Językowe dylematy


  • Emil Ruciński: Próbować zupę czy próbować zupy? Dotknąć ją czy dotknąć jej?

    Dziś chciałbym rozwiązać dwa problemy językowe, z którymi prędzej czy później zetkną się osoby tworzące teksty, a także na przykład korektorzy. Warto więc to zapamiętać! 1. Jak napisać: próbować zupę czy próbować zupy? Tu odpowiedź jest prosta: Czasownik próbować łączy się z dopełniaczem. Poprawna forma to: próbować zupy.

  • Katarzyna Olszewska: Użycie cudzysłowu

    Do grona naszych Autorów dołącza dziś kolejna osoba. Jest nią Katarzyna Olszewska, o której więcej możesz przeczytać w zakładce Zespół. Dziś bardzo zwięźle, a jednocześnie bardzo kompetentnie przekazuje nam zasady użycia cudzysłowu. Cudzysłów, podobnie jak nawias, ma charakter wyodrębniający i składa się z dwóch znaków – otwierającego i zamykającego. Służy wydzieleniu słów cytowanych i oznaczeniu specyficznego użycia wyrazów i wyrażeń. […]

  • Czy imiesłowy typu ‘jadąc’, ‘stanąwszy’ zawsze oddzielamy przecinkami?

    Generalna zasada jest stosunkowo prosta zwłaszcza w przypadku, gdy podane wyżej formy mają dodatkowe określenie – wtedy przecinek stawiamy. W innych wypadkach… trzeba znać relatywnie nowe zasady – stare słowniki mogą być tutaj mylące. Na początek jednak dwa słowa teorii. Jeżeli ktoś ją zna, to od razu proszę przewinąć do części Jak z tymi przecinkami?

  • To nieprawda, że rozpoczął się rok „dwutysięczny jedenasty”!

    – Co za bzdura! – zareaguje ktoś, przeczytawszy tytuł tej notki, i pomyśli, że zamiast językiem, zajmujemy się w nowym roku tworzeniem alternatywnej rzeczywistości. Nic z tych rzeczy – zapewniam, że to jest wpis o języku. Dlaczego napisałem, że nie rozpoczął się rok „dwutysięczny jedenasty”? Sięgnijmy pamięcią dwanaście lat wstecz. Rozpoczął się wtedy rok zapisywany literowo jako 1999. Jak to […]

  • A co z przymiotnikami złożonymi z więcej niż dwóch członów?

    Pisałem wczoraj o przymiotnikach złożonych z dwóch członów, gdzie rozróżniamy pisownię z łącznikiem oraz pisownię łączną. Nieco inna zasada występuje wówczas, gdy przymiotnik jest złożony z co najmniej trzech członów. Przypomnijmy, że w przypadku przymiotników złożonych dwuczłonowych stosujemy pisownię następującą:

  • Jasnoczerwony, czarno-biały i nowo wybrany. Podobna konstrukcja – różna pisownia. Dlaczego?

    Często zastanawiamy się, jak zapisać tego typu dwuczęściowe konstrukcje. W takich przypadkach o sposobie zapisu decyduje najczęściej znaczenie. Wyjątkiem jest sytuacja ostatnia (pisownia rozdzielna), w której mamy do czynienia z inną konstrukcją. A jako że jest to inna konstrukcja to od nowo wybranego zacznijmy. Otóż w tym wypadku mamy do czynienia z przymiotnikiem wybrany oraz z przysłówkiem będącym jego określeniem […]

  • Świątecznie o interpunkcji

    Już dziś wieczorem rozpoczynamy świętowanie Bożego Narodzenia. Czy można połączyć temat świąt z tematami językowymi? Wydaje mi się, że z wpisami dotyczącymi języka można połączyć wszystko, bo język to sposób, w jaki wyrażamy się o wszystkich kwestiach. Dlatego dziś będzie o języku – świątecznie. W ostatnim wpisie Emil Ruciński przypomniał o najważniejszych sytuacjach, w których przed spójnikiem i musimy postawić […]

  • Emil Ruciński: Kiedy przed „i” trzeba postawić przecinek

    Na początku mojego pierwszego tekstu, dotyczącego błędów interpunkcyjnych, napisałem, że w szkole podstawowej każdy z nas zetknął się m.in. z regułą, która głosi, że przed i nie stawiamy przecinka. Jest to oczywiście prawda, ale… No właśnie – bywają takie sytuacje w języku polskim, kiedy przed i można lub trzeba przecinek postawić. Postaram się kilka takich sytuacji wskazać. 1. Bywa, że […]

  • Dylematy redaktora książki w praktyce (cz. 2/2)

    Dziś prezentuję drugą część najbardziej interesujących poprawek dokonywanych w jednej z książek redagowanych dla wydawnictwa Libenter.pl. Jak pokazały dobitnie uwagi Agatki z IVa zawsze w poprawianych testach znaleźć można coś jeszcze, co należałoby „wyczyścić” lub po prostu udoskonalić. Poniżej kolejna dziesiątka sugestii, jakie zaproponowałem Autorowi. Jeśli ktoś z Czytelników dostrzeże jeszcze jakieś niedociągnięcia w poniższych zdaniach lub stwierdzi, że zasugerowane […]

  • Dylematy redaktora książki w praktyce (cz. 1/2)

    Pisaliśmy wiele o zasadach, jednak wiele osób interesuje zapewne, jak wygląda w praktyce praca redaktora tekstów, z jakim błędami musi się spotykać, z czego musi „wyczyścić” książkę. Wpis będzie zapewne interesujący także dla naszych potencjalnych klientów, bowiem jest to praktyczny przykład tego, jak pracujemy. Chcę Państwu zaprezentować przeszło dwadzieścia rozstrzygnięć językowych dylematów, przed którymi stanąłem, redagując jedną tylko książkę dla […]

  • „Za pomocą” czy „przy pomocy” – która forma jest poprawna?

    Baza informacji prawie gotowa, więc możemy teraz zająć się konkretami i rozstrzygać poszczególne językowe dylematy, na jakie natrafiamy w codziennym życiu. Sądzę, że pytanie postawione w tytule zadaje sobie wiele osób. Przyznam, że i ja miałem z tym problem. Po sprawdzeniu w źródłach okazało się, że… obie formy są poprawne, tyle że nie zawsze. Owe wyrażenia przyimkowe mają bowiem różne […]


Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. A ja przychodzę z pytaniem raczej "od czapy". Domownik dostał w ramach pracy domowej z religii zadanie napisania opowiadania o…

  2. Znalazłem stary wpis na ten temat (a ściślej mówiąc, ChatGPT mi go odkopał). Na Pani pytanie musiałbym odpowiedzieć to samo,…

  3. Nie ma w polszczyźnie czegoś takiego jak dwie kropki w układzie poziomym; jest tylko dwukropek w układzie pionowym, ale w…

  4. Dzień dobry, tym razem mam kłopot z zapisem niepełnej daty, a konkretnie przybliżonego roku w nagłówku listu. Czy powinno być…

  5. Zarówno Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, jak i – jak rozumiem – Wielki słownik poprawnej polszczyzny (źródło) – naprawdę używają…

  6. Bardzo ciekaww opracowanie dotyczące Orzeczenia złozonego. W punkcie 2.b jest taki wpis: Jezeli łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu." Nie…

  7. „Trasa liczyła 17,3 (dziesiąte) tysiąca kilometrów”. Wydaje mi się, że kilka lat temu o tym pisaliśmy w ramach jakiegoś większego…

  8. Liczebniki Mam problem z odmianą jednostek miar przy liczebnikach ułamkowych... Czy "Trasa liczyła 17,3 tys. km." powinno się zapisać "tysiące…

  9. Panie Pawle, Jak widać zainteresowania nie straciłem:) Nawet zaglądałem tutaj całkiem niedawno, ale na pewno nie 18 lipca przed drugą…

Archiwa

październik 2025
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031  

Nasze nagrania