„Ja baba jazu”, czyli o tym pięknym czasie, gdy dziecko uczy się mówić

Trudno znaleźć piękniejszy moment w wychowaniu dziecka od tego, gdy uczy się ono mówić, garściami powtarza nowe słowa i konstrukcje, codziennie zaskakuje czymś nowym, z zaangażowaniem kształtuje swój język. Od kilku tygodni na tym etapie jest nasz dwuletni syn Piotruś.

W przypadku najstarszej córki ten czas przypadł zdecydowanie wcześniej. (Zob. „Mee dam n’ma” – czyli Juleczka uczy się ojczystego języka). Ale to norma. Liczne rozmowy z naszymi przyjaciółmi i znajomymi, przyglądanie się również ich dzieciom pokazują jednoznacznie, że nauka mowy u dziewczynek przebiega praktycznie zawsze znacznie szybciej. Zapewne są tu wyjątki, ale jednak bardzo rzadkie.

Wracając do Piotrka, ostatnio stale czymś zaskakuje. A to znajomością jakiegoś słowa, którego w danym momencie nikt nie użył, a to jakąś nową konstrukcją zdaniową. Próby tworzenia pierwszych zdań są rzeczywiście bardzo ciekawe. Wyrazy pozostają zazwyczaj nieodmienione, ale są już logicznie, rozmyślnie ułożone. Ostatnio wrócił do domu i zaskoczył mnie okrzykiem: Ja baba jazu (chodziło mu o to, żeby iść bezpośrednio do mieszkania babci bez konieczności przebrania się w domu) – choć nigdy wcześniej nie używał wyrażenia „od razu” (jazu).

Charakterystyczne dla mowy naszego syna jest to, że wiele różnych liter początkowych zmienia się u niego w inicjalne j.

Lody – jody
Od razu – jazu
Gaz – jaź
Jeszcze raz – jaz (jak widać, pewnych rzeczy trzeba domyślać się z kontekstu)
nie da rady – nie jady

Ale i tak wszystko na głowę bije ciocia Benia, której imię po Piotrkowemu brzmi… Jeba.

Niektóre wyrażenia otrzymują też szersze znaczenia niż normalnie. Na przykład a dół znaczy na dół lub na górę (w każdym razie po schodach).

Bardzo ciekawą tendencją, też jak się wydaje dość charakterystyczną dla chłopców, jest przy skracaniu fonetycznym wyrazów wypowiadanie ich końcówek, a nie początków, np.:

mecz –
ulica – ica
wilk – ilk
Marysia – Isia

Dla przykładu, gdy Jula uczyła się mówić, wypowiadała raczej początki wyrazów. U Julki mecz brzmiał me, u Piotrka mecz brzmi eć.

Najsympatyczniejsze w tym okresie jest to, iż każdego dnia rano człowiek może być pewien, że Piotruś czymś nowym zaskoczy, że podejmie próbę wypowiedzenia nowych wyrazów – może coś po nas powtórzy, a może powie coś, co usłyszał kilka dni temu (to jest dopiero zdziwienie!).

Dawno nie pisałem o mowie dzieci, ale skoro już przy tym jesteśmy, to i Julia ostatnio sprawiła nam radość. Kilka dni temu po raz pierwszy podpisała się sama bez dyktowania po literce. Podpis na odwrocie rysunku przygotowanego dla babci pozwoliłem sobie uwiecznić, by na koniec z radością go zaprezentować.

Cóż… jedni uczą się mówić, inni pisać, a jeszcze inni uczą się poprawnej polszczyzny – i tak się świat kręci :-). Bo z etapu nauki chyba wyrosnąć nie można. Zawsze znajdzie się coś do nauczenia…

Paweł Pomianek

Zobacz inne wpisy na temat języka dzieci: tutaj.


3 odpowiedzi do „„Ja baba jazu”, czyli o tym pięknym czasie, gdy dziecko uczy się mówić”

  1. xpil

    Pawle, śledzę Twojego bloga uważnie i nawet ma on swoje honorowe miejsce na moim lewym marginesie. Fajnie jest nagle poczytać o „ludzkiej stronie” Językowych Dylematów.

    Mam córkę ośmioletnią, dwujęzyczną. Pracowicie odkrywamy razem coraz to nowe zakamarki polskiej gramatyki. Mozolna to praca, ale czasem trafi się perełka.

    Mam też syna, który póki co tylko gaworzy (skończył roczek chwilę temu), ale zaraz wejdzie w etap Twojego Piotrusia. Będzie ciekawie.

    Pozdrawiam.

    P.

    • Paweł Pomianek

      Super! Bardzo dziękuję za ten komentarz i życzę wielu radości z wychowania i relacji z dziećmi. Nie tylko w aspektach dotyczących języka :-).

    • M

      Takim zakamarkiem polskiej gramatyki jest rząd czasowników (=rekcja). W przypadku czasownika „śledzić” należy stosować biernik. Pani zastosowała dopełniacz. Bardzo łatwo sprawdzić rekcję danego czasownika – można zadać jedno z następujących pytań:
      kogo, czego, czyj, skąd -> dopełniacz
      kogo, co -> biernik
      Więcej na temat czasownika można poczytać na stronie:
      http://pl.wiktionary.org/wiki/Aneks:J%C4%99zyk_polski_-_czasowniki
      Pozdrawiam
      M.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

listopad 2014
N P W Ś C P S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30  

Nasze nagrania