Ech! te deklinacje. O nauce polskiej mowy

Uczenie dziecka poprawnego języka doskonale pokazuje, jak trudna jest polszczyzna. Rozmowa, którą odbyłem ostatnio z moją dwuipółletnią córką, dobrze to unaocznia.

Jednym z podopiecznych mojej Żony na warsztatach terapii zajęciowej jest niejaki pan Dulęba, o którego (obok innych osób) Julia ma codziennie zwyczaj wypytywać. Pan Dulęba stał się również jednym z bohaterów Julkowych zabaw. Ostatnio, mówiąc o nim, użyła formy miejscownika „o panu Dulębu”, co było powodem naszej dyskusji.

– Dulębie – poprawiłem. Widząc pytający wzrok mojej córki, wyjaśniłem: – Mówi się: Dulębie.
– O panie Dulębie – poprawiła się intuicyjnie Julia, powtarzając całe wyrażenie.
– Nie, Juleczko. O panu Dulębie. Powtórz ładnie.
– O panu Dulębie – powiedziała tym razem poprawnie, choć nie bez widocznego trudu.

No właśnie. Warto zauważyć, że dziecko używa form deklinacyjnych w sposób intuicyjny i bardzo logiczny. Gdy poprosiłem o poprawienie jednego z wyrazów, również drugi został dostosowany do podobnego systemu deklinacyjnego. Niestety, samych podtypów deklinacji rzeczownikowej (nie wspominając o przymiotnikowej, zaimkowej i liczebnikowej) dla liczby pojedynczej mamy w języku polskim siedemnaście (sic!).

Komentując powyższą wypowiedź dziecka, można by jeszcze zażartować, że – korzystając z intuicyjnego systemu odmiany – Julia musiała się zdziwić, co to za facet, co się mu nazwisko jak kobiecie odmienia. Niestety, mityczna postać pana Dulęby nie jest w tym względzie szczególnym wyjątkiem.

Nauka mowy przebiega intuicyjnie i takie rzeczy z czasem się przezwycięży. Ale wszystkich wątpliwości co do poprawności językowej konkretnych zwrotów nie uda nam się wyeliminować z naszego życia nigdy. Dobrze ukierunkowane, odpowiednio prowadzone dziecko podejmuje namysł nad językiem. U Julki widać to najlepiej, gdy pyta nieraz: „Jak to powiedziałam, jak się pomyliłam?”. Życzę, by każdemu taka postawa chęci poszerzania swoich językowych kompetencji towarzyszyła. A kiedy tak będzie… zapraszamy do zaglądania do nas.

Paweł Pomianek


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jesteśmy pasjonatami polszczyzny i pracy ze słowem pisanym. Założyliśmy tę stronę, by dzielić się swoją wiedzą na temat naszego języka i rozwiązywać językowe dylematy naszych czytelników. Postawiliśmy sobie za cel także rzetelne przygotowywanie tekstów do druku i pomoc autorom podczas wszystkich kolejnych etapów procesu wydawniczego, dlatego oferujemy profesjonalną redakcję, korektę oraz skład i łamanie tekstu. Autorami tekstów na stronie są: Paweł Pomianek, gospodarz serwisu, właściciel firmy Językowe Dylematy, doświadczony redaktor tekstów oraz doradca językowy, a także zaproszeni goście.

Zadaj pytanie językowe!

Jeśli masz językowy dylemat, kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Najnowsze komentarze

  1. Myślę, że tak. Oczywiście wówczas nie jest to poprawne. Rozumiem, że może to być też rodzaj jakiejś zabawy słownej. A…

  2. Pytałem bo miałem wątpliwości, gdyż w tłumaczeniach z literatury francuskiej (nie pamiętam autora), były dialogi z użyciem zwrotu jak w…

  3. Pierwsze jest w ogóle niepoprawne, w takim kontekście nie można użyć zaimka. Drugie jest jak najbardziej w porządku, bardzo grzeczne.…

  4. 1. Proszę pani, czy mogę ją prosić........ 2. Proszę pani, czy mogę panią prosić..... Które zdanie w bezpośredniej rozmowie jest…

  5. Nie mam przekonania do skróconych zapisów: 1977–78, wolę pełne: 1977–1978 (choć najistotniejsza w tym względzie jest konsekwencja na kartach całego…

  6. Dziękuję za odpowiedź. W tym samym tekście, w jednym akapicie jest kilka zapisów okresów pracy, przykładowo (1977–78). Czy jeżeli w…

  7. Myślę, że jeśli pojawiają się przerwy między zapisem miesiąca i roku (a faktycznie muszą się pojawić), to tym bardziej powinniśmy…

  8. Dzień dobry, czy zapis okresu czasu w przedstawionej formie (IX 1923–VIII 1930) jest poprawny? W którym miejscu powinny być przerwy…

  9. Bardzo dziękuję, teraz wszystko jasne! :) Pozdrawiam serdecznie

  10. Dzień dobry. Niestety pierwsza ze wskazanych konstrukcji jest wadliwa. W przypadku spójników skorelowanych, jak mówi prof. Mirosław Bańko w Małym…

  11. Jeśli siglum jest pod spodem i ma charakter podpisu, to może być w ten sposób. Generalnie tego pierwszego zapisu użyjemy…

  12. Dziękuję a czy moze być takze taki zapis i czy jest prawidłowy „Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie…

Archiwa

listopad 2011
N P W Ś C P S
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930  

Nasze nagrania