Zapomniałem oddać ci kolczyków/kolczyki

Niedawno jedna z bliskich osób dała mi do rozstrzygnięcia szalenie interesujący dylemat językowy. Czy poprawne jest zdanie: Zapomniałem oddać ci kolczyków czy raczej Zapomniałem oddać ci kolczyki?

Być może komuś wyda się, że jest to rzecz bardzo łatwa do rozstrzygnięcia i już intuicyjnie potrafi wskazać, która forma jest poprawna, ale mimo wszystko uważam to za problem bardzo interesujący, bo dotyczący związku rządu.

Czyli wybór formy kolczyków lub kolczyki zależy od tego, jakim przypadkiem rządzą wyrazy poprzedzające, czyli zapominać oraz oddać.

Generalna zasada jest taka, że w zdaniach twierdzących występuje najczęściej biernik (kolczyki), a w zdaniach przeczących dopełniacz (kolczyków). Cały problem powyższego zdania tkwi jednak w tym, że podane zdanie jest formalnie twierdzącym, ale znaczeniowo przeczącym (wyraża brak, zapomnienie, przeoczenie). Stąd, dochodząc do ostatniego wyrazu, nagle z przerażaniem stwierdzamy, że nie bardzo wiemy, jak to powiedzieć.

Odpowiedzi na to pytanie, jak zwykle, szukam najpierw w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny. I rzeczywiście, przy wyrazie zapominać możemy znaleźć następującą informację:

(…) ktoś zapomina + bezokolicznik + coś, rzad. czegoś: Czasami zapominał wysłać ciotce kartkę na imieniny.

Czyli zasadniczo w konstrukcji zapomina + bezokolicznik występuje biernik (kolczyki), a konstrukcja z dopełniaczem jest rzadsza, ale też występuje.

Skoro wiemy nadal niewiele, zastanówmy się nad przypadkiem, jaki implikuje bezokolicznik oddać. W tym celu korzystam ze stron Korpusu językowego i szukam interesujących zdań:

Chcąc adekwatnie oddać społeczne przyczyny… (B)
(…) określone ruchy mają oddać realną rzeczywistość (B)
Czy mogłabyś oddać prezenty (…)? (B)
(…) będą musieli oddać klientom wypłacane środki (…) (B)

Na bazie tej wiedzy możemy jednoznacznie stwierdzić, że oddać ma rząd biernikowy, w związku z czym poprawne zdanie powinno brzmieć następująco:
Zapomniałem oddać ci kolczyki.

Paweł Pomianek


3 odpowiedzi do „Zapomniałem oddać ci kolczyków/kolczyki”

  1. Tomasz Marek

    Zapomniałem ci oddać pieniądze,
    ale:
    Nie chciałem ci oddać pieniędzy.
    Zapomniałem zabrać pieniądze/pieniędzy.
    Zapomniałem pieniędzy.
    Chciałem pieniądze/pieniędzy.
    I jak Pan to wywiedzie ze swoich reguł?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2011
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Nasze nagrania