Święta Teresa z Avila czy z Avili

Jako katolik (ponadto z wykształcenia nie tylko polonista, lecz także teolog) zawsze w okolicach Świąt staram się rozstrzygnąć jakiś dylemat językowy mniej lub bardziej związany z religią. Dziś parę słów o tym, skąd dokładnie pochodziła Teresa Wielka.

Jednym zdaniem, dla przypomnienia (lub informacyjnie): św. Teresa Wielka to hiszpańska karmelitańska mistyczka żyjąca w XVI wieku, ważna postać, odnowicielka dyscypliny i życia religijnego w tamtych czasach; znana także jako Teresa od Jezusa, w odróżnieniu od św. Teresy z Lisieux (przełom XIX i XX w.) – Teresy od Dzieciątka Jezus, Małej Tereski. Teresa urodziła się w 1515 roku w miejscowości Ávila w Hiszpanii.

W opracowaniach w naszym języku zakorzeniła się forma „św. Teresa z Ávila”. Gdy wpisuję do wyszukiwarki „św. Teresa z Ávili”, Google natychmiast podpowiada mi, że powinienem wpisać „z Ávila” – ta forma jest bowiem używana nieporównywalnie częściej. Tymczasem trudno dla niej znaleźć logiczne uzasadnienie. Ávila to bowiem mianownik nazwy, która z zasady nie może być nieodmienna. A skoro jest odmienna, w dopełniaczu, który nas interesuje, rzeczownik ten będzie miał formę Ávili.

Skąd pochodziła św. Teresa? Z Ávili. Albo: Z miejscowości Ávila. Na pewno nie można użyć formy z Ávila, ponieważ to tak jakby powiedzieć: Paweł z Rzeszów, Brian z Waszyngton (jeszcze byśmy pomyśleli, że chodzi o stan na drugim wybrzeżu) albo – jeśli już jesteśmy przy obcych miejscowościach zakończonych na a – Matka Teresa z Kalkuta. Brzmi? No, nie brzmi.

Gdy szukam powodów tego błędu, myślę sobie, że może jest on popełniany przez analogię do nazw, których przyjęło się w naszym języku używać na prawach cytatu – np. Wincenty à Paulo (to à oznacza właśnie tyle co nasze z) – w których nazwa miejscowości jest nieodmienna.

Ta analogia może błąd tłumaczyć, ale go nie usprawiedliwia. Zachęcam więc do odmieniania obcych miejscowości w przypadkach zależnych tam, gdzie domaga się tego poprawna polszczyzna.

Na Boże Narodzenie osobom wierzącym życzę choć chwili czasu na rozważenie tajemnicy Wcielenia i doświadczania głębokiej radości z niej płynącej. A wszystkim – dobrego czasu spędzonego w gronie rodzinnym. Radosnych Świąt!

Paweł Pomianek

PS Jeśli chcesz wiedzieć, czy pisać Święta Bożego Narodzenia czy święta Bożego Narodzenia zajrzyj tutaj.


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Dzień dobry, myślę że ogólna reguła 'czasownik opisujący wypowiedź' jest zbyt szeroka, mało precyzyjna, i to powoduje nieporozumienie. Ja w…

  2. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  3. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  4. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  5. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  6. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  7. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  8. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  9. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  10. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  11. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

Archiwa

grudzień 2013
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  

Nasze nagrania