Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (72)

Przy tworzeniu ciekawostek ponownie skorzystałem z inspiracji książki właściciela eKorekta24.pl Łukasza Mackiewicza, pt. 497 błędów (2, 3), oraz wydanej przez PWN publikacji Uchy, fochy, tarapaty Agaty Hąci (1, 4, 5) (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).

Junak Słocina Rzeszów – znak
Słowo junak pochodzi od dawnej formy junъ, która oznacza ‘młody, w pełni sił’.

1.
Czy wiesz, że…

choć słowniki notują formy: czwarci, piąci, szóści, siódmi, dziewiąci, dziesiąci, jedenaści, dwunaści itd., to generalnie nie notują formy óśmi? Prof. Bańko w poradni językowej PWN sugeruje zresztą, że jeśli już, to nie powinno być óśmi, tylko raczej… ósmi.

2.
Czy wiesz, że…

gdy używamy formy poproszę chleba, wyrażamy prośbę o kromkę, a gdy mówimy poproszę chleb, chodzi nam o cały bochenek (np. w sklepie).

3.
Czy wiesz, że…

mówimy o plamie oraz skazie na honorze, ale o obrazie honoru (nie na honorze) oraz ujmie dla czyjegoś honoru?

4.
Czy wiesz, że…

słowo junak pochodzi od dawnej formy junъ, która oznacza ‘młody, w pełni sił’? Należy do tej samej szerokiej rodziny wyrazów, co np. junior czy juwenalia.
Ciekawostka z dedykacją dla społeczności działającej już przeszło 70 lat drużyny piłkarskiej z mojego osiedla: Junak Słocina-Rzeszów, w której od ostatniej jesieni w najmłodszej grupie gra również mój Syn.

5.
Czy wiesz, że…
fakt, iż w wielu wyrazach mamy litery ą i ę, nie oznacza, że wszędzie powinno być je słychać? Dr Hącia stwierdza: „Powiedziałabym raczej: we współczesnej polszczyźnie powinno się je słyszeć raczej rzadziej niż częściej. Bo po polsku w wielu wypadkach – i wbrew obiegowej opinii – naprawdę nie mówimy tak, jak piszemy”.


2 odpowiedzi do „Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (72)”

  1. xpil

    Ciekawostki jak zwykle ciekawe, ale poza nimi ostatnio tu raczej cicho. Jako stały czytelnik domagam się zwiększenia częstotliwości wpisów! 😉

    (I tradycyjnie już pozdrawiam zza blogowej miedzy).

    • Paweł Pomianek

      Noooo, od lutego już trzeci miesiąc udaje się i tak po minimum dwa wpisy w miesiącu (w marcu nawet trzy) 😉 Po słabszym grudniu i styczniu to i tak postęp. Lista kilku tematów jest przygotowana, gorzej z czasem na realizację, bo bieżącej pracy dużo.
      Tak czy siak odwiedzalność strony generuje kilka wpisów z lat 2011–2013, które są stale wyszukiwane w Google’u. Niestety na bieżące teksty nie ma aż tylu chętnych, jak by się wydawało. Tym bardziej cenię sobie Pana stałą obecność i dziękuję za miłe słowa i chęć częstszego czytania. Pozdrawiam!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Tak, ma Pan rację! Faktycznie poprawna jest podana przez Pana forma. Bardzo sprytnie wybrnął też Pan z błędnej formy –…

  2. Dzień dobry! Jest taka pamiątkowa tablica na kamieniu o treści "Pamięci Wszystkim Ludziom Stowarzyszenia" - czy to jest poprawny gramatyczny…

  3. Dziękuję za szybką odpowiedź. Tak, też właśnie myślałem o tym fragmencie w partyzanckiej pieśni: "w mgle utonie próżno wzrok".

  4. Generalnie poprawną i skodyfikowaną formą (na zasadzie wyjątku od reguły) jest we mgle. Można o tym przeczytać np. tutaj w…

  5. Stosujemy zwrot "we mgle". Czy poprawna jest oboczność "w mgle"? Może dopuszczalna jest przy zmianie szyku wyrazów w zdaniu, np.:…

  6. Tak. Przyjrzałem się tematowi i myślę, że trudno byłoby znaleźć inne możliwe rozwiązanie. Końcówka tego typu nazwiska w miejscowniku ulega…

  7. Dzień dobry! Czy nazwisko Hogshire odmieni się w miejscowniku jako: Hogshirze? Dzięki piękne za pomoc!

  8. Przepraszam za tak długi czas oczekiwania na odpowiedź. Musiałem to sprawdzić we wszystkich dostępnych źródłach (co jest – wiem –…

Archiwa

kwiecień 2020
N P W Ś C P S
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  

Nasze nagrania