Rzeczownik ucho w zależności od znaczenia ma w liczbie mnogiej dwa typy odmiany.
Formę uszy, uszu związaną z określeniem narządu słuchu doskonale znamy i nie potrzeba jej poświęcać szczególnie dużo uwagi. Warto natomiast zatrzymać się na chwilę na drugim typie odmiany:
Liczba mnoga
M: ucha
D: uch
C: uchom
B: ucha
N: uchami
Msc: uchach
Kiedy należy te formy stosować? Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych. Jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny określamy w ten sposób: uchwyt w kształcie łuku, koła, prostokąta lub pętli oraz otwór do nawlekania, przeciągania czegoś. Tego typu odmiany użyjemy więc mówiąc o:
- uchach od garnka (garnek z uchami),
- uchach od filiżanki czy kubka,
- uchach od siatki czy torby (siatka z uchami),
- uchach u dzbana,
- uchach igieł.
Jeśli chodzi o używanie w tych kontekstach pierwszego typu odmiany (uszy od garnka, uszy u dzbana) – słownik określa je jako potoczne. Trzeba więc pamiętać, by przynajmniej w tekstach pisanych używać tej właściwej formy i nie popełniać gaf.
PS Wyjątek stanowi tutaj czapka z uszami (nie z uchami).
Paweł Pomianek
Dziękuję za wpis na ten temat. W szkole podstawowej uczono mnie, że torba ma ucha, sieć – oka i używam tych form według definicji, którą Pan zamieścił. Niestety, mam wrażenie, że rzucam grochem o ścianę i uchodzę za dziwaczkę.
Nie znalazłam jeszcze sklepu internetowego, w którym długość uch byłaby zapisana w ten właśnie sposób. Zawsze jest to długość „uszu”:-)
Nie mam chyba już siły, aby walczyć z wiatrakami.
Ale kubek ma jedno ucho, a nie ucha. Jeszcze się nie spotkałam z kubkiem z uchami :D. Jak w takim razie odmieniać ucho od kubka?
Ale jeżeli jest kilka kubków, to mamy też kilka uch, więc nie widzę tutaj problemu. Kubki mają ucha… choć ściany mają uszy ;-).
a ja widzialam i w dodatku posiadam kubek z czterema uch(sz)ami…:) takze ucha od kubka znam ale skoro potoczne uszy sa dopuszczalne to wole zostac przy nich, czlowiek sie przywiazuje do roznych rzeczy czy tez przedmiotow martwych;)
Potocznie może ktoś powiedzieć uszy i to chyba nikogo nie będzie raziło. Ale tak naprawdę kubek to ma jednak ucha ;-).
„Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych”
Przedmioty martwe…? Wystarczy „przedmioty” 🙂 Chyba, że istnieją przedmioty żywe…
Zasłony też mają ucha 🙂
A wzgórza mają oczy 😛