Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (8)

Zbliżają się Święta Wielkanocne, dlatego ciekawostki językowe w tym miesiącu odnoszą się do pisowni wielką lub małą literą nazw związanych z Wielkim Tygodniem i Wielkanocą.

1.
Czy wiesz, że…

…takie nazwy jak Niedziela Palmowa, Wielki Czwartek, Wielka Sobota, Wielkanoc piszemy od wielkich liter? Należą one bowiem do tzw. urzędowych nazw świąt.

2.
Czy wiesz, że…

…wielkimi literami zapisujemy również takie nazwy jak Święta Wielkanocne, Niedziela Wielkanocna, Poniedziałek Wielkanocny? Te nazwy są z kolei zaliczane do zwyczajowych nazw świąt.

3.
Czy wiesz, że…

…nazwy okresów liturgicznych, jak wielki post czy okres wielkanocny, piszemy małą literą? Wielką literę dopuszcza się ze względów religijnych w nazwach Wielki Post i Adwent, ponieważ należą one do tzw. okresów mocnych. Wyjątek od reguły stanowią Wielki Tydzień i Triduum Sacrum (Triduum Paschalne), które zapisujemy wielkimi literami.

4.
Czy wiesz, że…

…nazwy obrzędów i zabaw związanych z danym świętem, jak dyngus, lany poniedziałek, piszemy małą literą?

5.
Czy wiesz, że…

…wyraz Pasja jako synonim Męki Pańskiej piszemy wielką literą? [Uwaga: Zobacz komentarz Pszetfurni nr 3 i 4].

Wszystkie ciekawostki przygotowano na postawie:
Zasady pisowni słownictwa religijnego, pod red. Renaty Przybylskiej i Wiesława Przyczyny, Tarnów 2005.


6 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (8)”

  1. Pszetfurnia

    W 2011 roku Biblos wydało „Pisownię słownictwa religijnego” autorstwa (już nie pod redakcją) Renaty Przybylskiej i Wiesława Przyczyny. Czytamy tam: „Nazwy wydarzeń zbawczych, np. (…) męka Pańska (…) zapisujemy małą literą”. W przypisie autorzy dodają: „RJP zmieniła w tym zakresie trzecie wydanie »Zasad pisowni słownictwa religijnego« (2010), zgodnie z którym nazwy wydarzeń zbawczych należało zapisywać wielkimi literami. Taka decyzja jest o tyle korzystna, że pozwala na rozróżnienie między wydarzeniem a dniem świątecznym, por. Boże narodzenie (= narodziny Boga), Boże Narodzenie (= święto obchodzone na pamiątkę narodzin Jezusa, czyli Bożego narodzenia), zmartwychwstanie (=powstanie [Jezusa] z martwych), Zmartwychwstanie (= święto obchodzone na pamiątkę zmartwychwstania Jezusa) itd.”.

    • Pszetfurnia

      Zapomnieliśmy napisać, że można się z tej książki również dowiedzieć, że wyraz Pasja „piszemy wielką literą, gdy jest tytułem utworu (…). Gdy zaś pasja oznacza silne przejęcie się czymś, zamiłowanie do czegoś (…) lub silny gniew, (…) należy użyć małej litery. Małą literę zastosujemy również wtedy, gdy wspomniany rzeczownik będzie się odnosił do męki Pańskiej”.

      • Paweł Pomianek

        Ciekawe, widać szybkie zmiany w tym względzie. Najpierw przygotowywali długo pierwszą wersję Zasad…, teraz wydają dość szybko kolejne. Zmiana pisowni wyrazu Pasja w kontekście punktu poprzedniego oczywista. Czy wydawnictwo jest dostępne gdzieś on-line? Nie tak dawno pisaliście Państwo o wydaniu z 2008 r. Teraz okazuje się, że są kolejne z 2010 i 2011. Wczoraj próbowałem poszukać nowszych wydań (choćby linków do wydań książkowych do nabycia) i Google nie był zbyt pomocny, niestety.

    • Paweł Pomianek

      Dziękuję, zmieniłem. Szczerze mówiąc, akurat w przypadku tej książki dysponuję kopią jeszcze ze studiów, na której nie ma roku wydania. Ale Biblos – jak właśnie sprawdziłem – to wydawnictwo diecezji tarnowskiej. Więc zachodzę w głowę, skąd mi się wziął ten Kraków już jakiś czas temu przy cytowaniu. Od tego czasu ciągle ten (zapewne) błąd powielałem. Dziękuję za tę uwagę.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

kwiecień 2014
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930  

Nasze nagrania