Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha”

Rzeczownik ucho w zależności od znaczenia ma w liczbie mnogiej dwa typy odmiany.

Formę uszy, uszu związaną z określeniem narządu słuchu doskonale znamy i nie potrzeba jej poświęcać szczególnie dużo uwagi. Warto natomiast zatrzymać się na chwilę na drugim typie odmiany:

Liczba mnoga
M: ucha
D: uch
C: uchom
B: ucha
N: uchami
Msc: uchach

Kiedy należy te formy stosować? Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych. Jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny określamy w ten sposób: uchwyt w kształcie łuku, koła, prostokąta lub pętli oraz otwór do nawlekania, przeciągania czegoś. Tego typu odmiany użyjemy więc mówiąc o:

  • uchach od garnka (garnek z uchami),
  • uchach od filiżanki czy kubka,
  • uchach od siatki czy torby (siatka z uchami),
  • uchach u dzbana,
  • uchach igieł.

Jeśli chodzi o używanie w tych kontekstach pierwszego typu odmiany (uszy od garnka, uszy u dzbana) – słownik określa je jako potoczne. Trzeba więc pamiętać, by przynajmniej w tekstach pisanych używać tej właściwej formy i nie popełniać gaf.

PS Wyjątek stanowi tutaj czapka z uszami (nie z uchami).

Paweł Pomianek


8 odpowiedzi do „Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha””

  1. Ewa

    Dziękuję za wpis na ten temat. W szkole podstawowej uczono mnie, że torba ma ucha, sieć – oka i używam tych form według definicji, którą Pan zamieścił. Niestety, mam wrażenie, że rzucam grochem o ścianę i uchodzę za dziwaczkę.
    Nie znalazłam jeszcze sklepu internetowego, w którym długość uch byłaby zapisana w ten właśnie sposób. Zawsze jest to długość „uszu”:-)
    Nie mam chyba już siły, aby walczyć z wiatrakami.

    • Paweł Pomianek

      Ale jeżeli jest kilka kubków, to mamy też kilka uch, więc nie widzę tutaj problemu. Kubki mają ucha… choć ściany mają uszy ;-).

    • basia

      a ja widzialam i w dodatku posiadam kubek z czterema uch(sz)ami…:) takze ucha od kubka znam ale skoro potoczne uszy sa dopuszczalne to wole zostac przy nich, czlowiek sie przywiazuje do roznych rzeczy czy tez przedmiotow martwych;)

  2. Monika

    „Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych”
    Przedmioty martwe…? Wystarczy „przedmioty” 🙂 Chyba, że istnieją przedmioty żywe…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  2. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  3. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  4. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  5. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  6. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  7. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  8. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  9. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  10. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

  11. Jeśli siglum jest pod spodem i ma charakter podpisu, to może być w ten sposób. Generalnie tego pierwszego zapisu użyjemy…

  12. Dziękuję a czy moze być takze taki zapis i czy jest prawidłowy „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie…

Archiwa

maj 2012
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Nasze nagrania