-wstwo i -stwo – kiedy jedno, kiedy drugie

Zasada dotycząca tego, które rzeczowniki kończą się na -wstwo, brzmi prosto. Gorzej z jej zastosowaniem w konkretnych przypadkach.

Na -wstwo kończą się rzeczowniki, które pochodzą od czasowników lub rzeczowników mających w zakończeniu literę w; nie te, które pochodzą od przymiotników zakończonych na -wy.

Np. napiszemy szewstwo, bo pochodzi od rzeczownika szewc; zawodowstwo, bo pochodzi od zawodowca; ale lenistwo (nie leniwstwo), bo pochodzi od przymiotnika leniwy.

Prof. Mirosław Bańko w Małym słowniku wyrazów kłopotliwych pisze jednak, że niespecjalista może się wahać, czy budować wyraz – przykładowo – od przymiotnika obrzydliwy (wtedy obrzydlistwo) czy od rzeczownika obrzydliwość (wtedy byłoby obrzydliwstwo). Sugeruje więc, że być może łatwiej jest zapamiętać niedługą listę rzeczowników zakończonych na -wstwo. Podaję tę listę za profesorem:

szewstwo, rybołówstwo, zawodowstwo, wychowawstwo, wykonawstwo (i podwykonawstwo), sprawstwo, znawstwo, marnotrawstwo, chciwstwo, szubrawstwo i kurewstwo oraz rzeczowniki złożone o drugim członie -dawstwo, -znawstwo i -mówstwo (np. krwiodawstwo, językoznawstwo, krasomówstwo).

W żadnych innych rzeczownikach przed zakończeniem -stwo nie pisze się w.

Paweł Pomianek

Źródło:
M. Bańko, Mały słownik wyrazów kłopotliwych, Warszawa (PWN) 2003, s. 326–327.


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Polub nas!

Najnowsze komentarze

  1. W internetowej wersji SGJP są trzy hasła „około”. W pierwszym z nich rzeczywiście podano tylko formę mianownikową: „operator adnumeratywny z…

  2. Choć od lat pielęgnuję w sobie wręcz kult dla naszych gwar, mocno pomagających mi rozumieć polską archaiczną mowę, to jednak…

  3. Chylę czoła nad dyplomacją Pana Pawła. Pobrzmiewa w tym wątku jednak jakaś domyślna zupacka potrzeba zakazu dowolności. Wręcz ordynek, ordnung...…

  4. No i chochlik mi się wtrącił, kradnąc komę... Ciekawe, czy Ciszek. Chyba jednak Omacek.

  5. Ciekawel ilu było tych krasnali w sumie... . Ciszek w Wordzie? Jednak tam ową bazę wordowską tworzą ludzie, a ci…

  6. Dziękuję za błyskawiczną odpowiedź :)

  7. Dzień dobry. Podchodzę do tego tak, że nazw własnych nie traktuję jak wyrazów cytatów, w związku z czym nie zapisuję…

  8. Dzień dobry, zastanawiam się, jak należy zapisywać niemieckie stopnie wojskowe w polskich tekstach, np. "Do pokoju wszedł Reichsführer Hans Schmidt".…

  9. To pewnie kwestia dyskusyjna, jak wiele rzeczy w polszczyźnie (czego rzecz jasna nauczyciele polskiego w szkołach raczej nie uwzględniają), ale…

  10. Starszy brat pomaga odrobić zadanie. Czy "pomaga odrobić" to orzeczenie modalne?

Archiwa

listopad 2015
N P W Ś C P S
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Nasze nagrania