Nadwerężyć czy nadwyrężyć

Obydwie wymienione w tytule formy są dziś uznawane za poprawne, ale jedna z nich jest bardziej uzasadniona historycznie i dłużej obecna w polszczyźnie.

Wyraz ten został pierwotnie zapożyczony z języka ukraińskiego, mając formę nadweredzić. Miał on też inne znaczenie – ‘nadpsuć’. Pod wpływem gwarowym czasownik ten został zniekształcony do formy nadwerężyć, która weszła następnie do normy ogólnej polszczyzny. Z czasem jednak zaczęto używać w języku potocznym jeszcze innej postaci tego wyrazu – nadwyrężyć. Od kilkunastu lat także i ta forma została zaaprobowana przez polszczyznę jako oboczna.

Dziś można więc mówić (i pisać) zarówno nadwerężyć, jak i nadwyrężyć. Nowy słownik poprawnej polszczyzny podaje następujące znaczenie tego czasownika: ‘osłabiać coś, uszkadzać, nadwątlać, zwykle zdrowie, siły, wzrok’.

Paweł Pomianek

Źródło: A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2009, s. 232.


One Reply to “Nadwerężyć czy nadwyrężyć”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  2. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  3. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  4. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  5. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  6. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  7. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  8. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  9. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  10. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

  11. Jeśli siglum jest pod spodem i ma charakter podpisu, to może być w ten sposób. Generalnie tego pierwszego zapisu użyjemy…

  12. Dziękuję a czy moze być takze taki zapis i czy jest prawidłowy „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie…

Archiwa

grudzień 2013
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  

Nasze nagrania