Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (72)

Przy tworzeniu ciekawostek ponownie skorzystałem z inspiracji książki właściciela eKorekta24.pl Łukasza Mackiewicza, pt. 497 błędów (2, 3), oraz wydanej przez PWN publikacji Uchy, fochy, tarapaty Agaty Hąci (1, 4, 5) (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).

Junak Słocina Rzeszów – znak
Słowo junak pochodzi od dawnej formy junъ, która oznacza ‘młody, w pełni sił’.

1.
Czy wiesz, że…

choć słowniki notują formy: czwarci, piąci, szóści, siódmi, dziewiąci, dziesiąci, jedenaści, dwunaści itd., to generalnie nie notują formy óśmi? Prof. Bańko w poradni językowej PWN sugeruje zresztą, że jeśli już, to nie powinno być óśmi, tylko raczej… ósmi.

2.
Czy wiesz, że…

gdy używamy formy poproszę chleba, wyrażamy prośbę o kromkę, a gdy mówimy poproszę chleb, chodzi nam o cały bochenek (np. w sklepie).

3.
Czy wiesz, że…

mówimy o plamie oraz skazie na honorze, ale o obrazie honoru (nie na honorze) oraz ujmie dla czyjegoś honoru?

4.
Czy wiesz, że…

słowo junak pochodzi od dawnej formy junъ, która oznacza ‘młody, w pełni sił’? Należy do tej samej szerokiej rodziny wyrazów, co np. junior czy juwenalia.
Ciekawostka z dedykacją dla społeczności działającej już przeszło 70 lat drużyny piłkarskiej z mojego osiedla: Junak Słocina-Rzeszów, w której od ostatniej jesieni w najmłodszej grupie gra również mój Syn.

5.
Czy wiesz, że…
fakt, iż w wielu wyrazach mamy litery ą i ę, nie oznacza, że wszędzie powinno być je słychać? Dr Hącia stwierdza: „Powiedziałabym raczej: we współczesnej polszczyźnie powinno się je słyszeć raczej rzadziej niż częściej. Bo po polsku w wielu wypadkach – i wbrew obiegowej opinii – naprawdę nie mówimy tak, jak piszemy”.


2 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (72)”

  1. xpil

    Ciekawostki jak zwykle ciekawe, ale poza nimi ostatnio tu raczej cicho. Jako stały czytelnik domagam się zwiększenia częstotliwości wpisów! 😉

    (I tradycyjnie już pozdrawiam zza blogowej miedzy).

    • Paweł Pomianek

      Noooo, od lutego już trzeci miesiąc udaje się i tak po minimum dwa wpisy w miesiącu (w marcu nawet trzy) 😉 Po słabszym grudniu i styczniu to i tak postęp. Lista kilku tematów jest przygotowana, gorzej z czasem na realizację, bo bieżącej pracy dużo.
      Tak czy siak odwiedzalność strony generuje kilka wpisów z lat 2011–2013, które są stale wyszukiwane w Google’u. Niestety na bieżące teksty nie ma aż tylu chętnych, jak by się wydawało. Tym bardziej cenię sobie Pana stałą obecność i dziękuję za miłe słowa i chęć częstszego czytania. Pozdrawiam!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Dzień dobry, myślę że ogólna reguła 'czasownik opisujący wypowiedź' jest zbyt szeroka, mało precyzyjna, i to powoduje nieporozumienie. Ja w…

  2. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  3. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  4. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  5. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  6. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  7. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  8. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  9. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  10. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  11. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

Archiwa

kwiecień 2020
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania