Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (6)

Dzisiejsze ciekawostki nawiązują do wybranych pytań zadanych przez naszych Czytelników w ostatnim miesiącu.

1.
Czy wiesz, że…

…apostrof przy odmianie nazwisk angielskich i francuskich stawiamy tylko wtedy, gdy w zapisie mianownika nazwisko kończy się literą, której nie wypowiadamy (np. Locke, Locke’a)? W sytuacji gdy w mianowniku wypowiadamy wszystkie zapisane litery, nazwisko odmienia się normalnie, bez apostrofu (np. Matthews, Matthewsa).

2.
Czy wiesz, że…

…w dialogach, gdy wypowiadane przez bohatera zdanie kończy się wykrzyknikiem, odnoszącą się do tej wypowiedzi narrację rozpoczynamy małą literą, np.
– Tatusiu, zimno mi. Tata, wstawaj! – budził ojca malec.

3.
Czy wiesz, że…

…popularne dziś choćby w reklamach używanie przyimka dla zamiast do jest uznawane za niepoprawne? Powinniśmy powiedzieć krem do skóry suchej, nie dla skóry suchej; punkt sprzedaży paliwa do pojazdów samochodowych, nie dla pojazdów samochodowych.


6 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (6)”

      • Błękitny Płomień

        Właśnie nie do końca chyba, bowiem, z tego, co mi wiadomo, didaskalia zapisuje się po pauzie dialogowej małą literą, jeśli są określeniami wypowiedzi (powiedział, zapytał, krzyknął, stwierdził, rzekł, odezwał się) lub chrakteryzują tę wypowiedź (głos zabrzmiał stanowczo, w głosie słychać było niepewnoiść). Natomiast jeśli didaskalia nie dotyczą bezpośrednio czynności wypowiedzi, piszemy je wielką literą. W tym wypadku moje wątpliwości dotyczą, czy „budził ojca malec” można uznać za zwrot bezpośrednio charakteryzujący wypowiego malca. Można w domyśle – „budził go tymi właśnie słowami”, ale jeszcze raz powtórzę – mam tu wątpliwości. Oczywiście mogę się mylić.

  1. Marcin

    Pkt 2. Czy aby na pewno jest to zasada? Wydawało mi się, że w przypadku, gdy didaskalia odnoszą się do sytuacji mającej miejsce „w tle”, zaczynamy je wielką literą np.
    — Uciekaj! — Zmarszczył brwi i sięgnął po nóż znajdujący się na stole.

    • Paweł Pomianek

      Pan ma na myśli trochę inną sytuację. W podanym przykładzie rzeczywiście można napisać wielką literą (a nawet tę opcję poradziłaby zdecydowana większość renomowanych językoznawców). Ale w Pańskim przykładzie czasownik – że tak powiem – nie opisuje wypowiedzi, ale odnosi się do tego, co dzieje się w tle (na co sam Pan zwrócił uwagę). „Tatusiu, zimno mi. Tata, wstawaj!” to słowa, którymi „budził ojca malec”. Ale „Uciekaj” to nie zmarszczenie brwi. Więc to jednak dwie różne sytuacje.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

luty 2014
N P W Ś C P S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
232425262728  

Nasze nagrania