Odpowiedzi na pytania

---

• 29 listopada 2012

  O kropce w dialogach. Problem półpauzy

  Niedawno pod wpisem Jak pisać dialogi. O wtrąceniach narratora pan Piotr Z. napisał: Przeczytałem porady dotyczące dialogów i jestem za nie bardzo wdzięczny. Niemniej nie udało mi się rozstrzygnąć kwestii, czy należy interweniować w takim momencie: – Więc to tylko grypa. Dzięki Bogu – pochylił się do przodu i oparł łokcie o stół. zmieniając na: – Więc to tylko grypa. […]

• 27 listopada 2012

  Pseudo-, quasi-, meta-, para- – czym się różnią

  Szanowny Panie, zwracam się z uprzejmym zapytaniem o poprawność językową. Chodzi o prefiksy pseudo-, quasi-, meta- i para-. Jaka jest między nimi różnica? Czy te prefiksy rządzą się jakimiś szczególnymi zasadami w ich doborze do konkretnych słów? Będę wdzięczna za jakiekolwiek wskazówki Z poważaniem Magdalena Prof. Mirosław Bańko w swoim Słowniku wyrazów kłopotliwych przedrostki niby-, quasi- i pseudo- omawia w […]

• 22 listopada 2012

  Orzeczenie złożone i zdanie podrzędne ze spójnikiem aby

  Witam serdecznie! Mam problem z orzeczeniem złożonym. Słyszałem, że takie orzeczenie może być bardzo rozbudowane, choć nie wiem czy to prawda. Chodzi mi o zdanie: Aby się do nas dostać musisz złożyć podanie. Czy w tym zdaniu trzeba postawić przecinek, czy jest on zbędny? Pozdrawiam! Szanowny Panie, jedna rzecz nie ulega wątpliwości: w tym zdaniu przecinek jest konieczny. Aby się […]

• 11 listopada 2012

  Kilka pytań o przyimki

  Szanowny Panie, Mam do Pana pięć pytań o problemy językowe. Jak lepiej powiedzieć: przez znajomych nawiązał z nim kontakt, czy poprzez znajomych…; weszli na salę rozpraw, czy do sali rozpraw; pracowała w portierni, czy na portierni; zostawił klucze w portierni, czy na portierni; ćwiczyli w sali gimnastycznej, czy ćwiczyli się w sali gimnastycznej. Za odpowiedzi z góry dziękuję. Z poważaniem […]

• 1 listopada 2012

  Wydzielenie imienia i nazwiska przecinkami. Czy to poprawne?

  Pan Marcel poruszył ostatnio kolejny wart zauważenia problem: Intryguje mnie następująca kwestia: czy wydzielenie imienia i nazwiska przecinkami (uznając dane personalne niejako za dopowiedzenie) jest zasadne w poniższych przykładach, czy może w ogóle się nie powinno stosować podobnych zabiegów, gdyż – jak niedawno usłyszałem – mamy do czynienia z konkretną funkcją pełnioną przez konkretną osobę? 1) „Minister zdrowia, Ewa Kopacz, […]

• 22 października 2012

  Po 1 zł czy za 1 zł?

  Dzień dobry, chciałabym zapytać, czy forma „3 w cenie 2, trzeci artykuł po 1 PLN” jest poprawna – chodzi o tabliczki w sklepie informujące o promocji. Czy artykuły sprzedawane są po 1, 2, 3 złote, czy za 1, 2, 3 złote. Szanowna Pani, na początek proszę zapoznać się z poradą prof. Mirosława Bańki dotyczącą podobnego problemu: Po ile? ma inne […]

• 12 października 2012

  Jak pisać dialogi. O wtrąceniach narratora

  Tak się przyjęło, że najciekawsze dyskusje na naszej stronie prowadzone są pod wpisem Jak pisać dialogi? Praktyczne porady. Co jakiś czas pojawia się jakiś nowy problem do rozwiązania lub ciekawa wymiana zdań. Oto rozmowa, która odbyła się tam w poprzednim tygodniu: stugramp pisze: 4 października 2012 o 21:55 Mam ciekawy problem, który potrzebuję szybko rozwiązać. Chodzi o poprawność poniższego dialogu: […]

• 5 października 2012

  Czy tytuł wiersza należy brać w cudzysłów

  Oto niedawno zadane pytanie: Dzień dobry Panu! Proszę o odniesienie się do kwestii cudzysłowu na podanych poniżej przykładach. Który z nich jest prawidłowy? Konkretnie chodzi mi o to, czy poprawnym jest (lub dopuszczalnym, ale np. niewskazanym) ujmowanie w cudzysłów tytułu wiersza? Pozdrawiam serdecznie, Leszek [nazwisko znane redakcji JD] 1) „Słonecznik” I twarz wciąż obraca do słońca i patrzy w to […]

• 26 września 2012

  Dołgie w powiecie gryfińskim. Jak odmieniać

  Pani Alicja zadała następujące pytanie: Dzień dobry, w Zachodniopomorskiem, w powiecie gryfińskim jest wieś Dołgie. Proszę podać poprawną odmianę tej nazwy oraz jak się powinni nazywać mieszkańcy tej wsi (dołgianie?). Pozdrawiam. Z nazwami miejscowości jest ten problem, że mianownik w żaden sposób nie podpowiada nam, jak może być odmieniana dana nazwa. Równie dobrze przecież może to być to Dołgie, jak […]

• 16 września 2012

  Kiedy po (…) trzeba postawić kropkę

  Na takie listy, jak ten poniższy, zawsze odpisuje się z przyjemnością. Witam, w różnych swoich pracach zmuszona jestem do cytowania tekstów innych autorów. Czasami, kiedy cytowany fragment jest za długi, skracam go poprzez wprowadzenie (…). Czy po takim nawiasie z wielokropkiem stawia się kropkę? Najlepiej będzie, jeśli podam przykład: /To w pewnym sensie początek ich //świadomego// zamanifestowania obecności w tym […]

• 14 września 2012

  Wujek czy wujek. Kiedy wielka, kiedy mała litera

  Ostatnio na stronie dużą część odpowiedzi udzielamy w komentarzach, ponieważ pojawia się coraz więcej pytań. Niekiedy pytania otrzymuję też mailem. Bywa tak, że krótko na nie odpowiadam, a tutaj nie zostaje nawet ślad. Ostatnio otrzymałem pytanie, na które udzieliłem tego typu zwięzłej odpowiedzi. Myślę jednak, że nawet przy całej lakoniczności korespondencji, warto ją tutaj przytoczyć. Oryginalna pisownia e-maila została zachowana. […]

• 9 września 2012

  Czytelnicy i Czytelniczki. Czy rozróżniać płeć

  Ostatnio Leszek, mój dobry znajomy, napisał do mnie w kwestii dotyczącej językowej poprawności czy może lepiej powiedzieć językowego savior-vivre’u: Pawle, Szybkie i konkretne pytanie: Redagując treść, która znajdzie się w internecie (konkretnie blog), zwracam się do moich Czytelników np. w taki sposób: „…do czego chcę Was drodzy Czytelnicy przekonać”. Czy w takiej sytuacji należy rozróżnić płeć czytelników, pisząc „…do czego […]

• 3 września 2012

  PS, P.S. czy PS.?

  Szanowni Państwo, jak poprawnie zapisać skrót post scriptum? PS, P.S. czy PS. I czy w przypadku drugiego dopisku zapisujemy to jako PS 1, czy jako PPS? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam serdecznie, Olga Szanowna Pani, jeżeli chodzi o pierwsze pytanie, to niepozostawiające wątpliwości jest hasło z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN: „PS rzad. P.S.”. Z kolei Mirosław Bańko w […]

• 29 sierpnia 2012

  W którym miejscu w zdaniu ma stać zaimek się?

  Oto pytanie, jakie zadał nam pan Marek: Czy są zasady pozwalające określić, w którym miejscu w zdaniu oraz przy jakiej części mowy powinien być zaimek „się”, czy może zależy to wyłącznie od piszącego? Na przykład, które zdanie z poniższych jest prawidłowe? a) Jacek uśmiechnął się. czy b) Jacek się uśmiechnął. Jak w ogóle wygląda cała sprawa z tym zaimkiem? Z […]

• 26 sierpnia 2012

  Piję kawę, ale szukam kawy – dlaczego różne przypadki

  Chciałam zadać pytanie dotyczące przypadków. Mam nadzieję, że i ta kwestia mieści się w zakresie pytań, na które Państwo odpowiadają. Mój przyjaciel (będący obcokrajowcem, uczącym się języka polskiego) wielokrotnie zastanawiał się, dlaczego używamy różnych przypadków rzeczownika, choć funkcja słowa w zdaniu jest ta sama. Np. „piję kawę”, ale „szukam kawy”, mimo że oba wyrazy są bodajże dopełnieniem bliższym. Czy istnieje […]

• 19 sierpnia 2012

  Autor blogu czy autor bloga

  Pani Joanna poruszyła ostatnio interesujący temat: Szanowny Panie, Na Pańskim blogu można znaleźć takie sformułowanie: autor blogu. Częściej się spotykam z formą „autor bloga”, która też w moim odczuciu jest przez to bardziej naturalna. Domyślam się, że nie jest ona poprawna. Pytanie moje jest zatem takie: kto i w jaki sposób określa normy dla słów takich jak blog – obcego […]

• 15 sierpnia 2012

  „Zespół ratowników (…) robił, co do nich należy”

  Oto kolejne pytanie zadane przez naszego Użytkownika: Ostatnio czytając książkę, natrafiłem na następujące zdanie: „Zespół ratowników pozostał na miejscu i robił, co do nich należy – jeśli jeszcze było coś do zrobienia”. Moje pytanie brzmi: czy lepiej by nie brzmiało co do niego należy? A może obie formy są poprawne? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam, Bartek Szanowny Panie, gratuluję […]

• 5 sierpnia 2012

  Częstochowa i Kolbuszowa – dlaczego różne odmiany?

  Ostatnio mój przyjaciel zwrócił uwagę na interesującą kwestię: Czemu mówi się w Kolbuszowej, a nie w Kolbuszowie? Przecież to tak jak Częstochowa… Jak pisałem kiedyś w przedstępnym wpisie na tym blogu, znam i takich, co jeżdżą do Częstochowej, ale to oczywiście poważny błąd – w dodatku brzmiący dość zabawnie. Ale do rzeczy… Ogólnie z wyrazami w języku polskim jest tak, […]

• 2 sierpnia 2012

  Dwie postacie czy dwie postaci

  Pod wpisem Mnie czy mi – kiedy która forma? p. Ania poruszyła następującą kwestię: Jaka forma jest prawidłowa? Dwie postaci czy dwie postacie? Bo ostatnio spotykam się z pierwszą formą, a mam wrażenie, że powinna być druga. Gratuluję doskonałego wyczucia! Rzeczywiście ma Pani rację. Choć rzeczownik postać w mianowniku liczby mnogiej ma dwie formy: postacie oraz postaci, z liczebnikami dwa, […]

• 22 lipca 2012

  Technika podczerwieni, podczerwieniowa czy podczerwienna

  Kilka dni temu napisała do nas pani Aneta: Szanowna Redakcjo Mam problem z podczerwienią 🙂 Jak określić technikę grzewczą bazującą na promieniowaniu podczerwonym? Technika podczerwieniowa czy może podczerwienna? Słowniki nie dają tu żadnej podpowiedzi, a na stronach firm oferujących promienniki podczerwieni (w róznych funkcjach) panuje spora dowolność językowa. Uprzejmie dziękuję za pomoc i pozdrawiam. Szanowna Pani, skoro słowniki nie dają […]

---