Tag: archaizmy

• 25 kwietnia 2019

  Ostrzynka czy temperówka?

  Pan Daniel zadał nam następujące pytanie: Dzień dobry, chciałbym się dowiedzieć jak właściwie wg j. polskiego powinno określać się urządzenie do ostrzenia ołówka. Ostrzynka czy temperówka? Jedni mówią tak, inni tak, jakie określenie jest właściwe? A może oba przyjęły się do słownika języka polskiego? Szanowny Panie, w moim regionie (Podkarpacie) zawsze mówiło się temperówka – i ta nazwa funkcjonuje w […]

• 30 grudnia 2018

  …iż nad wolą Pana. Czy dziś w języku znajdziemy podobne użycia przyimka nad?

  Jest taka mało znana kolęda z XVI w. pt. Pan Bóg wszechmogący, o bardzo wpadającej w ucho linii melodycznej. Aż dziw, że tak mało popularna. Może powodem tego jest fakt, że zawiera ona – z dzisiejszego punktu widzenia – bardzo wiele archaizmów, a kolędy, które śpiewamy w okresie Bożego Narodzenia w kościołach i przy wigilijnym stole, są z reguły młodsze. […]

• 24 listopada 2015

  Obok instruktażu istnieje również instruktarz. I ma inne znaczenie

  Wszyscy znamy wyraz instruktaż, który oznacza udzielanie komuś wskazówek, instruowanie. Nie każdy wie jednak, że w polszczyźnie istnieje również wyraz instruktarz, który oznacza zbiór instrukcji lub przepisów, książkę z instrukcjami. Dodać trzeba, że wyraz ten uchodzi dziś jednak za przestarzały, a w jego miejsce mówimy zazwyczaj po prostu o instrukcji (lub zbiorze instrukcji). Prof. Mirosław Bańko w poradni językowej PWN […]

• 17 marca 2011

  Co sądzicie o formie „do niepokonania”?

  Wywiad i obserwacja napotykały często na trudności do niepokonania. Jeden z naszych Czytelników zapytał, co sądzimy na temat zwrotu do niepokonania. Zdanie, które zacytowałem, pochodzi z książki z 1923 roku (którą podsunął nam Pytający). Forma więc wydaje się być archaiczna.