Sankcjonować znaczy 'zatwierdzać’, a nie 'karać’

Kilka dni temu napisała do nas stała Czytelniczka:

Szanowni Państwo,

czasownik „sankcjonować” oznacza w skrócie tyle, co „nadawać czemuś moc prawną” (źródło: www.sjp.pwn.pl).
Czy można natomiast używać tego czasownika w znaczeniu „karać”, wyprowadzając to od „sankcji”, czyli „kary”?
Spotykam się z takim użyciem w języku prawniczym, np. „Trybunał sankcjonuje (przypis własny: w znaczeniu „karze”) państwa, które…”.
Często zastanawiam się, czy takie użycie jest poprawne.
Będę wdzięczna za odpowiedź.

Z pozdrowieniami,
[dane osobowe do wiadomości redakcji JD]

P.S. Czy w polskiej korespondencji zwroty typu „pozdrawiam; z wyrazami szacunku” powinny być napisane wielką literą i zamknięte przecinkiem (jak powyżej), czy jednak inaczej?

Szanowna Pani,

jeśli chodzi o sprawę z post scriptum, to stwierdzę tylko, że w Pani korespondencji powitanie oraz pożegnanie i podpis są napisane wzorcowo.

Co do czasownika sankcjonować także muszę pogratulować wyczucia, ponieważ rzeczywiście użycie w języku prawniczym, które Pani wskazuje, nie wydaje się poprawne. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny pod hasłem sankcjonować znajdujemy nieco więcej niż w przytoczonym przez Panią słowniku internetowym. Oto cała zawartość hasła:

sankcjonować [wym. saŋkcjonować, rzad. sankcjonować] ndk IV 1. oficj. zatwierdzać coś, nadawać czemuś sankcję, moc prawną □ ktoś sankcjonuje coś: Powołana komisja sankcjonowała projekty reorganizacji przedsiębiorstwa. 2. urzęd. udzielać zgody na coś, dawać czemuś przyzwolenie; aprobować □ ktoś, coś sankcjonuje coś: Wydane zarządzenie sankcjonuje stosowaną od dawna praktykę.

Tak więc na pewno zastosowania sankcji nie można określić sankcjonowaniem. Aby lepiej to zrozumieć warto zajrzeć jeszcze pod hasło sancja, znajdujemy tam bowiem niezwykle przydatną w tym kontekście informację.

sankcja (…) 1. zwykle w lm, oficj. środek przymusu, kara: Sankcje gospodarcze, dyscyplinarne, karne. (…) 2. książk. aprobata, zatwierdzenie: Prokurator dał sankcję na areszt. Coś uzyskało sankcję moralną, społeczną. Udzielić komuś sankcji.

Proszę zauważyć, że czasownik sankcjonować odnosi się do drugiego znaczenia rzeczownika sankcja (udzielić sankcji), a tymczasem bywa niekiedy używany, jakby został utworzony od pierwszego znaczenia (zastosować sankcje).

Tak więc powiemy, że trybunał zastosował sankcje wobec tego czy innego państwa. Ale jeśli ktoś mówi, że trybunał coś sankcjonuje, to może tak stwierdzić wyłącznie, gdy chodzi o zatwierdzenie (np. przepisów, które do tej pory funkcjonowały zwyczajowo czy lokalnie), czyli udzielenie sankcji.

Paweł Pomianek


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

lipiec 2012
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  

Nasze nagrania