Zapomniałem oddać ci kolczyków/kolczyki

Niedawno jedna z bliskich osób dała mi do rozstrzygnięcia szalenie interesujący dylemat językowy. Czy poprawne jest zdanie: Zapomniałem oddać ci kolczyków czy raczej Zapomniałem oddać ci kolczyki?

Być może komuś wyda się, że jest to rzecz bardzo łatwa do rozstrzygnięcia i już intuicyjnie potrafi wskazać, która forma jest poprawna, ale mimo wszystko uważam to za problem bardzo interesujący, bo dotyczący związku rządu.

Czyli wybór formy kolczyków lub kolczyki zależy od tego, jakim przypadkiem rządzą wyrazy poprzedzające, czyli zapominać oraz oddać.

Generalna zasada jest taka, że w zdaniach twierdzących występuje najczęściej biernik (kolczyki), a w zdaniach przeczących dopełniacz (kolczyków). Cały problem powyższego zdania tkwi jednak w tym, że podane zdanie jest formalnie twierdzącym, ale znaczeniowo przeczącym (wyraża brak, zapomnienie, przeoczenie). Stąd, dochodząc do ostatniego wyrazu, nagle z przerażaniem stwierdzamy, że nie bardzo wiemy, jak to powiedzieć.

Odpowiedzi na to pytanie, jak zwykle, szukam najpierw w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny. I rzeczywiście, przy wyrazie zapominać możemy znaleźć następującą informację:

(…) ktoś zapomina + bezokolicznik + coś, rzad. czegoś: Czasami zapominał wysłać ciotce kartkę na imieniny.

Czyli zasadniczo w konstrukcji zapomina + bezokolicznik występuje biernik (kolczyki), a konstrukcja z dopełniaczem jest rzadsza, ale też występuje.

Skoro wiemy nadal niewiele, zastanówmy się nad przypadkiem, jaki implikuje bezokolicznik oddać. W tym celu korzystam ze stron Korpusu językowego i szukam interesujących zdań:

Chcąc adekwatnie oddać społeczne przyczyny… (B)
(…) określone ruchy mają oddać realną rzeczywistość (B)
Czy mogłabyś oddać prezenty (…)? (B)
(…) będą musieli oddać klientom wypłacane środki (…) (B)

Na bazie tej wiedzy możemy jednoznacznie stwierdzić, że oddać ma rząd biernikowy, w związku z czym poprawne zdanie powinno brzmieć następująco:
Zapomniałem oddać ci kolczyki.

Paweł Pomianek


3 odpowiedzi do „Zapomniałem oddać ci kolczyków/kolczyki”

  1. Tomasz Marek

    Zapomniałem ci oddać pieniądze,
    ale:
    Nie chciałem ci oddać pieniędzy.
    Zapomniałem zabrać pieniądze/pieniędzy.
    Zapomniałem pieniędzy.
    Chciałem pieniądze/pieniędzy.
    I jak Pan to wywiedzie ze swoich reguł?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przepraszam za tak długi czas oczekiwania na odpowiedź. Musiałem to sprawdzić we wszystkich dostępnych źródłach (co jest – wiem –…

  2. Jest to terminologia specjalistyczna i z tego, co widzę, poprawnościowcy w ramach polszczyzny ogólnej dotąd chyba się tym określeniem nie…

  3. Dzień dobry, Jaka jest poprawna nazwa dla specjalisty zajmującego się dobieraniem dawki pokarmowej dla zwierząt. Specjalista żywienia czy specjalista żywieniowy.…

Archiwa

marzec 2011
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Nasze nagrania