-wstwo i -stwo – kiedy jedno, kiedy drugie

Zasada dotycząca tego, które rzeczowniki kończą się na -wstwo, brzmi prosto. Gorzej z jej zastosowaniem w konkretnych przypadkach.

Na -wstwo kończą się rzeczowniki, które pochodzą od czasowników lub rzeczowników mających w zakończeniu literę w; nie te, które pochodzą od przymiotników zakończonych na -wy.

Np. napiszemy szewstwo, bo pochodzi od rzeczownika szewc; zawodowstwo, bo pochodzi od zawodowca; ale lenistwo (nie leniwstwo), bo pochodzi od przymiotnika leniwy.

Prof. Mirosław Bańko w Małym słowniku wyrazów kłopotliwych pisze jednak, że niespecjalista może się wahać, czy budować wyraz – przykładowo – od przymiotnika obrzydliwy (wtedy obrzydlistwo) czy od rzeczownika obrzydliwość (wtedy byłoby obrzydliwstwo). Sugeruje więc, że być może łatwiej jest zapamiętać niedługą listę rzeczowników zakończonych na -wstwo. Podaję tę listę za profesorem:

szewstwo, rybołówstwo, zawodowstwo, wychowawstwo, wykonawstwo (i podwykonawstwo), sprawstwo, znawstwo, marnotrawstwo, chciwstwo, szubrawstwo i kurewstwo oraz rzeczowniki złożone o drugim członie -dawstwo, -znawstwo i -mówstwo (np. krwiodawstwo, językoznawstwo, krasomówstwo).

W żadnych innych rzeczownikach przed zakończeniem -stwo nie pisze się w.

Paweł Pomianek

Źródło:
M. Bańko, Mały słownik wyrazów kłopotliwych, Warszawa (PWN) 2003, s. 326–327.


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. Tak, ma Pan rację! Faktycznie poprawna jest podana przez Pana forma. Bardzo sprytnie wybrnął też Pan z błędnej formy –…

  2. Dzień dobry! Jest taka pamiątkowa tablica na kamieniu o treści "Pamięci Wszystkim Ludziom Stowarzyszenia" - czy to jest poprawny gramatyczny…

  3. Dziękuję za szybką odpowiedź. Tak, też właśnie myślałem o tym fragmencie w partyzanckiej pieśni: "w mgle utonie próżno wzrok".

  4. Generalnie poprawną i skodyfikowaną formą (na zasadzie wyjątku od reguły) jest we mgle. Można o tym przeczytać np. tutaj w…

  5. Stosujemy zwrot "we mgle". Czy poprawna jest oboczność "w mgle"? Może dopuszczalna jest przy zmianie szyku wyrazów w zdaniu, np.:…

  6. Tak. Przyjrzałem się tematowi i myślę, że trudno byłoby znaleźć inne możliwe rozwiązanie. Końcówka tego typu nazwiska w miejscowniku ulega…

  7. Dzień dobry! Czy nazwisko Hogshire odmieni się w miejscowniku jako: Hogshirze? Dzięki piękne za pomoc!

  8. Przepraszam za tak długi czas oczekiwania na odpowiedź. Musiałem to sprawdzić we wszystkich dostępnych źródłach (co jest – wiem –…

Archiwa

listopad 2015
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Nasze nagrania