Poprawne i niepoprawne formy zapisu daty. Liczebnik porządkowy

Prawdopodobnie jest to temat najbardziej nietypowy w naszej Bazie informacji, jednak zdecydowałem się go zamieścić właśnie tutaj, gdyż niestety w tekstach pisanych częściej można się spotkać z błędną niż z poprawną formą zapisu daty.




Sądzę, że największy kłopot sprawia piszącym kropka, która rzekomo powinna się pojawiać po liczebniku porządkowym. Jest to niewątpliwie jakaś naleciałość m.in. z języka niemieckiego, w którym przy tego rodzaju liczebniku rzeczywiście kropka stać musi zawsze. Jednak w języku polskim po liczebniku porządkowym z reguły nie musimy stawiać kropki. Dobrze jest ją postawić w przypadku, gdy koniecznie chcemy daną liczbę zapisać w formacie cyfrowym, a z kontekstu jasno nie wynika czy jest to liczebnik porządkowy, czy główny (np. gdy przy zapisie ‘1’ możemy zastanawiać się, czy czytać to jako ‘jeden’ czy – ‘pierwszy’).

Przy zapisie dat ten problem jednak nie występuje. Gdy widzimy zapis „1 listopada” nie zastanawiamy się przecież czy przeczytać to jako „jeden listopada” czy „pierwszy listopada”. Dlatego kropka po liczbie ‘1’ jest zupełnie zbędna.

W naszym języku funkcjonują właściwie trzy poprawne formy zapisu daty. Podam je na przykładzie daty dzisiejszej, ponieważ jest wyjątkowo ładna:

  • 10 października 2010
  • 10.10.2010
  • 10 X 2010

Rzecz jasna na końcu możemy napisać ‘r.’

Zatrzymajmy się na chwilę przy ostatnim zapisie. Tutaj również często można się spotkać z błędnym stawianiem kropki po dacie dziennej. Z całą mocą raz jeszcze podkreślam, że jest to błąd, bo w naszym języku kropkę po cyfrze stawiamy wyłącznie tam, gdzie jest to konieczne lub – jak w przypadku formatu drugiego – jest to zupełnie naturalne.

Przyjrzyjmy się więc spotykanym często błędnym formom zapisu daty:

  • 10 październik 2010 (przy zapisie daty miesiąc piszemy zawsze w dopełniaczu, a nie w mianowniku)
  • 10. X 2010
  • 10. października 2010

Dodajmy, że niekiedy na komórkach lub innych sprzętach można się spotkać choćby z takim zapisem daty: 10-10-2010 albo: 2010-10-10 lub z jeszcze innymi formami. Nie piętnowałbym tego (wydaje się to uzasadnione i wygodne), natomiast absolutnie nie używałbym tego typu formatów w tekstach pisanych czy oficjalnych dokumentach.

*****************

W Bazie informacji znajdziesz omówienie absolutnie podstawowych kwestii dotyczących poprawnego używania języka polskiego. Baza może być przydatna na co dzień przy tworzeniu tekstów (zwłaszcza pisanych). Pozostanie ona na blogu na stałe. Dzięki temu, przy części tematów omawianych później będziemy mogli odwołać się do tych wpisów.


299 odpowiedzi do „Poprawne i niepoprawne formy zapisu daty. Liczebnik porządkowy”

  1. martae

    Dekady zapisuje się z kropką: lata 50. XX wieku, lata 80. XIX wieku etc. Jak jednak zapisać przedział czasowy określony właśnie dekadami? Chodzi o zdania typu:
    „Zabytkowe umeblowanie pochodzi z lat 60.–70. XIX wieku” czy raczej „…z lat 60–70. XIX wieku”?
    Dla porównania – w zapisach dat typu 12.06.2021 kropki mają funkcję rozdzielającą, a więc w przypadku zakresów znikają z zapisu (np. 12.06–18.07.2021). Jednak w przypadku dekad kropka po liczebniku oznacza liczbę porządkową, a więc tak na logikę powinna zostać (lata 60.–70. XIX wieku). Powstaje wtedy zbieg znaków interpunkcyjnych, który razi oko, zastanawiam się więc, czy nie ma tu jakiegoś wyjątku albo zasady, która nie jest mi znana.

    • Paweł Pomianek

      Niestety w dostępnych materiałach nie znalazłem odpowiedzi na to pytanie. Być może kwestia ta, jako bardzo szczegółowa, nie jest skodyfikowana. Bardzo prawdopodobne, że należy po prostu zachowywać konsekwencję.

      Przyznam jednak, że logika tych zapisów ogólnie budzi moją wątpliwość. Może dlatego te rzeczy nie są omówione, ponieważ same zapisy są błędne? Ja bym napisał lata 60., 70. – bo przecież powiedzielibyśmy lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte. Zapis zakresowy (lata 60.–70.) sugerowałby właśnie zakres: od początku lat 60. do końca lat 70.. A czy faktycznie o to nam chodzi? A nawet jeśli tak, to chyba mimo wszystko byśmy to rozpisali. Wydaje się więc, że sama logika takiego zapisu jest błędna i napiszemy:
      1. w latach 60., 70.;
      2. od początku lat 60., do końca lat 70.
      Żadnego z tych zapisów nie zapiszemy w taki sposób, jak Pani wskazała.
      I właściwie problem mielibyśmy rozwiązany.

  2. Ania

    Dzień dobry,
    czy poprawny jest zapis: W dniach 28.01.2023-03.02.2023 grupa 24 zawodników wyjedzie na obóz.
    W jaki sposób poprawnie zapisywać zakres dat ( od – do). Proszę o odpowiedź.

    • Paweł Pomianek

      Nie, nie powtarzamy w zapisie dat tego, co się powtarza w dacie początkowej i końcowej, chyba że mamy do czynienia z tabelą do wypełnienia lub z jakimś wzorem urzędowym, który wymaga wypełnienia wszystkich 16 rubryczek.
      Tę datę poprawnie zapisujemy: 28.01–3.02.2023. Zwracam przy tym uwagę, że w zapisie komputerowym pomiędzy datą rozpoczęcia i zakończenia trzeba umieścić dłuższy myślnik (półpauzę), a nie krótki łącznik.
      Oczywiście, zgodnie z podaną regułą, gdyby daty mieściły się w zakresie kalendarzowym jednego miesiąca, zapisalibyśmy: 28–31.01.2023.
      Można też oczywiście zastosować zapis słowny: W dniach od 28 stycznia do 3 lutego 2023 r. grupa 24 zawodników….

    • Data

      Czy zapis daty 23 X 2018 odczytany jest właściwie: dwudziestego trzeciego października dwa tysiące osiemnastego roku? Taki zapis odczytania daty widnieje w podręczniku do 2 klasy. Czy zapis nie powinien brzmieć: dwudziesty trzeci października?

      • Paweł Pomianek

        W mianowniku dwudziesty trzeci października. Ale można to zapisać w kontekście zdaniowym i wówczas przeczytamy także jako dwudziestego trzeciego października. Np. 23 X 2018 miała miejsce 1. runda turnieju przeczytamy jako: Dwudziestego trzeciego października dwa tysiące osiemnastego miała miejsce pierwsza runda turnieju.

  3. Karolina

    Spotkałam się z zapisem na zaproszeniach np.
    TRZYDZIESTY KWIETNIA
    2020
    ze względu na estetyczno-graficzny zamysł zapisania daty wydarzenia. Czy jest on jednak prawidłowy/dopuszczony do użytku?

    • Paweł Pomianek

      Wygląda mi to na konkretny zamysł artystyczny, który wyłączyłbym spod obowiązywania ścisłych reguł językowych. Z samego językowego punktu widzenia na pewno NIE jest to zapis, któremu należałoby przyklasnąć 😉

    • Paweł Pomianek

      Generalnie w polszczyźnie jest taka zasada, że kropki stawiamy przy liczebnikach porządkowych wówczas, gdy z kontekstu nie wynika jasno, że jest to liczebnik porządkowy. Tym samym przy datach zazwyczaj ich nie stawiamy. Potrafię sobie jednak wyobrazić kontekst, gdy w takich zapisach, jak Pan podał, ta kropka by się przydała. Podstawowym zapisem jest jednak ten bez kropki.

  4. ilona

    Witam,
    jak zapisać w formie liczebnika dwie daty tego samego miesiąca?
    Np.
    22. oraz 23.07.2020r.
    Albo takie daty
    22.06. oraz 20.07.2020r.
    Czy to są poprawne formy?
    Czy lepiej za każdym razem pisać pełną datę, tzn. dzień, miesiąc i rok?
    Pozdrawiam

    • Paweł Pomianek

      To znaczy zależy gdzie. W tekstach ciągłych w ogóle nie zaleca się takiej pisowni miesięcy. I napiszemy po prostu: 22 oraz 23 lipca 2020 r. Jeśli natomiast mamy do czynienia z pismem urzędowym można zastosować taki zapis jak 22.06 oraz 20.07 br. Proszę pamiętać, by po datach nie stawiać kropki. Pomimo tego, że są to liczebniki porządkowe, traktuje się to jako błąd, jeśli z kontekstu jasno wynika, że chodzi o datę. Kropek używamy tylko jako separatorów pomiędzy częściami składowymi daty.

      • Bartek

        Czy mógłby Pan podać odwołanie do jakiegoś fachowego źródła? Szukam przykładu ze słownika interpunkcji lub wypowiedzi członka zespołu rady języka polskiego. Niestety takiego konkretnego przykładu (dd.mm vs. dd.mm.) nie mogę znaleźć.

        • Paweł Pomianek

          Podrzucam Panu fragment z Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN:

          Polskie zwyczaje językowe dotyczące zapisywania daty są następujące:
          1. Kolejność składników: oznaczenie dnia, miesiąca, roku;
          2. Sposób oznaczenia: dzień i rok cyfry arabskie; miesiąc cyfry arabskie lub cyfry rzymskie, lub pełna nazwa;
          3. Interpunkcja: jeżeli miesiąc jest oznaczony cyframi rzymskimi, nie stawiamy kropki ani po nich, ani po poprzedzających je cyfrach arabskich; jeżeli natomiast miesiąc jest oznaczony cyframi arabskimi, stawiamy kropkę po nich, jak również po cyfrach oznaczających dzień; po oznaczeniu dnia (cyframi arabskimi) poprzedzającym słowne określenie miesiąca nie stawiamy kropki.
          Poprawne zapisy: 17.09.1939 r.; 4 VI 1992 r.; 30 stycznia 1997 r.

  5. Ola

    Witam, a ja mam pytanie co do zapisu dat cyframi rzymskimi, a dokładniej do stosowania kropek w takim zapisie. Otóż poprawny zapis to:
    XVII V MCMXCIII
    czy
    XVII.V.MCMXCIII?

    • Paweł Pomianek

      Widzę, że w serwisie PWN w ogóle ten temat nie jest poruszony ani omówiony. Jeśli chodzi o moją wiedzę, to uczono mnie zawsze, że po cyfrach rzymskich kropek nie stawimy, więc tego bym się trzymał.
      Może warto zajrzeć do artykułu w poradni PWN o wielkich liczbach w systemie rzymskim: tutaj.

  6. Wojciech

    Dzień dobry,
    mam kłopot z użyciem w tekście samych dat rocznych, np.
    Już w 1945 nie widać było…
    Czy może liczba oznaczająca rok występować bez dodatków typu kropka, r. lub 'roku’?
    Pozdrawiam

  7. Gabriela

    Szanowny Panie,
    czy zapis Od 5-6 sierpnia jest poprawny, czy powinien wyglądać tak: Od 5 do 6 sierpnia albo „coś się wydarzy 5-6 sierpnia”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam

  8. ankha1992

    Dzień dobry,

    ja z kolei znalazłam w słowniku języka polskiego zapis dat jak poniżej:
    31. 05. 2019 r. (przykład z dzisiejszej daty) – tj. z użyciem spacji pomiędzy dniem, miesiącem i oczywiście rokiem.

    • Paweł Pomianek

      Jaki to słownik? Z którego roku? Czy byłaby Pani w stanie podrzucić zdjęcie? Może to po prostu wygląd czcionek. Bo przyznam, że taki zapis w słowniku byłby jednak dla mnie dość zaskakujący.

  9. Kasia

    3 maja idę na ślub. Młodzi chcieli książkę zamiast kwiatów. Zamierzam napisać dedykację. Jednak chcę zrobić tu dzień wcześniej. Jaką datę powinnam napisać 2 maja- data pisania dedykacji czy 3 maja- data zaślubin ?

  10. Raflyk

    Witam,
    jak rozumieć taki zapis:
    pierwszego dnia po dacie (podpisania umowy)
    Który to jest dzień? Dzień podpisania umowy czy następny?

  11. Ola

    Ja z kolei chciałabym dopytać o zapis dat w kontekście np. trwania jakiejś promocji. „Promocja obowiązuje od 18.02 do 25.02.2019 r.” – czy po 18.02 stawiamy kropkę, czy nie? Nie jest ona tu separatorem, więc moim zdaniem powinno jej nie być, ale z drugiej strony zaczynam mieć wątpliwości, czy to poprawny zapis. Z góry dziękuję za pomoc!

    • Tomasz Marek

      Odp.: 1.
      Zręczniej odwrócić kolejność, by nie doszło do podejrzenia, że chodzi o czwarty czwartek października: „…czwarty października, czwartek”.

        • Monika

          Najlepsza zasada, którą mnie kiedyś nauczono, to uzupełnić roboczo zdanie o słowo „dzień”. Tak więc poprawnie brzmi: dzisiaj mamy czwarty DZIEŃ października. Dzisiaj jest czwartego DNIA października już poprawnie nie brzmi, no chyba, że chcemy przekazać, iż nasze wesele jest czwartego DNIA października. 🙂 Mam nadzieję, że ten sposób komuś się przyda. Pozdrawiam.

  12. wonabi

    Dzień dobry,
    Nie prześledziłam wszystkich wpisów, może już padła odpowiedź na moje pytanie:
    Piszemy…
    „Zapamiętajcie ten termin: 7 październik 2018”, czy „Zapamiętajcie ten termin: 7 października 2018”???

  13. Michał

    Z tak znudzonym profilem proponuję zająć się wypasem owiec, a nie kontaktami z ludźmi.Dziękuję za nie pomoc. Michał.

  14. Tomasz Marek

    Autorowi tekstu przedstawiam ku rozwadze poradę prof. Bańki, która jest sprzeczna z większością porad na forach językowych dot. sposobu czytania liczebnika dnia. Cytat do końca wpisu:
    Pozostaje pytanie, jak przeczytać zapis „w dniu 17 lutego” – czy „w dniu siedemnastego lutego”, czy „w dniu siedemnastym lutego”? Skądinąd wiemy, że poprawna forma to „siedemnasty lutego”, a nie „siedemnasty luty”, co mogłoby przemawiać za konstrukcją „w dniu siedemnastego lutego”. Wątpliwości biorą się jednak stąd, że „17 lutego” to skrót od „17 dzień lutego”, a zatem czy mówiąc „w dniu siedemnastego lutego”, nie mówimy faktycznie czegoś, co po rozwinięciu brzmiałoby: „w dniu siedemnastego dnia lutego”? Może lepsza byłaby lekcja: „w dniu siedemnastym lutego”, z uzasadnieniem, że to nic innego jak wynik zmiany szyku w poprawnym przecież wyrażeniu „w siedemnastym dniu lutego”?
    Sięgnąłem do Korpusu Języka Polskiego PWN, aby rozstrzygnąć tę kwestię na gruncie uzusu: „Cała historia zaczęła się w dniu pierwszym kwietnia 1956 roku” – pisze Marian Brandys w pierwszym zdaniu powieści „Śladami Stasia i Nel”. Jest w tym jednak odosobniony, por.: „Większym moim wyczynem było ogłoszenie w dniu pierwszego maja artykułu o 3 Maja” (Teresa Torańska, „Oni”), „Matka w dniu pierwszego sierpnia rano wyszła do miasta i daremnie wyczekiwano jej powrotu” (Seweryna Szmaglewska, „Dymy nad Birkenau”), „Doktor Bonecki nie ma alibi na wieczór w dniu pierwszego listopada” (Urszula Milc-Ziembińska, „Śmierć wśród chryzantem”). Jak widać, konstrukcja typu „w dniu siedemnastego stycznia” ma przewagę. Ostatecznie do niej może przekonać nas to, że podają ją nawet autorzy podręcznika do nauki polskiego: „W dniu pierwszego maja robotnicy organizowali wiece i pochody, w czasie których domagali się polepszenia warunków pracy i życia” (Barbara Bartnicka, Grzegorz Dąbkowski, Wojciech Jekiel, „Uczymy się polskiego”).
    – Mirosław Bańko, PWN

    • Witek

      Uważam, że wyrażenie „w dniu pierwszego/drugiego/siedemnastego/…ego maja” jest błędne. Wystarczy przestawić szyk słów, by coś zazgrzytało: „w pierwszego dniu maja” – nikt tak nie powie i jest to ewidentny błąd w odmianie. Natomiast wyrażenie „w pierwszym dniu maja” jest poprawne.

      Wyrażenie „w dniu pierwszego maja”, moim zdaniem, wynika ze (bezmyślnego) skopiowania składni wyrażenia „dnia pierwszego maja”, które jest zupełnie poprawne. Oba wyrażenia wymagają jednak użycia innego przypadku, „w dniu (którym?) pierwszym maja” – narzędnik, „dnia (którego?) pierwszego maja” – dopełniacz.

      A w ogóle wszystko to wynika z chęci nadania wypowiedzi cech oficjalnych, formalnych, urzędowych, a przez to sprawienia, że będzie on wydawał się ważniejszy i poważniejszy. Wystarczy wszak powiedzieć „pierwszego maja” i jest to absolutnie poprawne, nie budzi wątpliwości, niesie tę samą informację, nie jest przy tym kolokwializmem, a do tego jest krótsze.

      Niestety, w ewolucji języka uwidacznia się swoista wersja prawa Kopernika-Greshama, zgodnie z którą (tą swoistą, rzecz jasna) słowa niepoprawne wypierają te poprawne. Być może za jakiś czas staną się one normą, a dzieci w szkole będą się dziwić dlaczego poprawnie jest powiedzieć „w drugim dniu wycieczki” czy też „w dniu drugim wycieczki”, bo będą chciały, per analogiam do dat, rzec „w dniu drugiego wycieczki”…

  15. Anna

    Witam,

    zwracam się uprzejmie z pytaniem o poprawność zapisu informacji:

    Proszę o potwierdzenie przybycia do dnia XX listopada XX roku czy
    Proszę o potwierdzenie przybycia do XX listopada XX roku…

    Pozdrawiam

    • Tomasz Marek

      Wyrażenia typu „17 lutego” zachowują się w zdaniu jak rzeczowniki, por. „Wrócili 17 lutego” i „Wrócili wieczorem”, „17 lutego było zimno” i „Tego dnia było zimno”. Jak inne rzeczownikowe określenia dnia mogą więc łączyć się ze słowem „dzień”, por. „dzień św. Walentego”, „dzień twoich imienin” i analogicznie „dzień 17 lutego”. Myślę więc, że konstrukcje wymienione […] są gramatycznie poprawne. Inna rzecz, że mają charakter urzędowy i w neutralnym, a zwłaszcza potocznym tekście mogą razić.
      -Mirosław Bańko, PWN

      • Anna

        Dziękuję za odpowiedź. Nawiązując do formy zapisu daty, spotkałam się z wersją dd/mm/rok. Czy zastosowanie jako separatora „/” zamiast „.” jest dopuszczalne?

      • Tomasz Marek

        A ja swoje: TAKI zapis jest zgodny z Polską Normą, ISO i bodajże EN. Wbrew oporowi humanistycznie i zachowawczo nastawionych językoznawców-humanistów, świat nauki, techniki i jest silniejszy. Uzus zwycięży, a uzus to narożnik monitora, w którym tak właśnie wyświetla się data.

  16. Agata

    Mam pytanie o pisownię skrótów od wyrażeń: Jego Eminencja (J Em) i Jego Ekscelencja
    (JE). Nie wiem, czy należy je pisać z kropkami czy bez, ze spacją – jak w pierwszym przykładzie? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

    • Tomasz Marek

      Dr. A. Wierzbicka (U. Łódzki) podaje, że skrót od Jego Eminencji to „JE” bez kropek i spacji. W NKJP brak potwierdzeń. Wg NKJP skrót od Jego Ekscelencji to „J.E.” (bez spacji), co jest w sprzeczności ze zdaniem dr. Wierzbickiej. W staropolszczyźnie skróty honoratywne pisano i z kropkami (W.M.M.P. – Wasza Miłość Miłościwy Panie, np. Pasek) bez spacji, oraz – zdecydowanie rzadziej – bez kropek (WMMP). Obecne aktualne jeszcze wyjątkowo złożone tytuły arystokratyczne (np. Jego Arcychrześcijańska Mość, fr. Sa Majesté Très Chrétienne, skrót S.M.T.C.) są zapisywane z kropkami i bez spacji (jak u Paska). Wydawnictwa dotyczące etykiety nie przewidują skrótów oficjalnych tytułów honoratywnych w korespondencji bezpośredniej, a w tekstach opisowych tytułów „ekscelencja” i „eminencja” się nie stosuje. W przypadku tytułów arystokratycznych i kościelnych godności skrótów nie stosuje się nawet na kopercie; zawsze należy użyć pełnych nazw.
      W przypadku kościelnych tytułów honoratywnych specjaliści od savoir vivre’u radzą kontaktować się z personelem danej instytucji kościelnej w sprawie porady co do właściwego (tj. oczekiwanego w danym przypadku) sposobu adresacji.

  17. Tomasz Marek

    To ja z pytaniem lektora, czyli dotyczącym retoryki: Jak należy ODCZYTAĆ (w rozumieniu: głośno przeczytać przed audytorium) zapis: „W dniach 15–17 lutego …”?
    Przychodzą mi na myśl następujące możliwości:
    1) W dniach piętnastym siedemnastym lutego…
    2) W dniach piętnastego do siedemnastego lutego…
    3) W dniach od piętnastego do siedemnastego lutego…
    Ta ostatnia wersja jest na pewno poprawna, tyle że wymaga dorobienia „z niczego” i uprzedzająco (w stosunku do zapisu) przyimka „do”. Czy takie działanie lektora jest uprawnione i konieczne?

    • Paweł Pomianek

      Przyznam, że ja bym czytał właśnie w trzeciej wersji i tak bym radził. A skąd w ogóle pomysł na pierwszą wersję? Co ona by oznaczała? To samo?

      • Tomasz Marek

        Pomysł jak pomysł. Najczęściej słyszę „W dniach piętnasty siedemnasty lutego…”, co chyba nie lepsze?

        • Paweł Pomianek

          Paradoks polega na tym, że taki zapis aż się prosi, by – bez głębszego zastanowienia – tak go przeczytać. Lub podobnie: Piętnasty do siedemnastego lutego. Niezależnie od tego, ku której wersji ostatecznie się skłonimy, przyznaję, że taki zapis jest wybitnie niewygodny dla lektora i wymaga wcześniejszego zaznajomienia się z odczytywanym głośno tekstem.

          • Tomasz Marek

            Czyli dodawanie pewnych słów, regulowanie przypadka (-ów) wyrazów w trakcie odczytywania – są właściwe dla odpowiedniego oddania tekstu? Co jeszcze może (musi?) lektor zmieniać w odczytywanym tekście? Jakie są prawa lektora w zakresie oddania myśli autora? Jak dalece lektor może ingerować w literę zapisu, by oddać jego (wyobrażaną sobie zaledwie intuicyjnie) treść?

            • Paweł Pomianek

              Tak, dodawanie pewnych wyrazów, np. cytuję, koniec cytatu itp., jest konieczne. Również inteligentne odczytywanie okresów. Co do „praw” lektora, jak Pan to nazwał, to ja widzę również intonację, przerwy oddechowe (niekoniecznie regulowane znakami interpunkcyjnymi). Zresztą wie Pan, że ja widzę dużo większe pole dla interpretacji lektora niż Pan. Przyznam jednak, że nie znam całościowego zestawu zasad, którymi musi kierować się lektor. Nie mam też pewności, czy ich sporządzanie byłoby zadaniem akurat serwisu o językowych dylematach.

              • Tomasz Marek

                Hmmm. Interpunkcja, intonacja – tak. Przerwy oddechowe nieokreślone interpunkcją… Czasem, choć wpada się wtedy w monodram, a to inny gatunek. Ale wtręty typu: „cytuję”, to już prelekcja a`la Wiesław Gomółka, a nie interpretacja tekstu przez lektora. Mając za lektorski wzór księży i szkolonych na potrzeby liturgii lektorów (dziś chyba jeszcze jedyne kształcące lektorów kręgi), to NIGDY z ambony (czy zza pulpitu lektora mszalnego) nie słyszałem: „cytuję”, więc, za ich przykładem, i ja mam opory w dorabianiu słów do czytanego tekstu. I dlatego interpretacja „W dniach OD… do… lutego…” budzi moje wątpliwości.
                PS. Pański blog nosi tytuł „językowe dylematy”, a nie „dylematy zapisu”, więc to dywagacje chyba na temat?

              • Paweł Pomianek

                Z tym cytuję to rzeczywiście nie najlepszy przykład, bo to nie wskazówka dla lektora, tylko dla prelegenta. Gdy ktoś mówi od siebie, a potem przytacza czyjś tekst, ma obowiązek wyraźnie to zaznaczyć. Zwyczaj jest powszechnie stosowany na sympozjach naukowych.

                Co do PS – też myślę, że dywagacje na temat, aczkolwiek całościowe opracowanie reguł dla lektora nie wydaje mi się celem tego blogu (podobnie jak np. formułowanie porad dla maturzystów, co robiliśmy na początku).

  18. Iza

    Jak prawidłowo napisać:
    – Osoby pomiędzy 15 a 25 rokiem życia.
    – Osoby pomiędzy 15. a 25. rokiem życia.
    W internecie można znaleźć obie możliwości. Częściej pierwszą. Zastanawiam się nad drugą, ponieważ liczba odpowiada na pytanie „Którym?”. Bardzo proszę o pomoc.
    Pozdrawiam serdecznie

    • Paweł Pomianek

      Obie wersje są dopuszczalne i prawidłowe. W polszczyźnie kropka przy liczebniku porządkowym jest obowiązująca tylko wówczas, gdy kontekst sprawia, że liczbę można by przeczytać również jako liczebnik główny. W tym wypadku taki kłopot nie występuje. Do autora należy więc decyzja, czy kropki stawiać, czy nie.

      Argumentem za kropkami mogłoby być ułatwienie dla Czytelnika, który natychmiast widzi, że to liczebnik porządkowy. Z kolei za wersją bez kropek przemawia estetyka.

    • Paweł Pomianek

      Zdecydowanie ta druga. Przy czym są i inne drobne niedoskonałości. Łącznik (-) dobrze byłoby zastąpić dwukrotnie dłuższą półpauzą (–). Z kolei między 2017 a r. musi stać spacja.

    • Tomasz Marek

      Żaden z ww.
      Jeśli te liczby mają być rozumiane jako data, to w języku polskim w zapisie pełnej daty stosuje się liczby rzymskie jedynie dla miesięcy (dzień i rok cyframi arabskimi) i wtedy zgodnie z regułą 87.5. bez kropek (tylko spacje).
      Jeśli to zbiór jakichś liczb, to nie wiem, jaki uzasadniałby zapis notacją rzymską. W standardowym wykazie kolejne pozycje oddzielamy przecinkami ze spacją.

  19. Mateusz

    Czy skrót rok lub wiek przy zapisie daty można stosować również przed datą – np. w r. 1765 albo w w. XIX. Co dzieje się w przypadku, gdy słowo rok lub wiek otwiera zdanie? Np. „Wiek XIX przyniósł…” Czy to, że słowa rok i wiek zapisuje się w tekście skrótami, wymusza stosowanie skrótów np. w słowach metr lub tysiąc?

    • Tomasz Marek

      Wg dra Grzeni (Poradnia PWN):
      „W edytorstwie przyjmuje się na ogół, że skróty występują po liczbie, przed nią zaś pełne wyrazy. Zgodnie z tymi zasadami należałoby zapisać w roku 1979, ale w 1979 r., w wieku XX, ale w XX w.; zaznaczam, że chodzi tu o ustalony zwyczaj, nie o bezwzględnie obowiązujące zasady narzucone normą. Trzeba mieć jednak na uwadze, że zasady te stosują redaktorzy poważnych wydawnictw. Można od nich odstąpić, ale ze świadomością, że może się to przyczynić do niskiej oceny pracy redaktora i korektora”.
      Problem dotyczący skrótów jednostek, jak km, s (sek.), h (godz.) – sąsiaduje z problemem skracania zapisu liczb przy użyciu skrótów typu tys., mln. Znalazłem zalecenie (Wolański), by nie sąsiadowały one ze sobą:
      „Cyfrowy bądź słowny zapis jedności, dziesiątek lub setek powinien być taki sam, a więc tysiące, miliony, miliardy lub biliony zapisuje się liczebnikami, a poprzedzające je jedności, dziesiątki lub setki – cyfrowo, np. 5 tysięcy, 10 milionów, 100 miliardów, lub słownie, np. pięć tysięcy, dziesięć milionów, sto miliardów. Po tak zapisanych wielkościach zasadniczo nie stosuje się oznaczeń jednostek miar, skrótów, skrótowców, symboli i znaków specjalnych, lecz pełne wyrazy (wyrażenia), np. 40 tysięcy kilometrów kwadratowych (nie: 40 tysięcy km2), 10 milionów dolarów (nie: 10 milionów $).
      Jeśli jednak tekst zawiera więcej liczb i są one ze sobą zestawiane (porównywane), to tysiące, miliony, miliardy lub biliony zapisuje się skrótami liczebników (tys., mln, mld, bln), a poprzedzające je jedności, dziesiątki lub setki – cyfrowo, np. 3 tys., 45 mln, 125 mld. W zapisie tym po przecinku dziesiętnym można podawać setki przy tysiącach, setki, dziesiątki i jedności tysięcy przy milionach, oraz setki, dziesiątki i jedności milionów przy miliardach, np. W poradniach psychiatrycznych leczyło się 1,246 mln Polaków (= 1 246 000). Jeśli tysiące są podawane z dokładnością do dziesiątek lub jedności, to muszą przyjmować postać cyfrową, por. 3785 osób (nie: 3,785 tys. osób), 48 480 zł (nie: 48,480 tys. zł).
      Liczby, których wartość musi być podana precyzyjnie, zapisuje się tylko przy użyciu cyfr, np. Długość równika ziemskiego wynosi 40 075 696 m.
      Oznaczenie roku – nawet jeśli jest to rok wyrażony setkami tysięcy lat przed naszą erą – zapisujemy cyfrowo”.
      Oczywiście powyżej wyrażenia typu „km2” mają poprawny wygląd, tj. z „2” w wykładniku. Program obsługujący ten blog na to nie pozwala.
      Dr Grzenia zwraca uwagę na konsekwencję stosowania lub nie skrótów tego typu w całym tekście.

    • Paweł Pomianek

      Osiemnastego miesięcy? 😀 Niech mnie Pan pocieszy, że też jest Pan obcokrajowcem uczącym się polskiego 😉

    • Tomasz Marek

      Po prostu zapis liczba+kropka oznajmia, że chodzi o liczebnik porządkowy, który odpowiada na pytanie „który”. Kiedyś był on mylony z przymiotnikiem (przymiotnik odpowiada na pytanie „jaki”). Liczebnik zwykły odpowiada na pytanie „ile” i NIGDY nie towarzyszy mu kropka niekończąca zdania.

  20. Kamil

    Przeglądałem komentarze, ale nie widzę odpowiedzi. Pytanie odnośnie skrótu roku.

    Która jest poprawna forma w przypadku przedziału dat?

    01.03.2017 – 1.05.2017 r.
    czy
    01.03.2017 r. – 1.05.2017 r.

    • Paweł Pomianek

      Co do poprawności żadnej z form nie można mieć zastrzeżeń. Nie ulega natomiast wątpliwości, że bardziej elegancka jest ta pierwsza: dwa miesiące wcześniej.

  21. Anna

    Proszę o wyjaśnienie pisowni następującego przypadku: Będziemy obchodzić 650. rocznicę wydarzenia. Czy zapis liczebnika z tą kropką jest poprawny? Z góry dziękuję za odpowiedź 🙂

    • Paweł Pomianek

      Kropka jest niepotrzebna, jeśli kontekst – tak jak w tym wypadku – wyjaśnia, że mamy do czynienia z liczebnikiem porządkowym. Zdecydowanie preferowana jest w takich przypadkach wersja bez kropki.

          • Rafał

            Spotykam się z pisownią do 5 dnia, ale ja jednak uznałbym, że należy pisać: do 5. dnia każdego miesiąca. Czytając większość poprawnie napisanych tekstów możemy się domyślić z kontekstu czy chodzi o liczebnik porządkowy czy główny, czyli kropka w zasadzie jest zbędna. Jeśli tak, to po co zasada?

            Natomiast w poniższych tekstach jest też rekomendacja pisowni „do lat 50. XX wieku”. Przecież tutaj też wyraźnie można wyczytać z kontekstu, że chodzi o liczebnik porządkowy.

            Trudno opierać zasadę na stopniowaniu łatwości odczytania kontekstu. Dlatego dla mnie zasadą są kropki w liczebnikach porządkowych, a brak kropki po dniu w datach jest uzasadnionym zwyczajowo/historycznie wyjątkiem.

            Dla jasności – dla mnie 19 września to data, natomiast 19. dzień miesiąca to nie jest data.

  22. Kaja

    Witam,
    Który zapis jest poprawny:
    proszę o usprawiedliwienie nieobecności w dniu …
    proszę o usprawiedliwienie nieobecności dnia …

    Z góry bardzo dziękuję za poradę.
    Kaja

      • supertruper

        Hmmmmm… Nie powinno się wywalić tego dnia/dniu? Uczono mnie, że gdy piszemy datę nie ma potrzeby pisać przed nią dnia/w dniu. Weźmy na przykład jakieś ogłoszenie

        […] Dnia 6 stycznia odbędzie się konkurs talentów […]

        Taka forma jest błędna, napisaliśmy „6 stycznia”, więc wiadomym jest, że mamy na myśli dzień, a nie jakiegoś kosmicznego stwora.
        Zgodnie z tą zasadą w usprawiedliwieniach też nie powinniśmy poprzedzać daty słowem Dzień/Dnia/Dniu.
        Co o tym myśleć?
        Pozdrawiam

        • Paweł Pomianek

          To słuszna uwaga w tym sensie, że ten dzień zawsze można uważać za nieco pretensjonalny (a Pańska argumentacja jest słuszna i pokrywa się z wieloma opiniami językoznawców). To określenie jest jednak charakterystyczne dla stylu urzędowego, a usprawiedliwienie szkolne to jednak quasi-dokument. Dlatego akurat w tym tekście bez większych zastrzeżeń akceptuję tę formę. Ale jak najbardziej uzasadnione może być zdanie przeciwne.

  23. Tomasz Marek

    Na przykład „liczbowego” czytania dat nie natrafiłem. Wygląda na to, że wszystkie autorytety zakładają, że miesiąc zapisany cyfrowo będzie się (może nawet MUSI SIĘ, ale tego jako nakazu nie znalazłem) „przerabiać” w trakcie czytania na nazwę. Więc widzę „10” a czytam „październik”. Jeśli komuś kojarzy się to ze sloganem „Czytam 'partia’, myślę 'Lenin'”, to mnie też.
    Znalazłem jednak wypowiedź prof. Mueldnera_Nieckowskiego, która „idzie wbrew” p. Pomiankowym orzeczeniom w sprawie zera w liczbie dni. Oto ona (cytat do końca wpisu, już bez cudzysłowu):
    Na opakowaniach żywności widuje się czasem daty ważności, które nic nie znaczą, na przykład: „07.05.12”. Nie wiemy, czy chodzi o dwunastego maja dwa tysiące siódmego roku, czy o siódmego maja dwa tysiące dwunastego. Szczególnie niebezpieczne jest takie datowanie leków. W korespondencji prywatnej można sobie pozwolić na wiele, ale w tekstach oficjalnych, w pracach naukowych i urzędowych, na zaświadczeniach, receptach, etykietach itp. trzeba się trzymać zasad, które zapewniają jednoznaczność zapisu. Za najpoprawniejszy sposób pisania dat z użyciem samych cyfr uważa się wzorzec: „dwucyfrowy numer dnia [kropka] dwucyfrowy numer miesiąca [kropka] czterocyfrowy numer roku”, czyli „dd.mm.rrrr”, np. „01.01.2005” lub
    „01. 01. 2000”. Norma ISO 8601-1988 i Polska Norma PN 90/N-01204 zalecają także zapis odwrotny: „2000.01.01” lub „2000. 01. 01”, który stosuje się w tekstach przewidzianych do sortowania. Wymawia się go jednak w kolejności normalnej, poczynając od dnia.
    Inaczej jest z datami w tekstach literackich i prywatnych. Redaktorzy literatury pięknej z reguły tępią zapisy cyfrowe. Uważają je za nieeleganckie skróty. Nawet numery lat pisze się wtedy słowami. Grupę tysięcy i setek lat podaje się w mianowniku, np.: „w roku dwa tysiące dwieście dwudziestym drugim”. Jeśli ktoś ma z tym trudności, może się posłużyć sposobem wymawiania lat dwudziestowiecznych: „rok tysiąc dziewięćset dwudziesty”, a nie „tysiąc dziewięćsetny dwudziesty”. Tylko wyrażenie „rok 2000” odmienia się: „w roku dwutysięcznym”.
    Kiedy w liście piszemy datę z pełną nazwą miesiąca i (albo) słowem „rok”, podajemy je w dopełniaczu: „3 maja 2005 roku”. Przed jednocyfrowym numerem dnia nie dajemy wówczas zera. Odczytujemy: „trzeciego [dnia] maja dwa tysiące pierwszego roku”, przy czym wyraz „dnia” opuszczamy, chyba że został napisany, np.: „dnia 3 [trzeciego] maja 2005 roku” albo „w dniu 3 [trzecim] maja 2005 r.”, jak to się spotykało jeszcze dwadzieścia lat temu. Dziś piszemy tak tylko na początku zdania. Nie wymawiamy ani nie piszemy wyrazu: „miesiąca”, np. „miesiąca maja”, bo byłby to błąd logiczny (pleonazm). Wiadomo, że maj to miesiąc, nie trzeba tego podkreślać.
    Skrót słowa „rok” jest oddzielany od cyfr spacją: „2005 r.”. Człony daty zawierającej wyrazy również oddzielamy tylko spacjami, podobnie jak we wciąż widywanych zapisach, w których nazwa miesiąca jest zastępowana cyfrą rzymską: „3 V 2005” lub „3 V 2005 r.”, albo „3 V 2005 roku”.

    • Paweł Pomianek

      Bardzo podobają mi się te wytyczne. Zapisów na lekach pod uwagę nie brałem – przyklaskuję im.

      Co do zapisów miesiąca maja i 2005 r. oczywiście się zgadzam, przy czym tłumaczenie do mnie nie przemawia. Tak samo wiadomo, że maj to miesiąc, jak to, że 2005 to rok. Generalnie decyduje tutaj raczej konwencja niż względy logiczne.

    • Tomasz Marek

      Komentarz do sposobu czytania dat zapisanych systemem rrrr.mm.dd. Przypominam, że P. Prof.M-N powyżej zaleca odwracanie. kolejności do dd.mm.rrr.
      Metoda ta nie odpowiada mi. Cala siła takiego zapisu daty polega nie tyle na jakimś maszynowym sortowaniu, ale na procesie przyswajania osi czasu z występującymi na niej wydarzeniami. Podczas wykładu opisującego długotrwałą kolejność wydarzeń, gdzie zrozumienie tej kolejności miało podstawowe znaczenie, prelegent posłużył się metodą: „…w tysiąc siedemset dziewięćdziesiątym drugim, w marcu, szesnastego… Było to o tyle wspaniałe, że numer roku powtarzał, jeśli nowa data zawierała inny rok, a numer miesiąca, gdy wydarzenia przenosiły się do następnego miesiąca. Wykład stał się przez to niebywale klarowny, a odstępy między wydarzeniami plastycznie uwypuklone. Osobiście zalecałbym takie właśnie czytanie (i wypowiadanie) dat, gdy w wypowiedzi pojawia się ich wiele w opisie procesu rozwoju wydarzeń.
      To trochę jak z odpowiedzią na pytanie „gdzie są skarpetki”. Kobiety odpowiadają: „po lewej stronie w trzeciej szufladzie w szafie przy drzwiach w dużym pokoju”. Ja – zanim usłyszę gdzie ta szafa – zapomnę w której szufladzie. Słysząc we właściwej kolejności kolejnych uściśleń wciąż jestem na właściwej drodze. Wyruszam do dużego pokoju i zapomnę o nim zwracając się ku szafie przy drzwiach; zapominam o szafie otwierając trzecią szufladę i gdy słyszę „po lewej”, sięgam ręką i już je trzymam. Oszczędność pamięci i czasu.

    • Karolina

      Również nurtuje mnie to pytanie – szczególnie kiedy w formach graficznych data często nie jest pisana „liniowo” (dzień, miesiąc, rok), ale sama w sobie stanowi układ graficzny i może być traktowana jako coś w rodzaju formularza z domyślnymi pytaniami
      (dzień?) 15-18
      (miesiąc?) wrzesień/września?
      (gdzie?) kawiarnia Imbryk

      • Paweł Pomianek

        Jeśli to jest nazwa miesiąca w rubryczce, która odpowiada na pytanie miesiąc?, to wydaje się logiczne, że trzeba użyć formy mianownika. Nie bardzo potrafię sobie wyobrazić inną wersję.

    • Paweł Pomianek

      15–17 lutego
      Czyli cyfry piszemy łącznie z kreseczką, ale jest to ta dłuższa kreska (półpauza), a nie łącznik. I nazwa miesiąca tradycyjnie (koniecznie) w dopełniaczu.

    • Tomasz Marek

      Nie wdając się w dyskusję co do znaczenia słowa logotyp vs logo, przyjmuję, że chodzi Pani o formę graficzną pewnego tekstu, będącego wyróżnikiem marki. I przyglądając się ogólnej praktyce logotypu marki, widzę przypadki świadomego łamania reguł językowych (np. „Uważam Rze”, „DOBRE BO POLSKIE”, ale i inne, wykorzystujące w miejsce liter znaki literopodobne, a mimo to rozpoznawalne jako litery). Można powiedzieć, że reguły językowe grafiki nie dotyczą. Jeżeli kogoś to stwierdzenie nie przekonuje, zacytuję prof. Bańko, który wszak nie jest grafikiem ani marketingowcem, tylko językoznawcą, i pisze tak:
      „Można jednak zrozumieć sprzedawców i reklamodawców, że wolą oferować mega hot dog i mega coca-colę niż megahot dog i megacoca-colę. Akurat w tych dwóch przykładach widać, że pominięcie pierwszej spacji przy zachowaniu drugiej lub dywizu prowadzi do mylnej strukturyzacji wyrazów, eksponując w nich – wbrew intencjom – cząstki megahot i megacoca, i w rezultacie zakłóca komunikację. Do tego dochodzą czynniki natury graficznej i estetycznej, w tekstach reklamowych i informacyjnych znaczące, np. w zapisie MEGA hot dog można wydobyć efekt, który w pisowni łącznej byłby nieosiągalny.
      Zalecając pisownię typu megahit, warto zatem pozostawić miejsce dla świadomych odstępstw od reguły. To samo, nawiasem mówiąc, dotyczy wszelkich reguł językowych i wielu pozajęzykowych (z wyjątkiem np. tabliczki mnożenia): warto je znać i stosować, ale nie mechanicznie i nie bezdusznie.”

      • Paweł Pomianek

        Zalecając pisownię typu megahit, warto zatem pozostawić miejsce dla świadomych odstępstw od reguły. To samo, nawiasem mówiąc, dotyczy wszelkich reguł językowych i wielu pozajęzykowych (z wyjątkiem np. tabliczki mnożenia): warto je znać i stosować, ale nie mechanicznie i nie bezdusznie.

        Jak bardzo ja za takie wypowiedzi cenię profesora Bańkę!!!

  24. Natasza

    Dzień dobry,
    Mam pytanie odnośnie czytania dat, mianowicie czy datę 8.10.2016 r. Przeczytam „Ósmy października” czy „Ósmy pazdziernik”? Bo przy zdaniu „Ósmego października byłam w sklepie(…)” to logiczne ze odmieniam miesiąc, ale jeżeli ktoś pyta mnie w danej chwili o date 8.10.2016 r. to nie powinno być „Dzis jest ósmy październik”?
    Z gory dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie

    • Paweł Pomianek

      Nie, nie, miesiące zawsze w dopełniaczu: konsekwentnie ósmy października. Używanie formy mianownika jest kwalifikowane zdecydowanie jako błąd.

        • Tomasz Marek

          Bo, proszę Pani, chodzi o to, że „mamy ósmy [DZIEŃ] październikA”. Październik jako miesiąc ma wprawdzie przyporządkowany numer (10), ale to co innego, niż numer DNIA października, prawda?
          Gdyby Pani oznajmiła, że „mamy ósmy październik”, mogłoby to być poprawne przy założeniu, że ma Pani na myśli ósmy październik od (np.) zakończenia wojny, od rozwodu z Wojtkiem, ósmy październik mojego życia (lub mojej córki) itp.
          Natomiast pytanie pogłębiające do p. Pomianka jest takie: dlaczego na podstawie przedstawionej zasady nie czytamy daty zapisanej liczbami 8. 10. 2016 jako „ósmy dziesiątego dwa tysiące szesnastego” tylko (chyba – proszę mnie poprawić!) – „ósmy, dziesiąty, dwa tysiące szesnaście”?

          • Paweł Pomianek

            Pytanie ciekawe, bo ani nigdy się nad tym nie zastanawiałem, ani nie słyszałem, by ktoś kiedykolwiek na ten temat rozważania snuł. Gdyby, biorąc pod uwagę Pańskie umiejętności detektywistycznojęzykowe, trafił Pan na jakiś wywód na ten temat, bardzo proszę nie zapomnieć umieścić tutaj jakiegoś odsyłacza.

    • Jacek Łopiński

      Gdy byłem mały mój Tata w kilka sekund wyplenił u mnie ten błąd, mówiąc: „w tym roku październik może być tylko jeden” i zasugerował, aby po numerze dnia miesiąca dodawać w myśli słowo „dzień” w celu wyrobienia nawyku, co brzmiało „ósmy (dzień) października”. Głupio brzmiałoby „ósmy (dzień) październik”.

    • Paweł Pomianek

      Moim zdaniem jest mało czytelny. Może ktoś pomyśleć, że chodzi o 7 września. Ale, trzymając się zasad, trudno byłoby twardo stwierdzić, że jest zupełnie niepoprawny.

  25. meg85

    Witam.
    Moje dziecko uczęszcza do 2 klasy szkoły podstawowej. Teraz zapisują daty oznaczając miesiące cyframi rzymskimi. Pani uczy ich stawiania kropek np. 06.IX.2016
    Zwróciłam uwagę córce, gdyż całe życie mi wtłaczano, że jest to błąd. Ona oczywiście jak to dziecko dopytała pani, ale ona twierdzi, że tak jest poprawnie. Bardzo proszę o potwierdzenie czy na pewno mam rację, bo może coś przez ostatnie lata się zmieniło w tej kwestii 🙂 Chociaż sprawdzając w różnych źródłach wychodzi na to, że się nie mylę.
    Dziękuję z góry za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.

    • Paweł Pomianek

      Nie sądzę, by coś w tej kwestii się zmieniło. Datę powinno się zapisać: 6 IX 2016 (proszę też zwrócić uwagę, że to zero na początku przy takim zapisie również trudno zaakceptować – nic nie uzasadnia jego obecności).

      • Marcin

        Owszem, zero przed cyfrą jest jak najbardziej usprawiedliwione, szczególnie w pismach urzędowych – nikt nie sfałszuje daty poprzez dodanie np. jedynki przed cyfrą oznaczającą dzień, rzadziej miesiąc

        • Paweł Pomianek

          No, jeśli ktoś sobie długopis od urzędnika pożyczył… 😉 No bo jeśli dokument jest wydrukowany, to trzeba by ogromny wysiłek włożyć, by tę datę podrobić.

          Swoją drogą to ciekawe, że urzędnicy takie świnie mogą być. Ja tam ich nie lubię, ale żeby o podrabianie daty podejrzewać… Czy dopisywanie cyfry w dacie nie podlegałoby pod prawo karne?

    • Paweł Pomianek

      Zapis jest całkowicie niepoprawny. Po pierwsze między datą dzienną a nazwą miesiąca nie może stać przecinek. Poza tym nazwa miesiąc przy dacie ma stać w dopełniaczu (31 grudnia). No chyba że to taki dość skomplikowany zapis niczym w formularzu:
      Miesiąc: grudzień 2015
      dzień: 31
      dzień tygodnia: czwartek

      Wtedy, no cóż… zapisu formularzowego samego w sobie nie zakwestionujemy. Zakwestionować możemy za to sensowność jego użycia w podanym kontekście. Wolałbym pisać po polsku: czwartek, 31 grudnia 2015, 15:01

    • Paweł Pomianek

      Znani językoznawcy zdecydowanie sugerują pisać bez kropki, traktując kropkę li tylko jako separator. Dziękuję za dobre słowo.

    • Paweł Pomianek

      W naturalnej pisowni zdecydowanie druga wersja (bez przecinka). Chyba że w kontekście z 13 marca da się robić wyraźne wtrącenie (informacja o dokładnej dacie jest drugorzędna, a liczy się przede wszystkim dzień tygodnia).

  26. Maniuś

    Dzień dobry,

    Bardzo prosiłbym o krótkie odniesienie się do poniższego.

    W najbliższym czasie planuję zawrzeć w książce krótką sentencję z okazji uroczystości zaślubin. Główny problem dotyczy miejscowości. Otóż nie mam zielonego pojęcia czy zapis miejsca powinien dotyczyć mojej miejscowości w której następuje wpis czy też miejscowości w której ma zostać zawarty węzeł małżeński? Oprócz tego, kolejną kwestią jaka się pojawia jest dylemat związany z trzecią nazwą miejscowości, a mianowicie miejscem uroczystości weselnej. I bądź tu człowieku mądry 🙂
    Poniżej przykład:

    I – Łowicz, 23 lipca 2016r. (moja mieścina)
    II – Wieliczka, 23 lipca 2016r. (miejscowość w której znajduje się Kościół)
    III – Kraków, 23 lipca 2016r. (miejsce uroczystości weselnej)

    Według mojego uznania najbardziej pasuje opcja nr II. Treść dedykacji będzie nawiązywała do obrzędu zaślubin więc adekwatnie i przede wszystkim dla upamiętnienia tej uroczystości należałoby zamieścić miejscowość w której odbędzie się ślub, tak aby Młodzi i ktoś przypadkowy kto po kilku latach przeglądając książkę i treść mojego wpisu mógł wywnioskować (skojarzyć) z zawartej treści, że miejscowość Wieliczka nie jest czymś przypadkowym, tylko miejscem zawarcia zw. małżeńskiego.
    Trochę zagmatwałem:) Mam nadzieję, że w miarę przejrzyście nakreśliłem temat:)

    Hmmm…. A ciekawe jak to jest w przypadku kiedy jakiś autor ma np. swoją premierę książki w głównym empiku mieszczącym się w Warszawie, a on sam pochodzi z zupełnie innej części kraju i w zupełnie innym miejscu owe dzieło powstało i zostało wydane. Tu jest trochę sytuacja inna. Pewnie podpisuje miejscowością w której odbywa się promocja czyli W-wa.

    • Paweł Pomianek

      Szanowny Panie,

      przedstawiony problem nie wydaje mi się kwestią poprawności językowej, dylematem językowym, ale raczej geograficznym ;-). Skupię się tylko na tym, co dotyczy polszczyzny i daty, bo tego tematu dotyczy powyższy wpis. Otóż pomiędzy 2016 i r. należy postawić spację. Życzę jednocześnie zadowalającego rozstrzygnięcia swojego dylematy geograficzno-savoir vivre’owego :-).

  27. Michał

    Witam!
    Czy w zdaniu „do lat pięćdziesiątych XX wieku” stawiamy łącznik przed „ch” (do lat 50-ch), czy tez piszemy bez łącznika (do lat 50ch)?

  28. Paweł

    Bardzo proszę o wyjaśnienie czy pisanie skrótu Anno Domini (A.D. Lub AD) przed rokiem, w zapisie daty jest poprawne: 15 maja A.D. 2016

    • Paweł Pomianek

      NSPP podaje:

      A.D. a. AD <łac. Anno Domini> [wym. anno domini, nie: anno domini] w roku Pańskim · Skrót pisany z kropkami lub bez kropek, czytany jako całe wyrażenie, używany w odniesieniu do lat naszej ery.

      Nie widzę problemu z pisownią, jaką Pan zaproponował. Oczywiście trzeba dodać, że jest to zapis charakterystyczny raczej dla stylu oficjalnego.

  29. dorota

    Witam,
    Przygotowuję życzenia w których na dole ma być zapisana data:
    miejscowość, dnia 22 maj 2016 roku czy jest to poprawna forma? bo mi się wydaje ze powinno być miejscowość, 22 maja 2016 roku. Poprosze o odpowiedz bo nie chciałabym zepsuc życzeń.

    • Paweł Pomianek

      Zdecydowanie 22 maja 2016 roku. Można też skasować wyraz dnia – zapis będzie mniej nadęty (tzn. wtedy w ogóle nie będzie; taki normalny będzie).

    • Wojtek

      Warto zaznaczyć, że mówiąc/zapisując datę to brzmi ona nast. 22 (dzień) maja 2016 r. 🙂
      Tak samo jak z adresem… Np. ul. Raszyńska 4 (numer) mieszkania 5 🙂

    • Paweł Pomianek

      Tak, pretensjonalne, poza kontekstem urzędowym. Dlatego doradziłem formę bez dnia. Niemniej, fakt, że coś jest pretensjonalne, nie oznacza, że z automatu jest błędem, a po drugie w przypadku oficjalnego zaproszenia wiele zależy od tego, czy ktoś chciałby mu nadać charakter urzędowy. Ja jestem zwolennikiem pomijania przed datą słowa dnia, bo przecież wiadomo, że to jest dzień :-).

  30. anna

    Uprzejmie proszę o odpowiedź, czy w zaproszeniu na uroczystość należy napisać :
    Serdecznie zapraszamy na uroczystość , która odbędzie się dnia 17.08.2016 r., czy powinno być :zapraszamy na uroczystość, która odbędzie się 17.08.2016 r.

  31. Ewa

    Dzień dobry,

    w jednym z pism znalazłam taki opis wydarzenia:
    09 kwietnia 2016r. godz. 900-1100

    moim zdaniem lepiej byłoby tak:
    9 kwietnia 2016 r., w godz. 900-1100

    Kto ma rację?
    Z góry dziękuję za odpowiedź

      • Ewa

        Dziękuję za potwierdzenie,
        proszę jeszcze o zwrócenie uwagi na drugą część wyrażenia – „godz.” czy ” w godz. „?

        Dziękuję.

        • Paweł Pomianek

          Tak, na pewno lepiej w godzinach. Jeśli jednak mamy być precyzyjni, to na pewno nie można też napisać 900 do 1100, chyba że 00 każdorazowo umieścimy w indeksie górnym. Jeśli nie, godzinę od minut trzeba oddzielić kropką: 9.00 i 11.00. Wreszcie pomiędzy godzinami 9.00 i 11.00 powinna stać półpauza (–), a nie – jak teraz – łącznik (-) dwukrotnie od niej krótszy. W krótkim zapisie zrobił więc ktoś cztery godne zauważenia błędy.

  32. Aga

    Dzień dobry, przejrzałam komentarze i nie widzę tego problemu, dlatego zapytam – jak najlepiej jest napisać datę słownie w zdaniu:
    „Urodził się … piątego lutego 1930 roku/5-ego lutego 1930/5 lutego 1930?

    A może jeszcze jakaś inna forma jest poprawna? Wszystkie te formy wydają się nieładne, dlatego nie jestem przekonana jak powinno się pisać

    • Paweł Pomianek

      Kwestia konwencji. Najbardziej popularny jest zapis 5 lutego 1930 r. Na przykład ze względów estetycznych można wybrać jednak zapis piątego lutego tysiąc dziewięćset trzydziestego roku (ten wybierzemy najczęściej w prozie, beletrystyce). Środkowa wersja (5-tego) jest uznawana za błędną.

  33. ewa

    Witam mam pytanie odnośnie pisma do sądu. Dostałam pismo na adres na adres zameldowania i teraz muszę odpisać ale jestem w innej części Polski. Pytanie moje jest takie jaką miejscowość wpisać na piśmie, zameldowania czy tą skąd będę wysyłać pismo.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    • Paweł Pomianek

      Szanowna Pani,
      kwestia nie dotyczy spraw językowych, a my nie jesteśmy biurem porad prawnych.

      Łączę wyrazy szacunku

  34. Anonimowy

    Witam,
    Mam pewien problem, mianowicie, poprawnie byłoby napisać „2. lutego” czy „2 lutego” gdzie „2” lub „2.” oznacza nie drugi ale drugiego?

  35. Marta

    Który zapis jest poprany:

    Proszę o potwierdzenie przybycia do dnia 10 kwietnia.
    Proszę o potwierdzenia przybycia do 10 kwietnia.
    Proszę o potwierdzenia przybycia do 10 kwietnia 2016
    Proszę o potwierdzenia przybycia do 10 kwietnia 2016 roku
    Proszę o potwierdzenia przybycia do 10 kwietnia 2016 r.

    • Paweł Pomianek

      Każdy mieści się w granicach poprawności, przy czym pierwszy jest najgorszy, bo zawiera pretensjonalne do dnia. W mojej opinii najlepszy jest ostatni.

      • Marta

        Dziękuję za pomoc. Mam jeszcze jedno dodatkowe pytanie czy istnieje jakaś sytuacja uzasadniająca zapisanie nazwy miesiąca z wielkiej litery? Np. 10 Kwietnia 2016 r.

        • Paweł Pomianek

          Chyba tylko taka, gdy ktoś trzyma nam nóż na gardle i krzyczy: wielką literą albo śmierć! 😉 Innej, bardziej prawdopodobnej sytuacji, nie potrafię wymyślić :-). Po prostu w polszczyźnie nazwy miesięcy piszemy małą literą.

  36. to_mek1986

    Czy taki zapis będzie poprawny:

    „Poniedziałek – 18 styczeń, uroczystość…
    Wtorek – 19 styczeń, rozdanie nagród…”

    Znajomy redagujący ten zapis argumentował następująco: „wyjasniono mi, ze jak jest myślnik to nie trzeba, jakby było bez to trzeba było by odmienic”, nie podając konkretnego źródła.

    Proszę o poradę i pozdrawiam

    • Paweł Pomianek

      Ależ to nie jest osiemnasty styczeń. Powiedziałbym, że to jest dwa tysiące szesnasty styczeń po Chrystusie :-). Chodzi o osiemnasty stycznia (osiemnasty dzień stycznia danego roku). Zawsze musi być użyta forma z dopełniaczem.

      • Justyna

        Witam – mam pytanie odnośnie pewnego wyrażenia. Która forma jest poprawna?

        „Jest rok dwa tysiące osiemnasty”
        „Mamy rok dwa tysiące osiemnasty”

        czy może

        „Jest rok dwa tysiące osiemnaście”
        „Mamy rok dwa tysiące osiemnaście”

        Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź i poświęcony czas

  37. Judyta

    Proszę o pomoc 🙂
    W konkursie poprawnej polszczyzny w klasie pierwszej w jednym z zadań trzeba było określić poprawną formę:
    a) Dzisiaj jest 16 października
    b) Dzisiaj jest 16 październik
    czy takie zadanie jest poprawne? ani w jednym, ani w drugim nie ma podanego roku, a więc możemy zdaje się pomyśleć np. Dzisiaj jest 16 października (z domysłem 2015 r.) albo Dzisiaj jest 16 październik (odkąd nasz pies jest z nami, czyli 16 październik z rzędu)
    pozdrawiam

    • Paweł Pomianek

      Oczywiście obie Pani interpretacje są poprawne, ale zapewne chodziło jednak o datę, czyli 16 października. Nie rodzi wątpliwości, że zadanie dotyczyło tego, czy biorący udział w konkursie wiedzą, że miesiące w datach zapisujemy w dopełniaczu.

  38. Tomek

    witam,

    z tego co mnie uczono na uczelni data w formacie 2.10.2010 r. jest nie poprawna, poniewaz nie powinno pisac sie r. na koncu w tym przypadku, dlatego ze oczywiste jest to, ze 2010 jest rokiem a nie dniem, czy miesiacem. Czyli poprawna forma to 2.10.2010 a nie 2.10.2010 r.

    Co Pan na to?

    • Paweł Pomianek

      Określiłbym taki pogląd dość ekscentrycznym. Staranniej jest powiedzieć: 16 października 2015 roku niż 16 października 2015 – to ostatnie określenie wręcz nie przystoi starannej, oficjalnej wypowiedzi. Podobnie więc nic nie stoi na przeszkodzie, żeby po dacie zapisać skrót r.. Niemniej w zaprezentowanym poglądzie jest pewna logika. Jeśli nie mówimy dnia szesnastego, miesiąca października to po co pisać po dacie roku, skoro każdy wie, że chodzi o rok.

    • Paweł Pomianek

      Przyznam, że aż mi oczy wyszły na wierzch :-). Nigdy czegoś takiego nie widziałem i nie chciałbym zobaczyć. W mojej opinii jest to absolutnie nie do zaakceptowania. Albo wszystkie cztery cyfry, albo tylko dwie ostatnie.

    • Paweł Pomianek

      Przy zapisie kilku liczb zalecałbym zapis nazwy miesiąca słowem, tzn. 1, 15 i 17 października 2015 r. Ten zapis wydaje się optymalny. Oczywiście można by wymyślić jeszcze kilka mniej lub bardziej funkcjonalnych, które nie zawierałyby błędu. Tych proponowanych przez Pana bym nie polecał, choć jeśli już, to najlepszy wydaje się pierwszy.

  39. Monika

    Mam wątpliwość dotyczącą poprawnej pisowni daty na końcu zdania.
    Który zapis jest poprawny :
    – „… do dnia 30.09.2015 r. .”;
    – „… do dnia 30.09.2015 r.”.
    Wydaje mi się , że drugi. Ale czy na pewno ?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Monika

  40. gildes

    Uważam, iż pisownia „kropki” w dacie słownej nie powinna być błędem, bo przecież datę np. 1 stycznia czyta się „pierwszy stycznia” lub „pierwszego stycznia”, a nie „jeden stycznia”. Liczebniki porządkowe przecież są pisane z „kropką”. Uważam, iż pisownia liczby z „kropką” w dacie słownej lepiej wyjaśnia, dlaczego miesiąc jest pisany w dopełniaczu. 😉

    • Paweł Pomianek

      Pisownia liczebników porządkowych z kropką obowiązuje na przykład w języku niemieckim, w polskim natomiast nie. W języku polskim wolno pisać liczebnik porządkowy z kropką, niekiedy nawet trzeba, ale tylko tam, gdzie można by pomylić liczebnik porządkowy z głównym. W sytuacjach, w których z kontekstu zdania wynika jasno, że mamy do czynienia z liczebnikiem porządkowym, kropki nie zaleca się wstawiać. Stawianie kropki w dacie dziennej jest błędem bardzo poważnej rangi.

  41. Cherrie

    A co z datą pisaną np. w zeszycie typu;
    30.08.15 r.
    Czy to błąd, że nie podaje się całego roku? A może powinnam opuścić skrót „r.”?

  42. Ania

    Pisząc datę wystaw, którą z form należy wybrać? A może inną formę?

    10-23 maj czy 10-23 maja
    oraz
    20 wrzesień-10 listopad czy 20 wrzesnia – 10 listopada

  43. Beatrycze

    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące odmiany – powinno się pisać „lat urodzenia” czy „roków urodzenia” (nigdy nie pamiętam lat/roków urodzenia moich rodziców)?

    • Paweł Pomianek

      Myślę, że jest do zaakceptowania. Ale generalnie nie ma potrzeby używać formy w dniu. Lepiej napisać 17.05.2015 r. nie było mnie w pracy.

      Chyba że jednak chodziło Panu o kilka dat nie następujących po sobie, to wtedy zapis jest błędny. Po pierwsze lepiej nie w dniu, tylko – jeśli już koniecznie – w dniach. I daty bez kropek: 8, 15 i 17 maja 2015. Dla bycia konsekwentnym napisałbym w ten właśnie sposób, by było absolutnie jasne, że to są trzy daty.

    • Paweł Pomianek

      Dzień dobry,
      zawsze trzymamy się opcji z dopełniaczem, czyli koniecznie 1–10 czerwca. Zwracam przy okazji uwagę, że pomiędzy jedynką a dziesiątką powinna pojawić się półpauza (dwukrotnie dłuższa od łącznika). Jeśli jednak sytuacja dotyczy zapisu odręcznego, a nie komputerowego, nie ma to większego znaczenia.

  44. Dr Carlos

    Witam,

    Mam pytanie o zapis daty w zaproszeniach ślubnych. Czy poprawna jest forma „zapraszają na swój Ślub, który odbędzie się dnia 15 sierpnia 2015 roku”? Czy w tym przypadku można pominąć słowo „dnia”?

    Pozdrawiam,

    • Paweł Pomianek

      Data zapisana jest bardzo poprawnie, ale wyraz „dnia” nie tylko można, ale należy skasować. W tym użyciu byłby wyjątkowo pretensjonalny.

  45. Ewa

    Chciałabym dopytać o miejscowość, którą wpisujemy przed datą w dedykacji. Dedykacja dotyczy uroczystości przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej, na którą niestety nie mogę przyjechać. Którą miejscowość wpisuję? Czy tę, w której jestem i z której wysyłam dedykację, czy już tę, w której odbędzie się uroczystość?

    • Paweł Pomianek

      Cóż… wydaje mi się, że to nie jest problem językowy. A co do savoir-vivre’u akurat w tej kwestii nie mam pojęcia. Może poszukiwałbym jakiegoś rozwiązania pośredniego. Z okazji Komunii przyjętej tu i tu. A przy dacie podpis miejscowości, w której Pani przebywa.

    • Paweł Pomianek

      Nie, tutaj apostrof zdecydowanie niepotrzebny. On oznacza po prostu właśnie to, że pierwsze dwie cyfry daty zostały opuszczone. Czyli apostrof mógłby wystąpić w zapisie Warszawa ΄15.

      • Grzesiek

        Kontynuując temat: rozumiem, że brak apostrofu jest błędem? Muszę użyć cytatu: „W siedemdziesiątym czwartym roku było…”, czyli poprawna forma zapisu to: „W ’74 roku było…” lub słownie: „W siedemdziesiątym czwartym roku…”.
        Z góry dziękuję za odpowiedź i za cierpliwość w udzielaniu pomocy nako tak dużą skalę.

  46. Maria

    Czy taki zapis jest poprawny: garnki 3-, 5-, 10-litrowy? Analogicznie: odcinki 1-, 2-, 3-metrowy. Wolałabym: garnki 3, 5, 10 litrowy. A może powinno być słownie: garnki trzy, pięcio i dziesięciolitrowy?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Maria

        • Paweł Pomianek

          Szkoda nawet gadać o sposobach, w jakie zapisuje się daty na grobach. Może w tym wypadku po prostu nie chce im się wykuć dodatkowej literki ;-). Ale bardzo często jest tak, że zakłady kamieniarskie dodają zero na początku przy dacie dziennej (np. 07.12.2014), co już wygląda szczególnie ohydnie.

      • piotr

        Jakie jest źródło takiego zalecenia? Jeśli dopełnianie zerem liczby dni jest błędem, to dlaczego dopełnianie liczby miesięcy nie jest? Wydaje się to trochę nielogiczne, więc ciekaw jestem skąd się wzięło.

        • Paweł Pomianek

          Szanowny Panie,
          proszę przeczytać sobie na przykład nieco większy artykuł w poradni językowej PWN (link tutaj). Cytuję interesujący nas fragment:

          W polskiej tradycji piśmienniczej, w tym także w korespondencji, ustaliła się następująca kolejność zapisywania składników daty kalendarzowej: dzień – miesiąc – rok. Poszczególne składniki daty można zapisywać słownie, słownie i cyfrowo lub wyłącznie cyfrowo, np. pierwszy marca dwa tysiące dziewiątego roku (zapis mało funkcjonalny, spotykany właściwie tylko w dialogach powieściowych ze względu na prymat wartości brzmieniowej języka w literaturze pięknej), 1 marca 2009 r., 1.03.2009 r., 1 III 2009 r. W zapisie cyfrowym zasadniczo pomija się zero wiodące przed pojedynczą liczbą oznaczającą dzień, np. 1.12.2008, 1 XII 2008 (nie: 01.12.2008, 01 XII 2008). Zapis z zerem na początku jest możliwy w sformalizowanych dokumentach (w celu uniknięcia fałszerstwa przez wstawienie na początku dodatkowej cyfry), przy czym miesiąc musi być wówczas oznaczony cyframi arabskimi, np. 01.12.2008. W zapisie składającym się wyłącznie z cyfr arabskich należy zawsze umieszczać zero wiodące przed liczbami oznaczającymi pierwsze dziewięć miesięcy roku, np. 1.03.2009 (nie: 1.3.2009). Tak oto przedstawiają się wszelkie warianty poprawne i utrwalone w tradycji piśmienniczej.

          • piotr

            W innym wpisie poradni (http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zapis-b-b-daty-b-b;10366.html) ten sam Adam Wolański pisze „O zapisie, w którym pierwsze dziewięć miesięcy roku jest oznaczane pojedynczą cyfrą, nie powiemy, że jest niepoprawny, lecz raczej mniej funkcjonalny od zapisu z użyciem zera wiodącego. Stosowanie zapisu bez zera wynika z chęci estetyzacji zapisu daty przez pomijanie tzw. zer nieznaczących… [i dalej o tym jakie funkcje pełni dodatkowe zero]”. W innym wpisie w tej samej poradni (http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zapis-dat;7712.html) znajdujemy: „Zapisowi bez zer w pozycji początkowej (czyli 1.8.1964) nie można niczego zarzucić, jest w pełni komunikatywny. Należy uznać, że jest to zapis optymalny. Forma typu 01.08.1964 nie ma żadnej istotnej przewagi nad skróconym wariantem.”

            Moje dociekania biorą się stąd, że znalazłem taki zapis jako dopuszczalny w książce „Typografia typowej książki”, natomiast nie znalazłem jeszcze żadnego wydawnictwa normatywnego, które by wprost takiego zapisu zabraniało.

            • Paweł Pomianek

              Dziękuję za ten ciekawy materiał. Przyznam, że mimo wszystko absolutnie przekonuje mnie wypowiedź, którą przytoczyłem na początku. Zapis z zerem na początku uważam za fatalny (oczywiście poza dokumentami urzędowymi) pod względem estetycznym (i funkcjonalnym). Co do zapisu miesięcy bez początkowego zera przytoczył Pan bardzo ciekawy fragment. Dziękuję.

  47. Akkarin

    Mam pytanie o poprawną formę przy podawaniu przedziału czasowego.
    Pisząc datę odbywania się jakiegoś wydarzenia np. Festiwal XYZ powinno napisać się:
    Festiwal XYZ
    Katowice 15-21 kwiecień
    czy
    Katowice 15-21 kwietnia
    czy też może obie te formy są dopuszczalne?

  48. dzezik

    ISO 8601 ogólnie przyjety na całym swiecie format daty YYYY-MM-DD. jedyny który ma jakis sens, istnieje niezmieniony od 1988 roku, stosowanie się do nielogicznych zapisów urzędników by pisać date od dupy strony DD.MM.YYYY to absurd. w kazdym pismie zawsze pisze w formacie ISO, nawet gdy na formularzy są kratki do wypelnienia _ _ . _ _ . _ _ _ _ to i tak wpisuje porawnie YYYY-MM-DD
    wyobrazacie sobie ze ktoś godzinę 7:15 zapisze 15:7, w koncu to piętnaście po siódmej, a tak idiotycznie wlasnie wygląda zapis 1.10.2010

  49. Truskawkowa

    A ja mam pytanie odnośnie zapisu przedziału czasowego, ale w CV. Chodzi o zapis:
    01.2015– obecnie
    01.2015 – obecnie
    01.2015- obecnie
    01.2015 – obecnie,
    czy może po prostu:
    01.2015 do obecnie?
    Który zapis jest poprawny? Głównie chodzi mi tutaj o użycie spacji, półpauzy, myślnika. Będę wdzięczna za odpowiedź.

    • Paweł Pomianek

      Trudno zaakceptować jakąkolwiek formę z zerem na początku – wyglądają fatalnie. Dlatego poprawianie zacząłbym właśnie od tego. Jako że forma 1.2015 też nie wyglądałaby zbyt pięknie, a w dodatku byłaby nieprzejrzysta, proponuję miesiąc zapisać cyfrą rzymską. Jeśli chodzi o podstawową część pytania, to po dacie rocznej trzeba postawić: spację, półpauzę, kolejną spację i zapisać obecnie. Czyli całościowo powinno to wyglądać tak:
      I 2015 – obecnie

  50. Magda

    Witam

    Która forma jest poprawna – data urodzenia: 17 styczeń 1984 r. czy data urodzenia: 17 stycznia 1984 r. ???
    Dziękuję za odpowiedź

    • Paweł Pomianek

      Poprawna jest druga forma.

      Pierwsza forma sugeruje, iż ktoś twierdzi, że w roku 1984 przypadło co najmniej siedemnaście styczni, podczas gdy wszyscy wiemy, że w każdym roku kalendarzowym styczeń jest tylko jeden.

  51. Kinch

    Dzień dobry.
    Jak poprawnie zapisać, że coś zdarzyło się z piątku na sobotę 30/31 maja 2014 roku? Albo z soboty 31 maja na niedzielę 1 czerwca.
    Czy zapis „w nocy z piątku na sobotę 30/31 maja 2014 r. ” jest poprawny?

    • Paweł Pomianek

      Żaden zapis z zerem na początku nie jest poprawny. Po skasowaniu pierwszego zera poprawne są opcja pierwsza i czwarta:
      3.03.2015
      3.03.2015 r.

  52. W.Z.

    Witam z Wilna :),
    mam pytanie, szkolny turniej trwał 2 miesiące, właśnie makietuję medale dla uczestników, a ponieważ nie jest jeszcze znana data finałów, chcę zrobić makietę bez dokładnej daty, czy w takim wypadku odpowiadałby taki wpis na medalach:
    Wilno
    Luty – marzec
    2015

  53. Joanna

    A ja bym chciała zapytać, czy poniższe przecinki są obowiązkowe?

    w piątek, 13 lutego, o godzinie 12.00

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Joanna

    • Paweł Pomianek

      Zdecydowanie lepsza byłaby wersja bez przecinków, chyba że data jest informacją drugorzędną, doprecyzowującą, będącą jedynie wtrąceniem, a chodzi nam przede wszystkim o dzień tygodnia i o godzinę – wtedy trzeba dać przecinki.

    • Paweł Pomianek

      Użycie zera na początku jest poprawne tylko przy wpisywaniu w przygotowane rubryczki na różnego rodzaju dokumentach.

  54. J.W.

    Witam, chciałam zapytać, czy forma zapisu daty na liście intencyjnym: 2 luty 2015 roku , jest prawidłowa? Czy pełny zapis słowa „roku” pozwala na nie odmienienie miesiąca i zapisanie go w mianowniku?

    Dziękuję i pozdrawiam!

    • Paweł Pomianek

      Zdanie jest niepoprawne. Użycia w tym kontekście formy mianownika nie usprawiedliwia żaden kontekst.

      Pozdrawiam!

  55. Saimon

    Mam pytanie, a mianowicie co z nazwami miast i miejscowości np:
    Kraków, dnia 2 lutego 2015 r.
    czy
    dnia 2 lutego 2015 r., Kraków
    Jakie panują zasady z pisownią miejsca z datą?
    Oj te dylematy. Dodam, że chce napisać pismo urzędowe.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

    • Paweł Pomianek

      Proszę napisać:
      Kraków, 2 lutego 2015 r. (miejscowość – potem data).

      Jeśli chodzi o formę dnia uznaje się ją za pretensjonalną lub urzędową, dlatego w piśmie urzędowym może zaistnieć, aczkolwiek i tak bym jej nie zalecał.

      PS Urzędnicy to grupa społeczna sadząca szczególnie dużo błędów, których ludzie powinni się wstydzić (inna sprawa, że mają ku temu więcej okazji, ale mogliby się dokształcić). Dlatego nie sądzę, by robili Panu wyrzuty, gdyby popełnił Pan błąd językowy ;-).

  56. Anna

    Szanowny Panie, który zapis jest poprawny: 15.01. czy 15.01 (bez kropki?) – chodzi o sytuację, gdy rok nie pojawia się w zapisie, a jedynie dzień i miesiąc.
    Pozdrawiam i dziękuję

    • Paweł Pomianek

      Poprawny jest zapis 15.01 – kropki używa się tutaj przede wszystkim w funkcji separatora. Jest wszak oczywiste, że to data.

      Łączę wyrazy szacunku.

  57. ziutka

    Witam, mam pytanie-jak przeczytamy poniższą datę: 14.07.2013 r.- czternasty lipca dwa tysiące trzynasty rok ( dzień i rok w mianowniku) , czternasty lipca dwa tysiące trzynastego roku( dzień w mianowniku, a rok dopełniaczu) czy może wszystkie człony w dopełniaczu?
    Pozdrawiam

  58. Wojt

    Uprzejmie proszę o podanie prawidłowej formy odmiany liczebnika porzadkowego 2015. Czy w dwutysiecznym pietnastym, czy w dwatysiace pietnastym?

    • Paweł Pomianek

      Rozpoczął się rok dwa tysiące piętnasty. W roku dwa tysiące piętnastym można zrobić wiele ciekawych rzeczy ;-). I nie może być inaczej (przynajmniej co do poprawnej formy).

  59. Konrad Czajkowski

    Właśnie zauważyłem, że wpisując datę w rubrykę w programie Excel, np. 10.03.2015, program automatycznie formatuje dane w rubryce na 10 marzec 2015. Rzeczywiście. Razi!

  60. Joanna

    Witam,
    Zwracam się z prośba o rozwianie wątpliwości czy poprawne jest wyrażenie dot. 13 stycznia. „Dzisiaj jest trzynasty dzień miesiąca lub trzynasty dzień roku”? a może „Dzisiaj jest trzynastego dnia roku” oraz czy można powiedzieć że, „dzisiaj jest trzynasty” lub „Jest trzynasty stycznia” czy „Jest trzynastego stycznia”?
    dziękuje i pozdrawiam

    • Paweł Pomianek

      Dzisiaj jest (co?) trzynasty dzień roku. Spotkamy się (kiedy? – czego?) trzynastego dnia roku. Analogicznie: Dzisiaj jest (co?) trzynasty stycznia. Spotkamy się (kiedy? – czego?) trzynastego stycznia.

      Odwzajemniam pozdrowienia.

  61. Ela

    Witam,

    mam pytanie odnośnie poprawności zapisu daty 16.XI. (bez roku, sam dzień i miesiąc).
    Według mnie powinno być 16 XI. Z góry dziękuję za odpowiedź.

    • Paweł Pomianek

      Obydwie, przy czym warto pamiętać, że poza dokumentami urzędowymi użycie wyrazu dnia w takim kontekście jest pretensjonalne i uchodzi za niedoskonałość. Piszemy po prostu 27 października 2014 r.

      • Marek

        Wydaje mi się, że nie ma Pan racji. Wersja „dnia 27 października 2014 r.” jest moim zdaniem niepoprawna, gdyż najpierw mamy szyk rzeczownik-liczebnik (dnia 27), a potem liczebnik-rzeczownik (2014 roku). W krótkim zdaniu powinniśmy zachować ten sam szyk. Albo „dnia 27 października roku 2014” albo „27 dnia października 2014 roku”.

        • Paweł Pomianek

          Dnia 27 października 2014 roku i 27 dnia października 2014 roku roku to dwa trochę inne znaczeniowo stwierdzenia. Oczywiście ostatecznie sprowadzają się do tej samej daty, ale co innego w nich podkreślamy. W obu stwierdzeniach do czego innego odnosi się wyraz dnia. W pierwszym sformułowaniu dnia odnosi się do całej daty – bo przecież ta data (27 października 2014 roku) wypadła konkretnego dnia. W drugim odnosi się tylko do daty dziennej. W pierwszym przypadku informujemy po prostu o dacie, w drugim skupiamy uwagę czytelnika przede wszystkim na konkretnej dacie dziennej.

  62. Małgorzata

    Ostatnio, dosyć często słyszy się słowo „zajebiście”. Osobiście dla mnie ten wyraz ma wydźwięk wulgaryzmu i bynajmniej nie jest słowem salonowym. Jak Pan by się ustosunkował do tego słowa?
    Dziękuję

    • Paweł Pomianek

      Oczywiście tak samo jak Pani. Nie jest to nawet dla mnie w żaden sposób kontrowersyjne. Dobrze by było, gdyby ten wyraz, podobnie jak inne wulgaryzmy, pojawiał się tylko w rozmowach odbywających się w sytuacjach nieoficjalnych.

  63. Małgorzata

    Witam,
    Czy taki zapis jest poprawny:
    W dniach 23-29 sierpnia 2014 r.

    Czy stosuje się taki zapis:
    W dniach 03-09 sierpnia 2014 r.
    Czy jest konieczność pisania zera w tym przypadku?

    • Paweł Pomianek

      Pierwszy zapis byłby poprawny, przy czym pomiędzy 23 a 29 lepiej byłoby wstawić półpauzę (–), a nie łącznik (-).

      W drugim zapisie błędem jest dodanie tych zer na początku. Ich dodawanie jest niepoprawne i nieestetyczne. Mają one rację bytu wyłącznie w dokumentach urzędowych, w których na datę dzienną przygotowano podwójną rubrykę.

    • Paweł Pomianek

      Kropka jest potrzebna tam, gdzie z kontekstu nie wynika jasno, czy jest to liczebnik porządkowy czy główny. Tutaj kontekst absolutnie to rozstrzyga, więc proszę wybrać zapis bez kropki do 15 dnia miesiąca.

  64. Dot

    Witam,

    Chcialabym zamówić elegancką ramke z wygrawerowaną datą 2 sierpnia 2014 roku.
    Ktorej formy zapisu użyć?
    02 Sierpnia 2014 r.
    2 Sierpnia 2014 r.
    2 sierpnia 2014
    02.08.2014
    A może jeszcze inaczej? Proszę o radę.
    Dziekuję.

    • Paweł Pomianek

      2 sierpnia 2014 r.
      2.08.2014
      To dwie poprawne formy – krótsza i dłuższa. Do innych można by mieć różnego typu zastrzeżenia.

    • Paweł Pomianek

      Dlaczego nie na temat? Skoro dotyczy wpisu, to jak najbardziej na temat. Oczywiście słuszna uwaga! Przecinek został skasowany. Dziękuję.

  65. Marta

    Witam.

    Proszę mi powiedzieć, czy pisać „W dniach od 22 października do 2 listopada” czy może raczej „W dniach 22 października – 2 listopada”?

    Pozdrawiam.

    • Paweł Pomianek

      Obydwie formy są w 100% poprawne, jeśli chodzi o jakieś pismo urzędowe.

      Jeśli to jakiś inny tekst należy napisać po prostu: Od 22 października do 2 listopada.

  66. Marta

    Witam,
    jeśli opisujemy przedział czasowy, to czy po pierwszej dacie powinniśmy napisać kropkę?
    przykład: 15.05. – 30.06.2013 czy: 15.05 – 30.06.2013

    pozdrawiam

    • Paweł Pomianek

      Jako że pełna i kompletna odpowiedź znajduje się na stronach poradni językowej PWN – tam odsyłam. Nie mam nic do dodania. Również radziłbym pisać: 15.05 – 30.06.2013.

  67. emef

    Witam,
    mam problem dotyczący zapisu daty w dedykacji.
    Mając do dyspozycji tylko 9 znaków muszę wygrawerować datę 13 czerwca 2013.
    Która z poniższych opcji jest prawidłowa, lub „bardziej” prawidłowa:
    13.06.13, czy
    13.06.’13
    pozdrawiam

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

październik 2010
N P W Ś C P S
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Nasze nagrania