Inspiracją do opracowania pierwszych dwóch spośród poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).
1.
Czy wiesz, że…
oprócz częściej spotykanych form oczyma oraz rękoma poprawna – choć rzadziej używana – jest też forma uszyma?
2.
Czy wiesz, że…
liczebniki zbiorowe (dwoje, troje, kilkoro) stosujemy tylko w czterech konkretnych przypadkach? Łączą się one z:
- pluraliami tantum, czyli rzeczownikami, które mają wyłącznie liczbę mnogą, jak np. drzwi, chrzciny, spodnie, widły, fusy, skrzypce;
- zakończonymi na -ę rzeczownikami rodzaju nijakiego oznaczającymi istoty młode, np. dziewczę, kurczę, oślę, prosię;
- rzeczownikami lub zaimkami określającymi grupy osób różnych płci, np. sześcioro z nich;
- rzeczownikami oznaczającymi pary, np. oczy, uszy, ręce, nogi.
3.
Czy wiesz, dlaczego
nazwy odpowiedników września, października, listopada i grudnia w języku angielskim i łacińskim nie są zgodne z numerem (znaczeniem swojej nazwy), któremu odpowiadają w obecnym kalendarzu? September to przecież ‘siódmy’, a nie dziewiąty, october ‘ósmy’ (oktawa), a nie dziesiąty; november ‘dziewiąty’, a nie jedenasty; december ‘dziesiąty’, a nie dwunasty. Otóż jest tak po prostu dlatego, że nazwy miesięcy przeniesiono z kalendarza juliańskiego, w którym rok religijny zaczynał się od naszego marca. Analogiczny proces dokonał się w polszczyźnie z dniami tygodnia. Choć dziś większość osób tydzień liczy od poniedziałku (tak definiują go też słowniki) i środkowym dniem tygodnia jest czwartek, środą nadal nazywamy dzień przypadający w środku tygodnia liczonego tradycyjnie – od niedzieli.
One Reply to “Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (65)”