Oto dylemat językowy przedstawiony nam ostatnio przez p. Trajzę:
Uświadomiłam sobie, że mam językowy dylemat w związku z używaniem formy grzecznościowej. Do jednej osoby w naturalny sposób zwracam się na przykład: „czy chciał(a)by Pan(i)…”. Problem pojawia się w przypadku liczby mnogiej. Zakładając, że tak jak w l.p. należy użyć czasownika w 3. os., sformułowałabym ów zwrot następująco: „czy chcieliby Państwo…”. Spotykam się jednak także z formą: „czy chcielibyście Państwo…”. Która z tych form jest właściwa?
Bardzo jasnej odpowiedzi na to pytanie w publikacji Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne udziela prof. Andrzej Markowski:
W liczbie mnogiej, czyli z wyrazami państwo, panie, panowie, użycie formy 3. osoby jest grzeczniejsze niż użycie form 2. osoby, np.: Niech państwo spojrzą na lewo, na zamek; Może panie zapiszą ten przepis; Co panowie o tym myślą? Formy 2. osoby (Spójrzcie państwo na lewo, na zamek; Zapiszcie panie ten przepis; Co panowie o tym myślicie?) są odbierane jako mniej grzeczne, akceptowalne tylko na poziomie normy użytkowej.
W przypisie po słowach mniej grzeczne prof. Markowski dodaje:
Wielu osobom starszego pokolenia ten sposób zwracania się do innych kojarzy się z mówieniem per wy przez działaczy komunistycznych.
Choć więc forma czy chcielibyście państwo jest dopuszczalna, to bardzo dobrze Pani robi, używając formy grzeczniejszej czy chcieliby państwo. Proszę się tego trzymać.
Paweł Pomianek
Ale czy to jest poprawne jeśli idę z kolega to zwracaj się do nas..proszę to dla państwa… I tak samo jeśli jestem z mamą to tak samo mówią trochę dziwnie się czuje wtedy jakby zakładali że jesteśmy parą
Pzdr
Proszę zajrzeć do słownika (tutaj). Państwo to nie tylko
,
lecz także
.
Pan i mama to takie małe towarzystwo. Ludzie tak mówiący nie zakładają, że jesteście parą, tylko – i słusznie – że przyszliście razem.
Oczywiście Pan i kolega państwa już nie stworzą. W tej sytuacji trzeba powiedzieć: Proszę, to dla panów.
Mam następujące pytanie, luźno związane z powyższym.
Jeśli obie formy są poprawne, to które zdanie jest poprawne w następującym przypadku:
„…znajdą państwo w sieci, a jeśli macie…”
„…znajdziecie państwo w sieci, a jeśli macie…”
stawiam na numer 2, ze względu na drugi czasownik (który też jest w 2 os. l.mn. więc nie mieszamy dwóch odmian „znajdą” > 3 os. l.mn.).
Akurat jeśli chodzi o dwie podane formy, to żadna z nich na pewno nie jest wzorcowa. Powinno się powiedzieć: …znajdą państwo w sieci, a jeśli mają…. Z dwóch form podanych przez Pana również uważam, że lepsza jest forma druga, ponieważ nie miesza stylów i obie formy czasownika zapisane są w tej samej osobie. Przy czym ta forma przystoi tylko w języku potocznym.
dziękuję za odpowiedź
Ani pierwsza, ani druga!!!!!!!!!!!!!!! W obu jest pomieszanie z poplątaniem.
Tylko w 3 os. l.mn. !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Bardzo dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
Na pewno ta wiedza przyda mi się niejednokrotnie.
Pozdrawiam.
Ale forma niech należy do trybu rozkazującego. Gdy powiedziałam w ten sposób, to jedna Pani zwróciła mi uwagę, żebym sobie za dużo nie pozwalała, gdyż nie mam prawa jej rozkazywać 🙂