Czy wiesz, że… Ciekawostki językowe (82)

Przedstawione poniżej kwestie zwróciły moją uwagę podczas wykonywania prac redaktorskich, jak również codziennych rozmów na żywo i w internecie.

1.

Czy wiesz, że…

wyraz ferować miał kiedyś kilka znaczeń? Należały do nich: ‘wydawać, zatwierdzać, orzekać i postanawiać’. Dawniej używano go w liczniejszych wyrażeniach niż dzisiaj, można było np. ferować opinie czy tezy. Obecnie występuje on tylko w wyrażeniu ferowanie wyroków, oznaczając po prostu ‘orzekanie’.

(Źródło: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/ferowac;5427460.html)

2.

Czy wiesz, że…

naraz i na raz mają inne znaczenie? Naraz pisane łącznie może oznaczać zarówno „nagle” lub „niespodziewanie”, jak i „jednocześnie” lub „razem”, podczas gdy pisane oddzielnie „na raz” oznacza „na jeden raz” lub „na sygnał raz”. Przykłady: Naraz odwrócił się w tamtą stronę i zauważył, że ktoś faktycznie mu się przygląda; Potrafiła zjeść to wszystko na raz (lub naraz), choć Cezary rozłożyłby to na dwa posiłki; Na raz wszyscy podskakujemy, na dwa klaszczemy.

(Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/na-raz-i-naraz;13420.html)

3.

Czy wiesz, że…

poprawna forma to zakrawać na (…), a nie zakrawać o (…)? Przykład: To już zakrawa na bezczelność (nie: o bezczelność).

4.

Czy wiesz, że…

nazw kierunków studiów wbrew pozorom nie zapisujemy wielką literą? Zarówno nazwy przedmiotów szkolnych, kierunków studiów, jak i specjalizacji akademickich zapisujemy małymi literami (język francuski, pragmatyka językowa, bezpieczeństwo wewnętrzne). Żadna z istniejących zasad zapisu wielkimi literami nie ma tutaj zastosowania. Obowiązują one jedynie w zapisie nazw własnych, takich jak np. Wydział Informatyki i Telekomunikacji.

(Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/zapis-nazw-przedmiotow-szkolnych-i-kierunkow-studiow;6429.html)

5.

Czy wiesz, że…

poprawna forma bezokolicznika to lubić (nie: lubieć)? Dlatego też w czasie przeszłym możemy powiedzieć lubiłem/lubiłam, a nie lubiałem/lubiałam, np.: W dzieciństwie bardzo lubiłam gry komputerowe.

(Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/lubic;6727.html)

Wybór i oprac. Natalia Kiełb