Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (7)

Zbliża się koniec miesiąca, na jego podsumowanie trzy kolejne ciekawostki językowe.

1.
Czy wiesz, że…

…takie konstrukcje jak drugi najbogatszy są uznawane za błędne? Wskazuje na to zresztą sama logika (bo albo ktoś jest najbogatszy, albo nie jest). Jest to kalka z języka angielskiego, której należy stanowczo unikać, zastępując ten zwrot takimi jak np. drugi pod względem zamożności.

2.
Czy wiesz, że…

…wyrazu derby w odniesieniu do gonitwy koni trzyletnich używamy w formie nieodmiennej, ale gdy stosujemy go na określenie meczu piłkarskiego drużyn z tego samego miasta czy regionu – odmieniamy tak samo jak rzeczownik dyby? O koniu powiemy więc, że jest zwycięzcą tegorocznego derby, a o drużynie piłkarskiej, że jest zwycięzcą tegorocznych derbów. Ta odmienna forma w odniesieniu do wyścigów konnych jest jednak dopuszczalna, ale uznaje się ją za potoczną.

3.
Czy wiesz, że…

…możesz wypić herbatę duszkiem lub jednym haustem, ale nie jednym duszkiem?

Wszystkie ciekawostki przygotowano na postawie:
Mirosław Bańko, Mały słownik wyrazów kłopotliwych, Warszawa 2003.


4 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (7)”

    • Mateusz Chomicki

      Teraz na myśl przyszło mi takie pytanie. Czy jeżeli sporządzimy listę dziesięciu najbogatszych ludzi, to czy potem można odnieść się do drugiej osoby na tej liście słowami „drugi z listy najbogatszych”?

      • Paweł Pomianek

        Idąc tym tokiem rozumowania, jaki proponuje prof. Bańko, to powiedziałbym, że już sformułowanie lista najbogatszych sugeruje, że jest to lista kilku osób będących ex aequo najbogatszymi ludźmi. Ciekawe swoją drogą jaką alternatywę dla tego typu określeń proponowaliby profesorowie współpracujący z PWN.

        • Mateusz Chomicki

          Też odniosłem wrażenie, że z takimi nazwami coś jest nie tak.

          Ale jak inaczej? Dziesięć osób, które mają najwyższy majątek?

          „Dziesięć najszybszych kierowców”.

          Dziesięć kierowców, którzy mają… no właśnie, co mają? Najlepsze czasy okrążeń? Przecież nie może być kilku najlepszych czasów.

          Sformułowania: x najlepszych… powinny (i zapewne są) dopuszczalne. Ale w takim razie i „drugi najlepszy” być powinny.

          Temat godny uwagi.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Dzień dobry, myślę że ogólna reguła 'czasownik opisujący wypowiedź' jest zbyt szeroka, mało precyzyjna, i to powoduje nieporozumienie. Ja w…

  2. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  3. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  4. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  5. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  6. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  7. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  8. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  9. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  10. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  11. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

Archiwa

marzec 2014
N P W Ś C P S
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031  

Nasze nagrania