Strona główna » Archiwum dla luty 2011
Miesiąc: luty 2011
-
M. Kubicz: Jak to powiedzieć? Kilka porad dla występujących przed komisją maturalną
Gdy maturzysta przygotuje już samodzielnie swoje wystąpienie, a nauczyciel je zaakceptuje, pozostaje tylko dobrze przygotować się do publicznego wystąpienia przed komisją. Dla wielu uczniów właśnie ten moment jest najtrudniejszym etapem przygotowywania się do matury ustnej z języka polskiego. Jak podają najnowsze badania, podczas przemowy ocenie podlega przede wszystkim mowa ciała. Stanowi ona 55% ogólnej oceny wystąpienia. Na drugim miejscu pojawia […]
-
Orzeczenie złożone
Orzeczenie to najważniejsza część zdania. Za pomocą orzeczenia informuje się (orzeka) o czynności, stanie lub cesze, np. Koleżanka śpiewa, Mama zasnęła, Dyrektor szkoły jest bardzo nieuprzejmy. Ze względu na strukturę wyróżniamy dwa rodzaj orzeczeń: orzeczenie proste (czasownikowe) i orzeczenie złożone (analityczne). Orzeczenie złożone Jest wyrażone najczęściej za pomocą rzeczowników i przymiotników (czasami: zaimków, imiesłowów, liczebników czy czasowników w bezokoliczniku), które […]
-
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Dlaczego cenię język polski?
Kto ceni albo lubi język polski – nasz język ojczysty – niech podniesie rękę! Ja oczywiście cenię go bardzo, tym bardziej, że zajmując się nim na co dzień, mogę obserwować jego bogactwo, ale i jego… hm… powiedzmy: czar. Co cenię w języku polskim? To, że jest taki mój – od zawsze. To, że odkąd pamiętam, rodzice mówili do mnie, używając […]
-
M. Kubicz: Polecam poradnik „Walczymy z bykami”!
Kilka tygodni temu Paweł Pomianek polecał poradnik językowy PWN Piszemy poprawnie i cykl książek Kultura języka polskiego. Ja z kolei chcę gorąco polecić poradnik językowy (także PWN) Walczymy z bykami autorstwa Ewy Kołodziejek. Jak pisze we wstępie autorka, powstał on z listów i odpowiedzi na te listy, które nadchodziły do poradni językowej działającej w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego, […]
-
Przydawka
Uzupełniamy naszą bazę informacji. Tym razem zapraszamy do śledzenia cyklu wpisów na temat wybranych części zdania. Poniżej artykuł o przydawce. Wkrótce także teksty szczegółowo opisujące orzeczenie oraz dopełnienie. Napiszemy także o poszczególnych związkach wyrazowych (związku rządu oraz związkach zgody i przynależności). Autorem cyklu wpisów jest Tomasz Powyszyński vel Emil Ruciński. Przydawka to część zdania, która określa rzeczownik, ewentualnie inną deklinowaną […]
-
Małgorzata Kubicz: „Byłem z tatem na spacerku” – czyli język dziecka nie całkiem niepoprawny
„Rafałku, gdzie byłeś?” – spytałam któregoś zimowego styczniowego dnia mojego niespełna dwuipółletniego synka. „Byłem z tatem na spacerku” – odpowiedział mi zziębnięty, ale rozradowany Rafałek. I niemal natychmiast, jak przystało na polonistkę, pojawił się we mnie odruch, by poprawić ten – wydawało mi się – językowy błąd od razu, by dziecko od początku uczyło się prawidłowej wymowy. No właśnie, czy […]
-
Emil Ruciński: Jak zacząć e-mail?
Chyba każdy użytkownik internetu miał kiedyś sytuację, w której musiał wysłać wiadomość e-mail (dalej zwaną przeze mnie także listem) do osoby zajmującej wyższe stanowisko, starszej czy bliżej nam nieznanej. Już na samym początku pojawia się problem: Jak zacząć? Witam, Dzień dobry? A może jeszcze jakoś inaczej? Bardzo często można się spotkać w mailach z nagłówkiem typu: Witam! Sam kiedyś tak […]
-
Czy można prowadzić taką „dżdżownicę”? Problem z przecinkami
Otrzymaliśmy ostatnio bardzo interesujący list, który poniżej z przyjemnością przytaczamy. Pod listem zamieszczamy odpowiedzi na pytania. Witam, Należę do redakcji [tytuł periodyku do wiadomości redakcji serwisu Językowe Dylematy], borykam się z małym problemem. Jeżeli znajdą Państwo chwilę, proszę o pomoc. Odnalazłem interesujące zdanie w artykule naukowym: „Kwintesencją był pogląd Henryka, wyrażony w liście odmawiającym przyjęcia warunków stawianych przez parlament.” Czy […]
-
Części zdania
W zdaniu wyróżniamy grupę podmiotu, czyli podmiot i wyrazy go określające oraz grupę orzeczenia, czyli orzeczenie plus wyrazy określające. Podmiot i orzeczenie tworzą w zdaniu związek główny. Pozostałe części – przydawka, dopełnienie, okolicznik – tworzą związki poboczne.
-
Nieodmienne części mowy
Nieodmienne części mowy to wyrazy, które nie zmieniają swojej formy gramatycznej. Należą do nich: przysłówki, spójniki, przyimki, wykrzykniki, partykuły. Przysłówek – występuje głównie z czasownikiem, przymiotnikiem lub innym przysłówkiem, – odpowiada na pytania: jak?, gdzie?, kiedy?, np. dobrze, tutaj, jutro, – pełni funkcję okolicznika lub orzecznika, – tworzy się je głównie od przymiotników za pomocą końcówek -e, -o, – przysłówki […]
-
Poszukuję osobę czy osoby? Odpowiedź na pytanie Czytelniczki
Od Użytkowniczki naszego bloga otrzymaliśmy następujące pytanie: Która forma jest poprawna „poszukuję osoby” czy też „poszukuję osobę”? Dla mnie lepiej brzmi to pierwsze, ale często spotykam się z drugą formą.
-
Odmienne części mowy
Zachęcamy do przeczytania cyklu trzech artykułów o częściach mowy i częściach zdania, których autorką jest Katarzyna Olszewska. Artykuły na stałe znajdą się w naszej Bazie informacji, by można było po nie sięgnąć w razie potrzeby. Poniżej pierwszy artykuł o odmiennych częściach mowy. Części mowy w języku polskim dzielą się na dwie grupy: odmienne i nieodmienne. Odmienne części mowy to: rzeczownik, […]
Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.
Zadaj pytanie językowe!
Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.
Kategorie
- Baza informacji (47)
- Ciekawostki językowe (94)
- Językowe dylematy (111)
- O stronie (13)
- Odpowiedzi na pytania (180)
- Poradnik maturzysty (5)
- Tak pracujemy (12)
- Teksty publicystyczne (87)
Polub nas!
Najnowsze komentarze
Dzień dobry, według tekstu Zasad pisowni 2026 (4.5.1): c) w niektórych formach przypominających połączenie spójnika lub przysłówka z cząstką -by,…
Nie no, pytanie jest bardzo zasadne i jak najbardziej w temacie. Zachęcam do skorzystania z ogólnych reguł dotyczących poziomów cytowania,…
A ja przychodzę z pytaniem raczej "od czapy". Domownik dostał w ramach pracy domowej z religii zadanie napisania opowiadania o…
Znalazłem stary wpis na ten temat (a ściślej mówiąc, ChatGPT mi go odkopał). Na Pani pytanie musiałbym odpowiedzieć to samo,…
[…] Polecam m.in. pokrewny dzisiejszemu omówieniu artykuł Dialogi. Wypowiedź bohatera a didaskalia – jedna czy wiele opcji? […]
Panie Martinie, oczywiście pierwszą część Pańskiej wypowiedzi rozumiem i tu, gdzie jest miejsce na opinię, się z nią zgadzam. Skupię…
Nie ma w polszczyźnie czegoś takiego jak dwie kropki w układzie poziomym; jest tylko dwukropek w układzie pionowym, ale w…
Dzień dobry, tym razem mam kłopot z zapisem niepełnej daty, a konkretnie przybliżonego roku w nagłówku listu. Czy powinno być…
Dzień dobry. Przepraszam za dłuższy czas oczekiwania na odpowiedź. Mam nadzieję, że nie jest jeszcze za późno. Jeśli jest, może…
Zarówno Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, jak i – jak rozumiem – Wielki słownik poprawnej polszczyzny (źródło) – naprawdę używają…
Bardzo ciekaww opracowanie dotyczące Orzeczenia złozonego. W punkcie 2.b jest taki wpis: Jezeli łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu." Nie…
„Trasa liczyła 17,3 (dziesiąte) tysiąca kilometrów”. Wydaje mi się, że kilka lat temu o tym pisaliśmy w ramach jakiegoś większego…
Liczebniki Mam problem z odmianą jednostek miar przy liczebnikach ułamkowych... Czy "Trasa liczyła 17,3 tys. km." powinno się zapisać "tysiące…
Panie Pawle, Jak widać zainteresowania nie straciłem:) Nawet zaglądałem tutaj całkiem niedawno, ale na pewno nie 18 lipca przed drugą…
Tagi
blog błędy językowe ciekawostki cytat czasownik dialogi dla autorów dziecko fleksja frazeologia historia języka imiona interpunkcja językowe dylematy język polski kultura języka liczebnik liczebniki mała litera Małgorzata Kubicz mylenie znaczenia wyrazów nauka języka nazwiska nazwy geograficzne nazwy miejscowości nazwy własne odmiana nazwisk odmiana przez przypadki ortografia orzeczenie pisownia rozdzielna pisownia łączna prawo przecinek przyimek półpauza rzeczownik skrótowce składnia spójnik wielka litera zaimek zmiany znaczenia wyrazów związek rządu związki frazeologiczne
Ostatnie wpisy
- …westchnął – kiedy narracja małą, kiedy wielką literą 9 września 2025
- Jak rozumiemy dziś termin „kochanka”? Czy słownik trafnie go definiuje? Czym go zastąpić? 15 lipca 2025
- Kiedy ów, kiedy owo, kiedy owa, owi, owe 15 kwietnia 2025
- Rewolucyjne zmiany w polskiej ortografii już za 9 miesięcy! 1 stycznia 2026 wchodzi w życie sporo istotnych nowych reguł 2 kwietnia 2025
- Czasem trzeba skasować 4 przecinki 25 marca 2025
- Jeden przecinek zmienia znaczenie. Kolejne przykłady 17 lutego 2025
- Czy odmieniamy portugalską nazwę miejscowości Batalha 23 stycznia 2025
- Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (94) – zamknięcie cyklu 29 grudnia 2024
- Wypowiedź jednego bohatera rozdzielona długimi wstawkami narratora 23 października 2024
- Złota polska wspinaczkini – to brzmi dumnie 7 sierpnia 2024
- Bariera krew–mózg – dlaczego długa kreska pomiędzy wyrazami 6 czerwca 2024
- Zmiany w ortografii 2026. Zmiana w pisowni z cząstką -bym, -byś, -by – pytanie czytelnika 28 maja 2024
- Jak zapisywać wyraz „szczerze?” wpleciony w zdanie 7 maja 2024
- Do czego służyły pozostałe wózki? Przecinek zmienia znaczenie 17 kwietnia 2024
- Nie lubię określenia „gamingowe”. Dlaczego nie po prostu „growe”? 7 kwietnia 2024
Archiwa
Nasze nagrania
Polecane strony
- Edytom.pl – strona firmowa Tomasza Powyszyńskiego (redakcja, korekta)
- Okiem teologa – stary blog Pawła Pomianka
- Strona Marty Kwaśnickiej – blog o kulturze
- Słownik języka polskiego PWN
- Tolle.pl Księgarnia internetowa
Wydaje się, że tutaj nie ma kontrowersji, ponieważ mamy do czynienia z wyrazami mającymi status odrębnego wyrazu. Tak więc muszą…