Nieuprawniona personifikacja?

Oto email otrzymany niedawno od Czytelniczki:

Szanowny Panie,

miałam już problem z zatytułowaniem maila, ale może uda mi się jasno przedstawić kwestię. Chodzi mi o stwierdzenia typu: „tekst mówi”, „narracja opowiada”, „fragment informuje”. Czy są one błędne? Czy jest to rodzaj nieuzasadnionej personifikacji?

Nie wszystkie takie określenia są poprawne, ale i nie wszystkie są „nieuzasadnioną personifikacją”. O tym, które są poprawne, decyduje zwyczaj językowy. Np. bardzo często pojawiają się sformułowania takie jak: zasada, która mówi, ustawa mówi, książka opowiada, artykuł/tekst odpowiada na pytanie itp.

W przypadku podanych przez Panią przykładów raczej starłbym się szukać konstrukcji bardziej jednoznacznych, takich jak autor mówi, sposób prowadzenia narracji sugeruje, narracja zawiera, dany fragment zawiera informację.

Wszystkie podane przez Panią zwroty wrzucam jeszcze do korpusu językowego i porównuję z wynikami ze Słownika poprawnej polszczyzny PWN:

  • Tekst mówi – jedynie raz pojawia się zdanie: Dziękuję redakcji za odważne teksty mówiące prawdę; poza tym pojawia się sformułowanie jedynie tekst mówiony; podobnie w słowniku poprawnej polszczyzny.
  • Narracja opowiada – brak jakichkolwiek wyszukanych fraz; przykłady użycia wyrazu narracja ze słownika (Żywa, ciekawa narracja. Narracja pierwszoosobowa a. w pierwszej osobie. Tok narracji. Prowadzić narrację.) – podobnie jak logika – wskazuje, że wyrażenie jest niepoprawne.
  • Fragment informuje – brak jakichkolwiek wyszukanych fraz; niemniej w Słowniku poprawnej polszczyzny przy frazie informować znajdujemy: ktoś, coś informuje (kogoś) o czymś. Skoro coś może informować, w pewnych kontekstach tym czymś może być dany fragment.

Paweł Pomianek


2 odpowiedzi do „Nieuprawniona personifikacja?”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Dzień dobry, w książce są opisane dialogi, a także cytowana jest rozmowa mailowa. Jak ją zapisać? Czy obowiązują tu te…

  2. Czy zdanie: "W ubiegły poniedziałek w odbyła się konferencja, na której mieliśmy okazję uczestniczyć." jest poprawne gramatycznie?

  3. Bardzo mi się ta odpowiedź podoba. Koresponduje z interpretacją pytania "Kawa czy herbata?", wg której można odpowiedzieć trojako: "Poproszę kawę",…

  4. Dzień dobry, bardzo proszę o informację jaka forma przy oficjalnych uroczystościach jest poprawna: - Proszę o zabranie głosu Pana Jana…

  5. Szanowna Pani, krótko odpowiadam na kolejne pytania. Ad 1 Przecinka nie należy wstawiać. Można wprowadzać to konstrukcja łączna. W tym…

  6. Oszczytko uzywane jest w Wielkopolsce. Jestem z Poznania ur.1980 i w zyciu nie slyszalem o ostrzynce. Moj dziadek wielkopolanin z…

Archiwa

luty 2012
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
26272829  

Nasze nagrania