Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (65)

Inspiracją do opracowania pierwszych dwóch spośród poniższych ciekawostek była dla mnie, podobnie jak poprzednio, książka Łukasza Mackiewicza, właściciela eKorekta24.pl, pt. 497 błędów (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).

Choć dziś większość osób tydzień liczy od poniedziałku i środkowym dniem tygodnia jest czwartek, środą nadal nazywamy dzień przypadający w środku tygodnia liczonego tradycyjnie – od niedzieli.

1.
Czy wiesz, że…

oprócz częściej spotykanych form oczyma oraz rękoma poprawna – choć rzadziej używana – jest też forma uszyma?

2.
Czy wiesz, że…

liczebniki zbiorowe (dwoje, troje, kilkoro) stosujemy tylko w czterech konkretnych przypadkach? Łączą się one z:

  • pluraliami tantum, czyli rzeczownikami, które mają wyłącznie liczbę mnogą, jak np. drzwi, chrzciny, spodnie, widły, fusy, skrzypce;
  • zakończonymi na rzeczownikami rodzaju nijakiego oznaczającymi istoty młode, np. dziewczę, kurczę, oślę, prosię;
  • rzeczownikami lub zaimkami określającymi grupy osób różnych płci, np. sześcioro z nich;
  • rzeczownikami oznaczającymi pary, np. oczy, uszy, ręce, nogi.

3.
Czy wiesz, dlaczego

nazwy odpowiedników września, października, listopada i grudnia w języku angielskim i łacińskim nie są zgodne z numerem (znaczeniem swojej nazwy), któremu odpowiadają w obecnym kalendarzu? September to przecież ‘siódmy’, a nie dziewiąty, october ‘ósmy’ (oktawa), a nie dziesiąty; november ‘dziewiąty’, a nie jedenasty; december ‘dziesiąty’, a nie dwunasty. Otóż jest tak po prostu dlatego, że nazwy miesięcy przeniesiono z kalendarza juliańskiego, w którym rok religijny zaczynał się od naszego marca. Analogiczny proces dokonał się w polszczyźnie z dniami tygodnia. Choć dziś większość osób tydzień liczy od poniedziałku (tak definiują go też słowniki) i środkowym dniem tygodnia jest czwartek, środą nadal nazywamy dzień przypadający w środku tygodnia liczonego tradycyjnie – od niedzieli.


One Reply to “Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (65)”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Witam serdecznie, jeżeli jest to możliwe chciałbym uzyskać odpowiedź na następujące pytanie: Jaki jest zapis liczebników w nazwach własnych -…

Archiwa

wrzesień 2019
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Nasze nagrania