Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (15)

– O co chodzi? – to zdanie pytające.
– Nie rozumiem, o co chodzi – to zdanie oznajmujące.
Na zdjęciach: Kasia, Dominika (2) i Madzia

W tym miesiącu jako zbiór ciekawostek językowych proponujemy te, które publikowaliśmy w listopadzie na naszej facebookowej tablicy. Tam zaginą wśród wielu nowych informacji – tutaj zawsze będzie je można łatwo odnaleźć.

1.
Czy wiesz, że…

małż jest rodzaju męskiego: ten małż, nie !ta małż i nie !ta małża? W liczbie mnogiej tych małży, rzadziej małżów. (Źródło: M. Bańko, Mały słownik wyrazów kłopotliwych).

2.
Czy wiesz, że…

niebiesko-zielony = i zielony, i niebieski (np. w paski)
niebieskozielony = zielony o odcieniu niebieskim (morski)

3.
Czy wiesz, że…

– O co chodzi? – to zdanie pytające.
– Nie rozumiem, o co chodzi – to zdanie oznajmujące.

4.
Czy wiesz, że…

w polskich słownikach nie znajdziemy jeszcze informacji, jak powinniśmy nazywać mieszkańców Wysp Owczych? Jednak w krajowej literaturze funkcjonują przynajmniej dwie uzasadnione nazwy: Farerzy oraz Faroje. (Za rozwinięcie tego wątku dziękujemy p. Agnieszce).

5.
Nasza zagadka:
Zazwyczaj meksykanin jest Meksykaninem, ale jest wielu Meksykanów, którzy nie są meksykanami. O co tu chodzi?
A oto doskonałe rozwiązanie p. Ewy MK: „Meksykanin jako mieszkaniec państwa Meksyk (jak Polak), meksykanin jako mieszkaniec miasta Meksyk (jak poznaniak, wrocławianin)”.


3 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (15)”

  1. Tomasz Marek

    Sprawa typów zdań z punktu 3 nie jest taka prosta. Generalnie o typie zdania (twierdzące, pytające, wykrzyknikowe) decyduje użyty frazeologizm i intencja autora wsparta interpunkcją.
    I tak np. zdanie”O co chodzi, o co chodzi…” to nie zdanie pytające (wyraża niesmak, znudzenie, wątpliwości i lekceważenie). Jeśli napiszemy „O co chodzi!” to będzie zdanie wykrzyknikowe wyrażające oburzenie. Natomiast „O co chodzi?” wcale nie musi być zapytaniem – może wyrażać zaskoczenie, zdziwienie.
    Zdanie „Nie rozumiem, o co chodzi.” jest oznajmujące, ale „Nie rozumiem, o co chodzi?” wyraża wątpliwości lub zdziwienie (pytanie retoryczne), a „Nie rozumiem; o co chodzi?” zawiera człony oznajmiający i pytający.
    Tak interpunkcja (odzwierciedlająca lub nadająca intonację) decyduje o charakterze zdania.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

listopad 2014
N P W Ś C P S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  

Nasze nagrania