Strona główna » Archiwum dla luty 2011
Miesiąc: luty 2011
-
M. Kubicz: Jak to powiedzieć? Kilka porad dla występujących przed komisją maturalną
Gdy maturzysta przygotuje już samodzielnie swoje wystąpienie, a nauczyciel je zaakceptuje, pozostaje tylko dobrze przygotować się do publicznego wystąpienia przed komisją. Dla wielu uczniów właśnie ten moment jest najtrudniejszym etapem przygotowywania się do matury ustnej z języka polskiego. Jak podają najnowsze badania, podczas przemowy ocenie podlega przede wszystkim mowa ciała. Stanowi ona 55% ogólnej oceny wystąpienia. Na drugim miejscu pojawia […]
-
Orzeczenie złożone
Orzeczenie to najważniejsza część zdania. Za pomocą orzeczenia informuje się (orzeka) o czynności, stanie lub cesze, np. Koleżanka śpiewa, Mama zasnęła, Dyrektor szkoły jest bardzo nieuprzejmy. Ze względu na strukturę wyróżniamy dwa rodzaj orzeczeń: orzeczenie proste (czasownikowe) i orzeczenie złożone (analityczne). Orzeczenie złożone Jest wyrażone najczęściej za pomocą rzeczowników i przymiotników (czasami: zaimków, imiesłowów, liczebników czy czasowników w bezokoliczniku), które […]
-
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Dlaczego cenię język polski?
Kto ceni albo lubi język polski – nasz język ojczysty – niech podniesie rękę! Ja oczywiście cenię go bardzo, tym bardziej, że zajmując się nim na co dzień, mogę obserwować jego bogactwo, ale i jego… hm… powiedzmy: czar. Co cenię w języku polskim? To, że jest taki mój – od zawsze. To, że odkąd pamiętam, rodzice mówili do mnie, używając […]
-
M. Kubicz: Polecam poradnik „Walczymy z bykami”!
Kilka tygodni temu Paweł Pomianek polecał poradnik językowy PWN Piszemy poprawnie i cykl książek Kultura języka polskiego. Ja z kolei chcę gorąco polecić poradnik językowy (także PWN) Walczymy z bykami autorstwa Ewy Kołodziejek. Jak pisze we wstępie autorka, powstał on z listów i odpowiedzi na te listy, które nadchodziły do poradni językowej działającej w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego, […]
-
Przydawka
Uzupełniamy naszą bazę informacji. Tym razem zapraszamy do śledzenia cyklu wpisów na temat wybranych części zdania. Poniżej artykuł o przydawce. Wkrótce także teksty szczegółowo opisujące orzeczenie oraz dopełnienie. Napiszemy także o poszczególnych związkach wyrazowych (związku rządu oraz związkach zgody i przynależności). Autorem cyklu wpisów jest Tomasz Powyszyński vel Emil Ruciński. Przydawka to część zdania, która określa rzeczownik, ewentualnie inną deklinowaną […]
-
Małgorzata Kubicz: „Byłem z tatem na spacerku” – czyli język dziecka nie całkiem niepoprawny
„Rafałku, gdzie byłeś?” – spytałam któregoś zimowego styczniowego dnia mojego niespełna dwuipółletniego synka. „Byłem z tatem na spacerku” – odpowiedział mi zziębnięty, ale rozradowany Rafałek. I niemal natychmiast, jak przystało na polonistkę, pojawił się we mnie odruch, by poprawić ten – wydawało mi się – językowy błąd od razu, by dziecko od początku uczyło się prawidłowej wymowy. No właśnie, czy […]
-
Emil Ruciński: Jak zacząć e-mail?
Chyba każdy użytkownik internetu miał kiedyś sytuację, w której musiał wysłać wiadomość e-mail (dalej zwaną przeze mnie także listem) do osoby zajmującej wyższe stanowisko, starszej czy bliżej nam nieznanej. Już na samym początku pojawia się problem: Jak zacząć? Witam, Dzień dobry? A może jeszcze jakoś inaczej? Bardzo często można się spotkać w mailach z nagłówkiem typu: Witam! Sam kiedyś tak […]
-
Czy można prowadzić taką „dżdżownicę”? Problem z przecinkami
Otrzymaliśmy ostatnio bardzo interesujący list, który poniżej z przyjemnością przytaczamy. Pod listem zamieszczamy odpowiedzi na pytania. Witam, Należę do redakcji [tytuł periodyku do wiadomości redakcji serwisu Językowe Dylematy], borykam się z małym problemem. Jeżeli znajdą Państwo chwilę, proszę o pomoc. Odnalazłem interesujące zdanie w artykule naukowym: „Kwintesencją był pogląd Henryka, wyrażony w liście odmawiającym przyjęcia warunków stawianych przez parlament.” Czy […]
-
Części zdania
W zdaniu wyróżniamy grupę podmiotu, czyli podmiot i wyrazy go określające oraz grupę orzeczenia, czyli orzeczenie plus wyrazy określające. Podmiot i orzeczenie tworzą w zdaniu związek główny. Pozostałe części – przydawka, dopełnienie, okolicznik – tworzą związki poboczne.
-
Nieodmienne części mowy
Nieodmienne części mowy to wyrazy, które nie zmieniają swojej formy gramatycznej. Należą do nich: przysłówki, spójniki, przyimki, wykrzykniki, partykuły. Przysłówek – występuje głównie z czasownikiem, przymiotnikiem lub innym przysłówkiem, – odpowiada na pytania: jak?, gdzie?, kiedy?, np. dobrze, tutaj, jutro, – pełni funkcję okolicznika lub orzecznika, – tworzy się je głównie od przymiotników za pomocą końcówek -e, -o, – przysłówki […]
-
Poszukuję osobę czy osoby? Odpowiedź na pytanie Czytelniczki
Od Użytkowniczki naszego bloga otrzymaliśmy następujące pytanie: Która forma jest poprawna „poszukuję osoby” czy też „poszukuję osobę”? Dla mnie lepiej brzmi to pierwsze, ale często spotykam się z drugą formą.
-
Odmienne części mowy
Zachęcamy do przeczytania cyklu trzech artykułów o częściach mowy i częściach zdania, których autorką jest Katarzyna Olszewska. Artykuły na stałe znajdą się w naszej Bazie informacji, by można było po nie sięgnąć w razie potrzeby. Poniżej pierwszy artykuł o odmiennych częściach mowy. Części mowy w języku polskim dzielą się na dwie grupy: odmienne i nieodmienne. Odmienne części mowy to: rzeczownik, […]
Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.
Zadaj pytanie językowe!
Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.
Kategorie
- Baza informacji (47)
- Ciekawostki językowe (94)
- Językowe dylematy (108)
- O stronie (13)
- Odpowiedzi na pytania (178)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (11)
- Teksty publicystyczne (86)
Polub nas!
Najnowsze komentarze
Witam serdecznie, jeżeli jest to możliwe chciałbym uzyskać odpowiedź na następujące pytanie: Jaki jest zapis liczebników w nazwach własnych -…
Na podstawie uwag pozostawionych w poniższych komentarzach oraz po sprawdzeniu stanu faktycznego ciekawostka nr 4 została zmodyfikowana, ponieważ w pierwotnej…
Dwa rodzaje żeńskie (a dokładniej: niemęskoosobowe) to kobiety i psy, a dokładniej: szły i szły (te kobiety i te psy).…
„pomimo dwóch rodzajów żeńskich” Gdzie te dwa rodzaje żeńskie? Ja w Pańskich przykładach wszędzie widzę jeden. Wolański też to podkreśla:…
No ale w tym, co Pan napisał, nie ma mowy o żadnym wyjątku. Po prostu językowa logika. Skoro tak, to…
Wg gramatyki istotny dla zaliczenia rzeczownika do rodzaju jest test zaimkowy w bierniku liczby mnogiej. Tylko rzeczowniki męskoosobowe mają tam…
Żebym miał jasność, proszę mi powiedzieć, czy wg Pana dobrze to interpretuję. Napiszemy: kobieta i psy szli wróżka i wilkołaki…
Hmmm… dał mi Pan do myślenia. Pozdrawiam noworocznie! :-)
Bzdura, Panie Pawle! Oto rozszerzony komentarz Wolańskiego z 2022 roku: "Orzeczenie w formie męskoosobowej obowiązuje wówczas, gdy jednym składnikiem podmiotu…
Ja bym zapisał: dobre golonki mają w U Kachny lub dobre golonki mają u Kachny :-)
Ale prof. Bańko w tej odpowiedzi mówi o nieco innej kwestii, a o tę nas interesującą jedynie delikatnie zahacza i……
Wydaje mi się, że prof. Bańko mówi co innego [linku nie podam, bo nie przejdzie, ala Pan sobie wygoogluje ;)].…
No tak, jak ktoś ustanie, to ma szczęście ;). Kachna go nie miała. To jeszcze, zakładając zapis mowy potocznej: dobre…
[…] – będą chciały. To jest casus kobiety i psy szli (choć kobiety szły i psy szły), o którym już…
Tagi
blog błędy językowe ciekawostki cytat czasownik dialogi dla autorów dziecko fleksja frazeologia historia języka imiona interpunkcja językowe dylematy język polski kultura języka liczebnik liczebniki mała litera Małgorzata Kubicz mylenie znaczenia wyrazów nazwiska nazwy geograficzne nazwy miejscowości nazwy własne odmiana nazwisk odmiana przez przypadki ortografia orzeczenie pisownia rozdzielna pisownia łączna prawo przecinek przyimek półpauza rzeczownik skrótowce składnia spójnik szkoła wielka litera zaimek zmiany znaczenia wyrazów związek rządu związki frazeologiczne
Ostatnie wpisy
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (94) – zamknięcie cyklu 29 grudnia 2024
- Wypowiedź jednego bohatera rozdzielona długimi wstawkami narratora 23 października 2024
- Złota polska wspinaczkini – to brzmi dumnie 7 sierpnia 2024
- Bariera krew–mózg – dlaczego długa kreska pomiędzy wyrazami 6 czerwca 2024
- Zmiany w ortografii 2026. Zmiana w pisowni z cząstką -bym, -byś, -by – pytanie czytelnika 28 maja 2024
- Jak zapisywać wyraz „szczerze?” wpleciony w zdanie 7 maja 2024
- Do czego służyły pozostałe wózki? Przecinek zmienia znaczenie 17 kwietnia 2024
- Nie lubię określenia „gamingowe”. Dlaczego nie po prostu „growe”? 7 kwietnia 2024
- Wydzielenie imienia przecinkiem. Kiedy jest konieczne? 21 marca 2024
- Znaki diakrytyczne w zapożyczeniach. Czy w tekstach polskich można je pomijać? 12 marca 2024
- Ten błąd językowy popełnia większość z nas 29 lutego 2024
- Jak zapisywać zwroty, w których drugie słowo ma zdyskredytować pierwsze (np. miłość i szmiłość) 20 lutego 2024
- Radczyni czy radcowa? Jak określać żonę radcy? 18 stycznia 2024
- Łanszotowanie. Udział w projekcie Onet Posty 7 grudnia 2023
- Wypowiedź wpleciona w zdanie – jak to zapisać? 23 listopada 2023
Archiwa
Nasze nagrania
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
Akurat ten temat został już omówiony na naszej stronie, więc odsyłam do konkretnego wpisu: tutaj.