielokrotnie zastanawiał się, dlaczego używamy różnych przypadków rzeczownika, choć funkcja słowa w zdaniu jest ta sama. Np. „piję kawę”, ale „szukam kawy”, mimo że oba wyrazy są bodajże dopełnieniem bliższym. Czy istnieje […]

• 19 sierpnia 2012

  Autor blogu czy autor bloga

  Pani Joanna poruszyła ostatnio interesujący temat: Szanowny Panie, Na Pańskim blogu można znaleźć takie sformułowanie: autor blogu. Częściej się spotykam z formą „autor bloga”, która też w moim odczuciu jest przez to bardziej naturalna. Domyślam się, że nie jest ona poprawna. Pytanie moje jest zatem takie: kto i w jaki sposób określa normy dla słów takich jak blog – obcego […]

• 15 sierpnia 2012

  „Zespół ratowników (…) robił, co do nich należy”

  Oto kolejne pytanie zadane przez naszego Użytkownika: Ostatnio czytając książkę, natrafiłem na następujące zdanie: „Zespół ratowników pozostał na miejscu i robił, co do nich należy – jeśli jeszcze było coś do zrobienia”. Moje pytanie brzmi: czy lepiej by nie brzmiało co do niego należy? A może obie formy są poprawne? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam, Bartek Szanowny Panie, gratuluję […]

• 9 sierpnia 2012

  Repasaż czy repesaż

  

  Trwa Olimpiada w Londynie. W wielu dyscyplinach odbywają się dodatkowe walki lub wyścigi przegranych zwane… no właśnie jak dokładnie? Część komentatorów nazywa je repasażami, część repesażami. W artykułach sportowych czytamy raczej o repasażach. Ale np. ostatnio jeden z komentatorów, przywołując francuskie słowo, od którego ów wyraz pochodzi, utrzymywał, że powinno się mówić repesaż. U kibica dbającego o język może się […]

• 5 sierpnia 2012

  Częstochowa i Kolbuszowa – dlaczego różne odmiany?

  Ostatnio mój przyjaciel zwrócił uwagę na interesującą kwestię: Czemu mówi się w Kolbuszowej, a nie w Kolbuszowie? Przecież to tak jak Częstochowa… Jak pisałem kiedyś w przedstępnym wpisie na tym blogu, znam i takich, co jeżdżą do Częstochowej, ale to oczywiście poważny błąd – w dodatku brzmiący dość zabawnie. Ale do rzeczy… Ogólnie z wyrazami w języku polskim jest tak, […]

• 2 sierpnia 2012

  Dwie postacie czy dwie postaci

  Pod wpisem Mnie czy mi – kiedy która forma? p. Ania poruszyła następującą kwestię: Jaka forma jest prawidłowa? Dwie postaci czy dwie postacie? Bo ostatnio spotykam się z pierwszą formą, a mam wrażenie, że powinna być druga. Gratuluję doskonałego wyczucia! Rzeczywiście ma Pani rację. Choć rzeczownik postać w mianowniku liczby mnogiej ma dwie formy: postacie oraz postaci, z liczebnikami dwa, […]

• 22 lipca 2012

  Technika podczerwieni, podczerwieniowa czy podczerwienna

  Kilka dni temu napisała do nas pani Aneta: Szanowna Redakcjo Mam problem z podczerwienią 🙂 Jak określić technikę grzewczą bazującą na promieniowaniu podczerwonym? Technika podczerwieniowa czy może podczerwienna? Słowniki nie dają tu żadnej podpowiedzi, a na stronach firm oferujących promienniki podczerwieni (w róznych funkcjach) panuje spora dowolność językowa. Uprzejmie dziękuję za pomoc i pozdrawiam. Szanowna Pani, skoro słowniki nie dają […]

• 18 lipca 2012

  O męskich nazwach kobiecych zawodów

  Ostatnio pan Mariusz Weiss napisał w naszym formularzu: Dzień dobry, mam następujący problem związany z łączeniem imiesłowu przymiotnikowego z rzeczownikiem rodzaju męskiego, ale odnoszącym się do osoby płci żeńskiej, konkretnie, jak należy napisać: „niżej podpisany adwokat/radca prawny Anna Kowalska” czy też „niżej podpisana adwokat/radca prawny Anna Kowalska”? Z góry dziękuję za odpowiedź Trzeba na początek zaznaczyć, że kwestia dotycząca nazw […]

• 8 lipca 2012

  „Chcesz tego czy nie?”. Co z przecinkiem przed czy

  Pani Ania w komentarzu pod wpisem Pawła Pomianka Przecinek przed czy napisała: Dzień dobry. Mam małe pytanie dotyczące tematu „czy”. A mianowicie – czy przed zaprzeczeniem „czy nie” stawiamy przecinek. Bierze pan, czy nie? Bierze pan czy nie? Chcesz tego, czy nie? Chcesz tego czy nie? Znam ogólne zasady, lecz spotkałam się też z wyjaśnieniami, które się sobie przeciwstawiały, a […]

• 1 lipca 2012

  Sankcjonować znaczy 'zatwierdzać’, a nie 'karać’

  Kilka dni temu napisała do nas stała Czytelniczka: Szanowni Państwo, czasownik „sankcjonować” oznacza w skrócie tyle, co „nadawać czemuś moc prawną” (źródło: www.sjp.pwn.pl). Czy można natomiast używać tego czasownika w znaczeniu „karać”, wyprowadzając to od „sankcji”, czyli „kary”? Spotykam się z takim użyciem w języku prawniczym, np. „Trybunał sankcjonuje (przypis własny: w znaczeniu „karze”) państwa, które…”. Często zastanawiam się, czy […]

• 29 czerwca 2012

  Adekwatny – nadużycia

  Ostatnio otrzymaliśmy następującą korespondencję: Witam serdecznie. Użyłam dziś sformułowania: „uczeń dokonuje adekwatnej samooceny” i usłyszałam zarzut, że słowo „adekwatny” musi być zawsze użyty z „do”. Rozumiem, że w sytuacji, gdy np. mówię: dzisiejsza sytuacja jest adekwatna do wczorajszej. Jednak jako związek frazeologiczny (przymiotnika z rzeczownikiem) wydaje mi się poprawny. Połączenie tych słów często słyszę w czasie wykładów. Co o tym […]

• 24 czerwca 2012

  Dedykacja-podziękowanie. Drobne sugestie

  Pani Anna zadała następujące pytanie: Mam pytanie. Czy ta dedykacja jest napisana poprawnie? Wspaniałej wychowawczyni pani K. Nowak Kl.3b 2009-2012 Szanowna Pani, Wprowadziłbym do dedykacji kilka drobnych, ale istotnych poprawek: 1. Najważniejsze: na pewno należałoby napisać imię pani wychowawczyni w pełnym brzmieniu. 2. Skoro jest to podziękowanie skierowane do konkretnej osoby, aby ją uczcić, zapisałbym tytuły odnoszące się do niej […]

• 11 czerwca 2012

  Kawcze. Jak to odmieniać?

  Napisał do nas Pan Krzysztof: W mojej okolicy znajduje się miejscowość Kawcze. Chciałbym się dowiedzieć która forma jest poprawna: w Kawczu czy w Kawczach. Wiele osób mówi, że np. byli w Kawczu. Natomiast w przypadku miejscowości Barszcze – w Barszczach; Chojnice, chociaż tu akurat występuje końcówka -ce, a nie -cze – w Chojnicach. Z góry bardzo dziękuję za pomoc. Nazwy […]

• 4 czerwca 2012

  Ów czy owy

  Wczoraj napisał do nas Pan Mariusz: Chciałbym zapytać o sposób użycia słów „ów” i „owy”. Czy w ogóle słowo „owy” jest słowem poprawnym względem języka polskiego? Pozdrawiam i dziękuję! Pańskie wątpliwości są absolutnie uzasadnione. Nowy słownik poprawnej polszczyzny zawiera jednoznaczne wskazanie: ów (nie: owy), traktując owy jako błąd. Dodajmy, że błąd ten jest niestety rozpowszechniony. Podobnie jak często spotykane jest […]

• 31 maja 2012

  Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha”

  Rzeczownik ucho w zależności od znaczenia ma w liczbie mnogiej dwa typy odmiany. Formę uszy, uszu związaną z określeniem narządu słuchu doskonale znamy i nie potrzeba jej poświęcać szczególnie dużo uwagi. Warto natomiast zatrzymać się na chwilę na drugim typie odmiany: Liczba mnoga M: ucha D: uch C: uchom B: ucha N: uchami Msc: uchach Kiedy należy te formy stosować? […]

• 16 maja 2012

  Przymiotnik od prowincji. Prowincjonalny czy prowincyjny?

  

  Napisała do nas pani Sabina z Kanady: Witam serdecznie z Kanady. Czy mogę prosić o pomoc? Kanada składa się z prowincji. Jak należy utworzyć przymiotnik od wyrazu prowincja? Prowincyjny czy prowincjonalny? Spotykam obie formy, np. „Władzę ustawodawczą w każdej z prowincji sprawuje parlament prowincyjny”, „Większość parków prowincyjnych w Ontario”, ale też „Prowincjonalne rządy i parlamenty”, „Prowincjonalny Park Dinozaurów”. Jak jest […]

• 10 maja 2012

  Wygrawerowana dedykacja a ortografia

  

  Ostatnio otrzymałem list z nietypowym, a interesującym pytaniem: Panie Pawle, Chciałabym na pamiątce Chrztu św. wygrawerować tekst: *Na Pamiątkę Chrztu Świętego- Chrzestna Grażyna* [imię chrzestnej zostało zmienione]. Czy tak napisana dedykacja jest poprawna? Czy może lepiej w ten sposób: *Na pamiątkę Chrztu św. – Chrzestna Grażyna.*? Czy wyraz chrzestna powinien być pisany wielką literą? A jeśli chciałabym napisać tak: *W […]

• 6 maja 2012

  Poprawiamy błędy w dialogu

  Pod wpisem Jak pisać dialogi? Praktyczne porady pani Joanna zadała ostatnio pytanie, któremu warto przyjrzeć się w osobnej notce, ponieważ z tworzeniem dialogów – co, redagując książki, obserwuję stale – autorzy, a czasami i redaktorzy, stale mają kłopoty. Witam : ) Mam problem z tym dialogiem ( zastanawiam się czy jest poprawny ) . „- Hej ! Mojego domu , […]

---