Moda w języku

Heidi KlumW dzisiejszych czasach każdy chce być modny. Nie chodzi tu już wyłącznie o strój. Modny jest ten, który czymś się wyróżnia: sposobem bycia, charakterem, ale także i językiem.

Istnieje również takie zjawisko jak moda w języku. Jest ono zauważalne zwłaszcza w programach rozrywkowych typu: Taniec z gwiazdami, Must by the music, Top model, X-factor. Zacne jury, rzadko kiedy specjalizujące się w dziedzinie, którą ocenia, stosuje charakterystyczne zwroty wobec występujących. Chodzi tutaj o takie określenia jak: jestem na tak, trzy razy tak, chapeau bas, nie powaliłeś mnie na kolana oraz wiele innych, które często kaleczą polszczyznę jurora.

Owa moda w języku przejawia się w częstym używaniu pewnych wyrazów lub wyrażeń. Ich użycie nie wnosi nic do języka i nie wynika z potrzeb informacyjnych. Przyczyną owej mody na dany wyraz lub wyrażenie jest ich początkowa atrakcyjność i niebanalność. Atrakcyjność wiąże się raczej z atrakcyjnością danej osoby, która używa tego wyrazu (np. piosenkarka, modelka, sportowiec), a nie faktycznie z nim samym. Taka osoba zazwyczaj cieszy się powszechnym autorytetem, jest znana i reprezentuje konkretne środowisko. Inną przyczyną atrakcyjności jest odmiana języka uchodząca za wzorcową, nie zawsze słusznie. Często dużym wzięciem cieszą się wyrazy zapożyczone, traktowane jako eleganckie, dostojne i mądre.

Tak jak często zmieniają się trendy w kolorach i wzorach, tak i w języku. Chociaż moda na pewne wyrazy nie zawsze bywa zjawiskiem przejściowym. Ich powtarzanie sprawia, że stają się przydatne w naszych wypowiedziach bez względu na ich treść i przez to tracą ostrość znaczeniową, a bywa, że i samo znaczenie.

Wyrazy modne staja się frazesami, a nasz język ubożeje, bo „atrakcyjne” konstrukcje wypierają wyraziste znaczeniowo synonimy.

Zanim więc powtórzymy, że jestem na tak, pamiętajmy, że możemy powiedzieć, jestem pod wrażeniem, że o filmie niekoniecznie musimy mówić fajny, bo możemy użyć wyrazów niebanalny, wspaniały, działalność możemy nie tylko promować, ale i rozwijać, wspomagać, a sukienka nie musi być szałowa, tylko elegancka i szykowna, a zamiast nie powaliłeś mnie na kolana, powiedzmy po prostu, że to nie jest w moim guście.

Tylko świadomy, krytyczny stosunek do języka pozwoli nam uniknąć monotonnych konstrukcji, banalnych tekstów bez żadnych walorów stylistycznych.

Katarzyna Olszewska


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  2. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  3. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  4. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  5. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  6. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  7. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  8. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  9. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  10. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

  11. Jeśli siglum jest pod spodem i ma charakter podpisu, to może być w ten sposób. Generalnie tego pierwszego zapisu użyjemy…

  12. Dziękuję a czy moze być takze taki zapis i czy jest prawidłowy „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie…

Archiwa

sierpień 2011
N P W Ś C P S
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Nasze nagrania