• Kilka informacji o pisowni i wymowie nazwisk

    Dodam od razu, że chodzi tym razem o nazwiska typowo polskie. Wbrew pozorom, z nazwiskami jest dużo problemów i często można się spotkać z błędami przy ich odmianie, zresztą… nie tylko. Poniżej zostawiam kilka bardzo podstawowych uwag, które warto zapamiętać raz na zawsze. Po pierwsze i najważniejsze, zapamiętajmy: nie ma Polaków, którzy nazywają się Pomianek Paweł, Ruciński Emil, Kowalski Jan […]

  • Polecam kilka dobrych książek o kulturze języka

    Dziś trochę nietypowy wpis, mianowicie chciałem się podzielić kilkoma zakupami książkowymi, których dokonałem. Oczywiście nie chcę się dzielić w znaczeniu fizycznym (czyli rozdawać książek, choć i o tym kiedyś pomyślimy), tylko w znaczeniu dzielenia się spostrzeżeniami. Oprócz kilku przydatnych słowników nabyłem ostatnio cztery książki dotyczące, mówiąc najogólniej, kultury języka. Zresztą serię „Kultura języka polskiego” polecałem już we wpisie Z jakich […]

  • Emil Ruciński: Próbować zupę czy próbować zupy? Dotknąć ją czy dotknąć jej?

    Dziś chciałbym rozwiązać dwa problemy językowe, z którymi prędzej czy później zetkną się osoby tworzące teksty, a także na przykład korektorzy. Warto więc to zapamiętać! 1. Jak napisać: próbować zupę czy próbować zupy? Tu odpowiedź jest prosta: Czasownik próbować łączy się z dopełniaczem. Poprawna forma to: próbować zupy.

  • Noworoczne zmiany na stronie

    Jako że ostatnio udało się wprowadzić na stronie dość sporo zmian na lepsze, postanowiłem o nich napisać również tutaj (na głównej), przedstawiając poniżej fragmenty tego, co znajdziecie Państwo na podstronach i linkując do konkretnych zakładek.

  • Katarzyna Olszewska: Użycie cudzysłowu

    Do grona naszych Autorów dołącza dziś kolejna osoba. Jest nią Katarzyna Olszewska, o której więcej możesz przeczytać w zakładce Zespół. Dziś bardzo zwięźle, a jednocześnie bardzo kompetentnie przekazuje nam zasady użycia cudzysłowu. Cudzysłów, podobnie jak nawias, ma charakter wyodrębniający i składa się z dwóch znaków – otwierającego i zamykającego. Służy wydzieleniu słów cytowanych i oznaczeniu specyficznego użycia wyrazów i wyrażeń. […]

  • Małgorzata Kubicz: Egzamin ustny z języka polskiego, czyli prezentacja maturalna

    Prezentujemy dziś drugą część (a pierwszą dotyczącą sfery językowej) tegorocznego „Poradnika maturzysty”. Szczerze mówiąc, jeszcze rok temu byłam sceptycznie nastawiona do takiej formy egzaminu ustnego. No bo jak to?! Uczeń wybiera sobie jeden temat, taki, jaki chce, z długiej listy propozycji (ba, może go nawet sam zaproponować, byleby spotkał się on z aprobatą nauczyciela) i ma prawie pół roku na […]

  • Czy imiesłowy typu ‘jadąc’, ‘stanąwszy’ zawsze oddzielamy przecinkami?

    Generalna zasada jest stosunkowo prosta zwłaszcza w przypadku, gdy podane wyżej formy mają dodatkowe określenie – wtedy przecinek stawiamy. W innych wypadkach… trzeba znać relatywnie nowe zasady – stare słowniki mogą być tutaj mylące. Na początek jednak dwa słowa teorii. Jeżeli ktoś ją zna, to od razu proszę przewinąć do części Jak z tymi przecinkami?

  • Małgorzata Kubicz: Przygotowanie do matury – krótki poradnik

    Nowy Rok za nami, tym bardziej chcemy spełniać kolejne obietnice złożone jeszcze we wrześniu, gdy blog Językowe Dylematy wystartował. Dziś rozpoczynamy cykl artykułów nt. przygotowania się od strony językowej do matury z języka polskiego. Tegoroczny cykl poprowadzi Małgorzata Kubicz – polonistka, która przed rokiem miała okazję przygotowywać uczniów do egzaminu maturalnego. Dzisiejszy tekst ma charakter wstępny i dotyczy bardziej ogólnego […]

  • To nieprawda, że rozpoczął się rok „dwutysięczny jedenasty”!

    – Co za bzdura! – zareaguje ktoś, przeczytawszy tytuł tej notki, i pomyśli, że zamiast językiem, zajmujemy się w nowym roku tworzeniem alternatywnej rzeczywistości. Nic z tych rzeczy – zapewniam, że to jest wpis o języku. Dlaczego napisałem, że nie rozpoczął się rok „dwutysięczny jedenasty”? Sięgnijmy pamięcią dwanaście lat wstecz. Rozpoczął się wtedy rok zapisywany literowo jako 1999. Jak to […]

  • A co z przymiotnikami złożonymi z więcej niż dwóch członów?

    Pisałem wczoraj o przymiotnikach złożonych z dwóch członów, gdzie rozróżniamy pisownię z łącznikiem oraz pisownię łączną. Nieco inna zasada występuje wówczas, gdy przymiotnik jest złożony z co najmniej trzech członów. Przypomnijmy, że w przypadku przymiotników złożonych dwuczłonowych stosujemy pisownię następującą:

  • Jasnoczerwony, czarno-biały i nowo wybrany. Podobna konstrukcja – różna pisownia. Dlaczego?

    Często zastanawiamy się, jak zapisać tego typu dwuczęściowe konstrukcje. W takich przypadkach o sposobie zapisu decyduje najczęściej znaczenie. Wyjątkiem jest sytuacja ostatnia (pisownia rozdzielna), w której mamy do czynienia z inną konstrukcją. A jako że jest to inna konstrukcja to od nowo wybranego zacznijmy. Otóż w tym wypadku mamy do czynienia z przymiotnikiem wybrany oraz z przysłówkiem będącym jego określeniem […]

  • Świątecznie o interpunkcji

    Już dziś wieczorem rozpoczynamy świętowanie Bożego Narodzenia. Czy można połączyć temat świąt z tematami językowymi? Wydaje mi się, że z wpisami dotyczącymi języka można połączyć wszystko, bo język to sposób, w jaki wyrażamy się o wszystkich kwestiach. Dlatego dziś będzie o języku – świątecznie. W ostatnim wpisie Emil Ruciński przypomniał o najważniejszych sytuacjach, w których przed spójnikiem i musimy postawić […]

  • Emil Ruciński: Kiedy przed „i” trzeba postawić przecinek

    Na początku mojego pierwszego tekstu, dotyczącego błędów interpunkcyjnych, napisałem, że w szkole podstawowej każdy z nas zetknął się m.in. z regułą, która głosi, że przed i nie stawiamy przecinka. Jest to oczywiście prawda, ale… No właśnie – bywają takie sytuacje w języku polskim, kiedy przed i można lub trzeba przecinek postawić. Postaram się kilka takich sytuacji wskazać. 1. Bywa, że […]

  • Dylematy redaktora książki w praktyce (cz. 2/2)

    Dziś prezentuję drugą część najbardziej interesujących poprawek dokonywanych w jednej z książek redagowanych dla wydawnictwa Libenter.pl. Jak pokazały dobitnie uwagi Agatki z IVa zawsze w poprawianych testach znaleźć można coś jeszcze, co należałoby „wyczyścić” lub po prostu udoskonalić. Poniżej kolejna dziesiątka sugestii, jakie zaproponowałem Autorowi. Jeśli ktoś z Czytelników dostrzeże jeszcze jakieś niedociągnięcia w poniższych zdaniach lub stwierdzi, że zasugerowane […]

  • Dylematy redaktora książki w praktyce (cz. 1/2)

    Pisaliśmy wiele o zasadach, jednak wiele osób interesuje zapewne, jak wygląda w praktyce praca redaktora tekstów, z jakim błędami musi się spotykać, z czego musi „wyczyścić” książkę. Wpis będzie zapewne interesujący także dla naszych potencjalnych klientów, bowiem jest to praktyczny przykład tego, jak pracujemy. Chcę Państwu zaprezentować przeszło dwadzieścia rozstrzygnięć językowych dylematów, przed którymi stanąłem, redagując jedną tylko książkę dla […]

  • Najczęściej popełniane błędy interpunkcyjne

    Autorem poniższego wpisu jest Emil Ruciński. Zajrzyj na bloga Emila: http://www.rucinski.blogspot.com Chciałbym się w tym wpisie zająć najczęstszymi błędami interpunkcyjnymi. Przy tej okazji spróbuję podać proste sposoby, które mogłyby przyczynić się do tego, że tych błędów – albo przynajmniej niektórych z nich – w przyszłości robić nie będziemy. W tym tekście m.in. zajmę się rzeczą, z którą każdy zetknął się […]

  • Małgorzata Kubicz: Słów kilka o wypracowaniu maturzysty i nie tylko

    Umiejętność tworzenia własnego tekstu jest kompetencją równie ważną, jak umiejętność czytania ze zrozumieniem. Oba te elementy edukacji są celami, do których nauczyciel powinien dążyć w swojej pracy z uczniem już od najmłodszych lat nauki szkolnej. Począwszy od klasy czwartej szkoły podstawowej dzieci uczą się pisać teksty kierowane do różnych adresatów i o różnych celach w różnorodnych prostych formach. Uczniowie powinni […]

  • Z jakich słowników korzystać?

    Poniżej prezentujemy listę słowników za pomocą których, można samodzielnie rozstrzygnąć przynajmniej dużą część językowych dylematów. E-słowniki i strony internetowe Jako że działamy w sieci, pierwszeństwo musimy przyznać ważnym stronom i słownikom internetowym. Przede wszystkim polecam słowniki PWN-owskie: Słownik ortograficzny: http://so.pwn.pl/ Słownik języka polskiego: http://sjp.pwn.pl/ Uniwersalny słownik języka polskiego: http://usjp.pwn.pl/ (najbardziej szczegółowy, jednak dostęp do poszczególnych haseł jest płatny).

  • Małgorzata Kubicz: Współczesna edukacja a język młodzieży

    Niniejszy artykuł autorstwa Małgorzaty Kubicz otwiera obiecany w „Notce wstępnej” cykl dotyczący języka dzieci i młodzieży. Autorka – filolog polski – w poprzednim roku szkolnym pracowała w jednej z rzeszowskich szkół, m.in. przygotowując młodzież do matury z języka polskiego. Poniższy tekst jest przede wszystkim owocem jej obserwacji okiem praktyka. Temat wypracowań spychany jest na dalszy plan w pracy dydaktycznej z […]

  • „Za pomocą” czy „przy pomocy” – która forma jest poprawna?

    Baza informacji prawie gotowa, więc możemy teraz zająć się konkretami i rozstrzygać poszczególne językowe dylematy, na jakie natrafiamy w codziennym życiu. Sądzę, że pytanie postawione w tytule zadaje sobie wiele osób. Przyznam, że i ja miałem z tym problem. Po sprawdzeniu w źródłach okazało się, że… obie formy są poprawne, tyle że nie zawsze. Owe wyrażenia przyimkowe mają bowiem różne […]

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  3. Nazwy sakramentów poza Eucharystią piszemy małą literą. Na zaproszeniu wolno nam pewnie napisać ze względów uczuciowych wielką literą, ale i…

  4. Witam, napisalam w zaproszeniu: zapraszam na bierzmownie mała litera slowo bierzmowanie, czy to straszne "fo pa"? Pozdrawiam :)

  7. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  8. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  9. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  10. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  13. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  15. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

Archiwa

kwiecień 2024
N P W Ś C P S
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930  

Nasze nagrania

Polecane strony