Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (71)

Przy tworzeniu ciekawostek ponownie skorzystałem z inspiracji książki właściciela eKorekta24.pl Łukasza Mackiewicza, pt. 497 błędów (1–4), oraz wydanej przez PWN publikacji Uchy, fochy, tarapaty Agaty Hąci (5) (oprac. ciekawostek: Paweł Pomianek).

Dominika Pełka, Językowe Dylematy © 2013 / obróbka: Melrose Studio Rzeszów.

1.

Czy wiesz, że…

wbrew utartej opinii zdania w polszczyźnie wolno zaczynać od spójnika lub zaimka (np. Ale…, Że…, Więc…)? Ich użycie na początku zdania jest poprawne zazwyczaj wtedy, gdy pozwala nawiązać do wcześniejszej wypowiedzi.

2.

Czy wiesz, że…

wyrazów bowiem oraz zaś nie powinniśmy stawiać na początku zdania ani na pierwszym miejscu po przecinku w zdaniu złożonym? Zgodnie z regułami słownikowymi wyrazy te umieszcza się na drugim lub dalszych miejscach w zdaniu podrzędnym.

3.

Czy wiesz, że…

nagłówki na plakatach, napisy na sklepach czy instytucjach oraz na przedmiotach codziennego użytku nazywamy zawiadomieniami? Zawiadomienia należą do wypowiedzeń, które dzielimy na: zdania, oznajmienia i właśnie zawiadomienia.

4.

Czy wiesz, że…

mimo i pomimo w połączeniu z zaimkami ten oraz to wymaga biernika? Powiemy i napiszemy więc mimo to, pomimo to, a nie *mimo tego, *pomimo tego.

5.

Czy wiesz, że…

formy wymowy [wiśnieski], [krakoski], [warszaski] są dopuszczalne w formie potocznej, w związku z czym niekoniecznie należy je piętnować? Wzorcowo – a więc tak powinniśmy mówić w sytuacjach oficjalnych – powiemy: [wiśniefski], [krakofski], [warszafski].


One Reply to “Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (71)”

  1. uważny

    W temacie punktu 4. prof. Bańko w poradni PWN jest w zasadzie odmiennego zdania.
    {Przyimek mimo (podobnie pomimo) zasadniczo łączy się z dopełniaczem, np. „Mimo deszczu poszliśmy na spacer”. Dawniej łączony był z biernikiem, czego pozostałością są używane do dziś konstrukcje mimo to i mimo wszystko, np. „Padał deszcz. Mimo to poszliśmy na spacer”. Jeżeli jednak owo to służy wprowadzeniu zdania podrzędnego, to przybiera regularną formę dopełniacza: „Mimo tego, że padał deszcz, poszliśmy na spacer”. }

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Przed pierwszym? Przed czy wynika to z tego? Naprawdę Pani o to pyta, czy zapomniała Pani czegoś wkleić, a miało…

  2. Dzień dobry. Mam dylemat językowy. Czy w podanym poniżej przypadku będzie występował przecinek przed "czy"? Chodzi mi o pierwsze użyte…

  3. Dzień dobry. Dostępne słowniki wskazują formę krótkofalowiec: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/krotkofalowiec;5443948.html https://sjp.pwn.pl/so/krotkofalowiec;4455133.html

  4. Dzień dobry Mam pytanie, a zarazem dylemat. Jestem twórca filmów na kanale YT. Jako twórca, często pełnię także rolę lektora.…

  5. Polszczyzna jest językiem, w którym wyrazy odmieniamy. Aby nie odmieniać danego wyrazu, musi istnieć reguła na podparcie tego zwyczaju lub…

  6. Czy nazwy takie jak Windows, Linux i FreeBSD się odmieniają przypadki? Czy poprawnie jest «Aplikacja dla Windows», «Aplikacja dla Linux»…

  7. Nie, w tym przypadku nie jest to konieczne. Wiele zależy od tego, czy używamy dla myśli jakiegoś specjalnego oznaczenia, czy…

  8. Czy myśli bohaterów też wprowadzamy koniecznie nowym akapitem jak wypowiedzi? Pozdrawiam

  9. Odpowiedź można z łatwością znaleźć w poradni językowej PWN: tutaj. „Akademia pana Kleksa”.

  10. "Akademia Pana Kleksa" czy "Akademia pana Kleksa" - który tytuł jest poprawny?

Archiwa

marzec 2020
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  

Nasze nagrania