Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha”

Rzeczownik ucho w zależności od znaczenia ma w liczbie mnogiej dwa typy odmiany.

Formę uszy, uszu związaną z określeniem narządu słuchu doskonale znamy i nie potrzeba jej poświęcać szczególnie dużo uwagi. Warto natomiast zatrzymać się na chwilę na drugim typie odmiany:

Liczba mnoga
M: ucha
D: uch
C: uchom
B: ucha
N: uchami
Msc: uchach

Kiedy należy te formy stosować? Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych. Jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny określamy w ten sposób: uchwyt w kształcie łuku, koła, prostokąta lub pętli oraz otwór do nawlekania, przeciągania czegoś. Tego typu odmiany użyjemy więc mówiąc o:

  • uchach od garnka (garnek z uchami),
  • uchach od filiżanki czy kubka,
  • uchach od siatki czy torby (siatka z uchami),
  • uchach u dzbana,
  • uchach igieł.

Jeśli chodzi o używanie w tych kontekstach pierwszego typu odmiany (uszy od garnka, uszy u dzbana) – słownik określa je jako potoczne. Trzeba więc pamiętać, by przynajmniej w tekstach pisanych używać tej właściwej formy i nie popełniać gaf.

PS Wyjątek stanowi tutaj czapka z uszami (nie z uchami).

Paweł Pomianek


8 odpowiedzi do „Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha””

  1. Ewa

    Dziękuję za wpis na ten temat. W szkole podstawowej uczono mnie, że torba ma ucha, sieć – oka i używam tych form według definicji, którą Pan zamieścił. Niestety, mam wrażenie, że rzucam grochem o ścianę i uchodzę za dziwaczkę.
    Nie znalazłam jeszcze sklepu internetowego, w którym długość uch byłaby zapisana w ten właśnie sposób. Zawsze jest to długość „uszu”:-)
    Nie mam chyba już siły, aby walczyć z wiatrakami.

    • Paweł Pomianek

      Ale jeżeli jest kilka kubków, to mamy też kilka uch, więc nie widzę tutaj problemu. Kubki mają ucha… choć ściany mają uszy ;-).

    • basia

      a ja widzialam i w dodatku posiadam kubek z czterema uch(sz)ami…:) takze ucha od kubka znam ale skoro potoczne uszy sa dopuszczalne to wole zostac przy nich, czlowiek sie przywiazuje do roznych rzeczy czy tez przedmiotow martwych;)

  2. Monika

    „Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych”
    Przedmioty martwe…? Wystarczy „przedmioty” 🙂 Chyba, że istnieją przedmioty żywe…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Tak, ma Pan rację! Faktycznie poprawna jest podana przez Pana forma. Bardzo sprytnie wybrnął też Pan z błędnej formy –…

  2. Dzień dobry! Jest taka pamiątkowa tablica na kamieniu o treści "Pamięci Wszystkim Ludziom Stowarzyszenia" - czy to jest poprawny gramatyczny…

  3. Dziękuję za szybką odpowiedź. Tak, też właśnie myślałem o tym fragmencie w partyzanckiej pieśni: "w mgle utonie próżno wzrok".

  4. Generalnie poprawną i skodyfikowaną formą (na zasadzie wyjątku od reguły) jest we mgle. Można o tym przeczytać np. tutaj w…

  5. Stosujemy zwrot "we mgle". Czy poprawna jest oboczność "w mgle"? Może dopuszczalna jest przy zmianie szyku wyrazów w zdaniu, np.:…

  6. Tak. Przyjrzałem się tematowi i myślę, że trudno byłoby znaleźć inne możliwe rozwiązanie. Końcówka tego typu nazwiska w miejscowniku ulega…

  7. Dzień dobry! Czy nazwisko Hogshire odmieni się w miejscowniku jako: Hogshirze? Dzięki piękne za pomoc!

  8. Przepraszam za tak długi czas oczekiwania na odpowiedź. Musiałem to sprawdzić we wszystkich dostępnych źródłach (co jest – wiem –…

  9. Jest to terminologia specjalistyczna i z tego, co widzę, poprawnościowcy w ramach polszczyzny ogólnej dotąd chyba się tym określeniem nie…

  10. Dzień dobry, Jaka jest poprawna nazwa dla specjalisty zajmującego się dobieraniem dawki pokarmowej dla zwierząt. Specjalista żywienia czy specjalista żywieniowy.…

Archiwa

maj 2012
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Nasze nagrania