Konwencje zapisu liczb

W różnych typach publikacji stosuje się różnorodne konwencje zapisu liczb – zapis słowny, słowno-cyfrowy i cyfrowy. Poniżej kilkanaście wybranych zasad z Jak pisać i redagować Ewy Wolańskiej, Adama Wolańskiego i współautorów (s. 68nn), które wydają się szczególnie przydatne na co dzień.

W tekstach poetyckich wszystkie liczby zapisuje się słownie.

W tekstach beletrystycznych zaleca się stosować zapis słowny wszystkich liczb odnoszących się do istot żywych i przedmiotów, odległości w czasie i przestrzeni, czasu trwania itp. (np. Na ławce siedziało osiem osób. Przebycie drogi zajęło mu dwie godziny i czterdzieści pięć minut).

Słownie zapisujemy także liczebniki porządkowe i ułamkowe (np. Wspiął się na dziewiąte piętro).

Zapis cyfrowy w tekstach beletrystycznych otrzymują:

a) data dzienna i rok (Tego dnia był 24 sierpnia 2020 roku);

b) godzina z minutami (Ruszyli o 21.20);

c) liczby zawarte w nazwach własnych (mondeo 2.0 TDCI);

d) numery ulic, domów, lokali itp. (Mieszkał przy Grunwaldzkiej 4);

e) liczby występujące w treści cytowanych dokumentów, jak np. listy czy wizytówki.

W tego typu tekstach nie należy stosować wyrazów złożonych z liczebnika zapisanego cyframi i rzeczownika lub przymiotnika. Piszemy: pięćdziesięciolecie, a nie *50-lecie.

W tekstach niebeletrystycznych stosowane są zasadniczo trzy podstawowe sposoby zapisu liczb:

a) zapis cyfrowy wszystkich liczb;

b) zapis słowny liczb od 0 do 9 połączony z zapisem cyfrowym liczb od 10 wzwyż;

c) zapis słowny liczb od 0 do 99 połączony z zapisem cyfrowym liczb od 100 wzwyż.

W tego typu tekstach zapis cyfrowy otrzymują zawsze liczby występujące w sąsiedztwie oznaczeń, skrótów, skrótowców, symboli i znaków specjalnych (np. 3 m2, 1,7 km kw., 70 PLN, 3000 € etc.).

W przypadku liczb o większej wartości (od tysiąca wzwyż) zazwyczaj łączy się zapis cyfrowy i słowny (3,2 tys. osób; 80,5 tys. samochodów).

W tekstach niebeletrystycznych dopuszcza się używanie wyrazów złożonych z liczebnika zapisanego cyframi i rzeczownika lub przymiotnika (13-centymetrowy, 40-stopniowy, 87-minutowy, 50-lecie).

Liczebniki porządkowe w historycznych i współczesnych nazwach instytucji i ich jednostek organizacyjnych można zapisywać za pomocą cyfr rzymskich lub arabskich (np. I Armia Wojska Polskiego lub 1. Armia Wojska Polskiego).

Zdanie nie powinno zaczynać się liczbą, dlatego trzeba albo wybrać zapis słowny, albo przeredagować zdanie, zmieniając szyk. Zapiszemy więc: Osiemset trzydzieścioro dwoje uczniów uczęszczało do szkoły lub krócej Do szkoły uczęszczało 832 uczniów.

– wybrał: Paweł Pomianek

Źródło:

Ewa Wolańska, Adam Wolański, Monika Zaśko-Zielińska, Anna Majewska-Tworek, Tomasz Piekot, Jak pisać i redagować. Poradnik redaktora. Wzory tekstów użytkowych, oprac. red. Aleksandra Kubiak-Sokół, Warszawa (PWN) 2009, s. 68–71.


15 odpowiedzi do „Konwencje zapisu liczb”

  1. Maria

    Dzień dobry,
    mam pytanie odnośnie zapisu „okrągłego” liczebnika, np. „tysiąc”.
    Czy jeśli przyjmę zasadę: „W przypadku liczb o większej wartości (od tysiąca wzwyż) zazwyczaj łączy się zapis cyfrowy i słowny (3,2 tys. osób; 80,5 tys. samochodów)”, to czy wówczas „tysiąc” / „milion” powinnam zapisać słownie czy cyfrowo? Szczególnie jeśli w tekście jest porównanie kilku kwot, np. „[…] wynagrodzenie wówczas wynosiło 100-200 euro, potem wzrosło do tysiąca euro, teraz zaś wynosi 2-3 tysiące euro”.
    Dziękuję za odpowiedź!

    • Paweł Pomianek

      Dzień dobry. Na początek przepraszam za długi czas oczekiwania na odpowiedź.

      Jeśli chodzi o Wolańskich, oni faktycznie formułują to w ten sposób. Z jednej strony jest to jednoznaczne, z drugiej – nastręcza pewnych trudności. Jest jednoznaczne, ponieważ mówią oni o zakresie od tysiąca wzwyż, tym samym liczba 1000 już wchodzi w ten zakres. Gdyby nie wchodziła, powiedzieliby: powyżej tysiąca. Z drugiej strony problem jest tutaj taki, że wówczas w zapisie liczby tysiąc nie mamy do czynienia z zapisem łączonym, tylko słownym. Wydaje się to jednak konsekwentne. W mojej opinii autor i redaktor nie popełniliby błędu, gdyby w ramach tej konwencji zdecydowali się na zapis 1000 i stosowaliby go konsekwentnie (w podanym przez Panią przykładzie taki zapis byłby bardziej czytelny). Zapis tysiąc wydaje się jednak lepszy i w pełni zgodny z zaproponowaną konwencją łączoną.

  2. Magdalena

    Dzień dobry,
    to ja mam pytanie o zapis liczb w dialogach – czy w tekście reportażowym (niebeletrystycznym) również należy trzymać się zasady, że wszystkie liczby występujące w wypowiedzi (czy też dialogu) należy zapisać słownie, czy może przyjętej zasady, że np 0-9 – słownie, a resztę liczbowo?

    • Paweł Pomianek

      Myślę, że jeśli jest to tekst o charakterze dziennikarskim, należy po prostu konsekwentnie stosować reguły obowiązujące w tekstach niebeletrystycznych, czyli, jak wskazano w artykule:

      W tekstach niebeletrystycznych stosowane są zasadniczo trzy podstawowe sposoby zapisu liczb:
      a) zapis cyfrowy wszystkich liczb;
      b) zapis słowny liczb od 0 do 9 połączony z zapisem cyfrowym liczb od 10 wzwyż;
      c) zapis słowny liczb od 0 do 99 połączony z zapisem cyfrowym liczb od 100 wzwyż.

      Sądzę, że fakt, iż chodzi o fragmenty dialogowane – niczego tutaj nie zmienia.

  3. Remik

    Witam. Czyli rozumiem, że w dialogu powinno to wyglądać np. tak:
    -I co teraz?
    -Lecimy na planetę B dwadzieścia siedem.

    A w narracji tak:
    Planeta B dwadzieścia siedem była piękną planetą…
    Czy się mylę?

    • Paweł Pomianek

      Moim zdaniem to jednak kwestia wyboru autora i redaktora. Wersje B 27 lub B27 także powinny być do zaakceptowania. Proszę pamiętać, że podane ogólne reguły nie uwzględniają każdego typu powieści.

      • Remik

        Wydaje mi się, że lepiej zapisać B 27 czy B27 niż słownie. Przykładowo w moim wypadku dość komicznie wyglądałoby „System UTS jeden dwa dwa cztery – pięć osiem” lub „System UTS tysiąc dwieście dwadzieścia cztery – pięćdziesiąt osiem”
        Więc jeśli to kwestia autora i redaktora, to osobiście skłaniałbym się do zapisu B27/B 27 i UTS 1224-58
        Dziękuję za pomoc.

  4. Żaneta

    Dzień dobry, to ja jednak jeszcze raz napiszę… 😉

    W tekście artykułu przyjęłam zapis liczebników od 0 do 10 słownie (tekst niebeletrystyczny). Mam pytanie, czy będzie się on także odnosił do czasu (a nie sztuk, egzemplarzy)? Na przykład:

    Minęło 37 dni… (czy trzydzieści siedem?)
    Zajął się tym dwa lata temu…
    Od 11 miesięcy… (czy jedenastu?)
    Po trzech dniach prób…

    Czy może zapis czasu rządzi się własnymi prawami i zawsze powinien być zapisywany słownie…? Jako oddzielna kategoria? Czy te przykłady to po prostu kolejne zapisy liczb, czyli przyjmując zapis 1-10 cyframi, to: „dwa lata”, ale już: „11 lat”?

    • Paweł Pomianek

      Rozumiem, że mamy do czynienia z tekstem niebeletrystycznym. Raz jeszcze zachęcam do zerknięcia do tekstu – on naprawdę rozwiewa wątpliwości. Zwracam tylko uwagę, że konwencja dotyczy zapisu liczb od 0 do 9, a nie do 10. Zapisy czasu nie zostały przez Wolańskich wymienione wśród wyjątków, co oznacza, że wyjątkiem nie są.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

sierpień 2020
N P W Ś C P S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  

Nasze nagrania