• Pisownia łączna i rozdzielna cząstek -by, -bym, -byś

    Oto czwarty i ostatni (przynajmniej na razie) wpis bazowy dotyczący pisowni łącznej i rozdzielnej. Tym razem zajmiemy się często używanymi, a sprawiającymi nam niejednokrotnie trudności zakończeniami wyrazów z cząstkami -by, -bym, -byś etc. Tradycyjnie zaczniemy od tych przypadków, gdy wyrazy z ww. cząstkami piszemy łącznie, a następnie przejdziemy sytuacji, gdy piszemy je rozdzielnie. Pisownia łączna cząstek -by, -bym, -byś z […]

  • Wyrazy z przedrostkami

    Dziś akurat nasz temat jest wyjątkowo łatwy, bo obowiązuje tutaj tylko jedna zasada: wyrazy z przedrostkami piszemy łącznie. Nie pozostaje nam więc nic innego, jak wymienić owe przedrostki oraz wskazać jeden wyjątek. Za e-słownikiem języka polskiego dopowiedzmy (właśnie użyłem przedrostka do-) jeszcze, że przedrostek to «cząstka słowotwórcza wyrazu znajdująca się przed jego rdzeniem lub jedna z paru cząstek poprzedzających rdzeń […]

  • Połączenia z liczebnikami „pół” i „ćwierć”

    Liczebniki „pół” oraz „ćwierć” piszemy łącznie, gdy są one elementami wyrazu złożonego. W kilku innych wypadkach piszemy je jednak rozdzielnie. Na początek zajmijmy się liczebnikiem „pół”. O liczebniku „ćwierć” będę jedynie wzmiankować na końcu, ponieważ zasady jego pisowni są bardzo podobne do częściej używanego – „pół”. Pisownia łączna liczebnika „pół” „Pół” piszemy łącznie z następującym po liczebniku wyrazem, gdy jest […]

  • Pisownia łączna i rozdzielna partykuły „nie”

    Dziś kolejny wpis bazowy. Zajmiemy się pisownią partykuły „nie”. Najpierw podam przypadki, kiedy piszemy ją łącznie z wyrazem następującym po niej, a potem wskażę te sytuacje, gdy należy ją napisać osobno. Pisownia łączna partykuły „nie”: z rzeczownikami (np. niemuzułmanin, nieteolog); z przymiotnikami (np. niestary, niekochany) – w przypadku przymiotników rozpoczynających się dużą literą stosujemy dywiz (np. nie-Szekspirowski, nie-Boży);

  • Mała litera

    Zanim wskażę konkretne przykłady, kiedy rozpoczynamy wyraz małą literą, zacznijmy od uwagi – choć oczywistej, to jednak ważnej – że przede wszystkim małej litery używamy wszędzie tam, gdzie nie używamy wielkiej litery. W gruncie rzeczy wystarczy więc znać reguły dotyczące użycia tej ostatniej, by poprawnie używać również litery małej. Istnieje jednak kilka przypadków stosowania małej litery, na które warto zwrócić […]

  • Wielka litera

    W kolejnych trzech wpisach zajmiemy się użyciem wielkiej i małej litery. Dwa pierwsze – będą wpisami bazowymi. Podam w nich, w jakich sytuacjach słowniki języka polskiego nakazują stosowanie wielkiej (dziś) oraz małej litery (w następnym poście). W trzecim – wskażę przykładowe sytuacje, gdy popełniamy w tym względzie błędy oraz kilka takich, które rodzą najwięcej wątpliwości. Oto wszystkie najważniejsze przypadki, kiedy […]

  • Czy pytanie „dlaczego?” wolno zastąpić skróconym – „czemu?”

    Mieliśmy zacząć od tworzenia naszej bazy i omówienia kwestii wielkiej litery. Pod ostatnim wpisem Robert z Częstochowej zadał jednak pierwsze pytanie od Czytelnika. Nie widzę problemu, by notki „bazowe” przeplatać odpowiedziami na pytania, zwłaszcza gdy nie wymagają one szczególnie skomplikowanego wywodu. Oto pytanie Roberta z Częstochowej: Od jakiegoś czasu zaczęło mnie razić (pytanie do Was: czy słusznie?) używanie zamiast pytania […]

  • Notka wstępna, czyli o czym i dla kogo jest ten blog

    Jak pisałem ostatnio, gdy posługujemy się językiem polskim, co rusz mamy jakiś twardy orzech do zgryzienia. Blog „Językowe Dylematy” powstaje właśnie po to, by pomóc Państwu choćby niewielki ułamek owych wątpliwości rozstrzygnąć. W poprzedniej notce obiecałem, że na samym początku przedstawię zasady funkcjonowania bloga i zaproponuję formułę zadawania pytań. Napiszę również, czym będziemy zajmować się w poszczególnych notkach oraz do […]

  • Notka przedwstępna, czyli językowe dylematy na każdym kroku

    1 września 2010 – dzieci i młodzież ruszają do szkoły, a my ruszamy z nowym blogiem. I to z blogiem – jakby nie patrzeć – co nieco powiązanym z tematyką szkolną, a ściśle rzecz biorąc z działem języka polskiego, jakim jest językoznawstwo. Swoją drogą, w obecnych programach nauczania językoznawstwo traktowane jest po macoszemu. Tym częściej mamy językowe dylematy i tym […]

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Blog Językowe Dylematy

Archiwa

czerwiec 2022
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania