Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha”

Rzeczownik ucho w zależności od znaczenia ma w liczbie mnogiej dwa typy odmiany.

Formę uszy, uszu związaną z określeniem narządu słuchu doskonale znamy i nie potrzeba jej poświęcać szczególnie dużo uwagi. Warto natomiast zatrzymać się na chwilę na drugim typie odmiany:

Liczba mnoga
M: ucha
D: uch
C: uchom
B: ucha
N: uchami
Msc: uchach

Kiedy należy te formy stosować? Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych. Jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny określamy w ten sposób: uchwyt w kształcie łuku, koła, prostokąta lub pętli oraz otwór do nawlekania, przeciągania czegoś. Tego typu odmiany użyjemy więc mówiąc o:

  • uchach od garnka (garnek z uchami),
  • uchach od filiżanki czy kubka,
  • uchach od siatki czy torby (siatka z uchami),
  • uchach u dzbana,
  • uchach igieł.

Jeśli chodzi o używanie w tych kontekstach pierwszego typu odmiany (uszy od garnka, uszy u dzbana) – słownik określa je jako potoczne. Trzeba więc pamiętać, by przynajmniej w tekstach pisanych używać tej właściwej formy i nie popełniać gaf.

PS Wyjątek stanowi tutaj czapka z uszami (nie z uchami).

Paweł Pomianek


8 odpowiedzi do „Kiedy używamy mianownika l.mn. „ucha””

  1. Ewa

    Dziękuję za wpis na ten temat. W szkole podstawowej uczono mnie, że torba ma ucha, sieć – oka i używam tych form według definicji, którą Pan zamieścił. Niestety, mam wrażenie, że rzucam grochem o ścianę i uchodzę za dziwaczkę.
    Nie znalazłam jeszcze sklepu internetowego, w którym długość uch byłaby zapisana w ten właśnie sposób. Zawsze jest to długość „uszu”:-)
    Nie mam chyba już siły, aby walczyć z wiatrakami.

    • Paweł Pomianek

      Ale jeżeli jest kilka kubków, to mamy też kilka uch, więc nie widzę tutaj problemu. Kubki mają ucha… choć ściany mają uszy ;-).

    • basia

      a ja widzialam i w dodatku posiadam kubek z czterema uch(sz)ami…:) takze ucha od kubka znam ale skoro potoczne uszy sa dopuszczalne to wole zostac przy nich, czlowiek sie przywiazuje do roznych rzeczy czy tez przedmiotow martwych;)

  2. Monika

    „Wówczas gdy mówimy o uchach przedmiotów martwych”
    Przedmioty martwe…? Wystarczy „przedmioty” 🙂 Chyba, że istnieją przedmioty żywe…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

maj 2012
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Nasze nagrania