Dziewczynka z psem szli. Poprawne?

Agnnuszka, korzystając z naszego formularza, poddała nam do rozpatrzenia następujące (dodam od siebie: godne zauważenia) zagadnienie:

Witam.
Mam problem ze stwierdzeniem, czy dane zdanie jest poprawne:
„Dziewczynka z psem szli.”
Jeśli istnieje tu błąd, to wchodzi on oczywiście w zakres związku zgody, ale mam tu wątpliwości, czytałam bowiem, że dopuszczalne jest w takim przypadku użycie orzeczenia zarówno w liczbie pojedynczej (czyli na pewno poprawnie – Dziewczynka z psem szła.), jak i mnogiej.
Posłużę się tutaj innymi przykładami:
„ojciec z synem budowali” lub „ojciec z synem budował”
Wydaje mi się, że tutaj obie formy są poprawne, ale wciąż nie wiem, jak to się ma w poprzednim przypadku. Nie powiemy przecież: Dziewczynka z psem szły.
Pozdrawiam.

Przyznam, że zawsze dużą radość przynosi mi czytanie tego typu wypowiedzi, cieszę się, że wiele osób tak racjonalnie podchodzi do języka, potrafi pewne rzeczy omówić i uzasadnić. I tak się składa, że zazwyczaj intuicje takich osób są słuszne. Podobnie jest i w tym przypadku. Ma Pani rację, forma Dziewczynka z psem szli jest dopuszczalna i poprawna.

Dodajmy, że problem został już poniekąd omówiony na naszej stronie (w dziale Baza informacji) w artykule Tomasza Powyszyńskiego Orzeczenie proste. Jako że Tomasz opierał się na Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny, pod red. A. Markowskiego, przytaczam tutaj dwa fragmenty z jego artykułu. Pierwszy uzasadnia, dlaczego zaproponowana przez Panią forma jest poprawna, a drugi wyjaśnia, jaka jest różnica znaczeniowa pomiędzy formą Dziewczynka z psem szła i Dziewczynka z psem szli.

Jeżeli chcemy zasygnalizować niejednorodność składu podmiotu, mimo braku rzeczownika męskoosobowego, to także powinniśmy użyć orzeczenia męskoosobowego, np. Dziewczynka i niesforny źrebak biegali wokół domu (najczęściej jest to podmiot z nazwą osoby płci żeńskiej i zwierzęcia).


Orzeczenie może mieć formę i liczby pojedynczej, i liczby mnogiej, gdy składniki podmiotu szeregowego połączone są spójnikiem z. Ważne tu są konsekwencje znaczeniowe, gdyż użycie liczby pojedynczej sugeruje, że składnik podmiotu stojący przed przyimkiem jest ważniejszy, natomiast użycie liczby mnogiej zrównuje hierarchicznie oba składniki, np. Prezydent Polski z małżonką udał się do Stanów Zjednoczonych; Adam z Ewą żyli w raju.

Temat został tak solidnie omówiony w komentarzu p. Agnnuszki oraz w przytoczonych zdaniach z tekstu Tomasza, że mogę od siebie tylko dopisać: nic dodać, nic ująć…

Na koniec chciałbym tylko zwrócić uwagę na drobny błąd innego typu, który pojawia się w komentarzu. Nie powinniśmy pisać
„Dziewczynka z psem szli.”
ale
„Dziewczynka z psem szli”.
Kropka powinna stać zawsze za cudzysłowem. Choć na różnych kierunkach studiów uczy się różnie, słowniki interpunkcyjne nie pozostawiają w tej kwestii wątpliwości. Przy okazji polecam artykuł Katarzyny Olszewskiej pt. Użycie cudzysłowu.

Paweł Pomianek


One Reply to “Dziewczynka z psem szli. Poprawne?”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2012
N P W Ś C P S
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Nasze nagrania