Choć zarówno pytanie, jak i odpowiedź są dziś dość krótkie, tworzę osobny wpis, ponieważ wiadomości o odmianie nazw miejscowości, zwłaszcza małych, naprawdę trudno znaleźć w polskim internecie.
Witam! Mam dylemat jak odmienić nazwę miejscowości „Linia”. Będzie w Lini czy w Linii???
Pozdrawiam!
To bardzo dobre pytanie. Wbrew bowiem temu, co moglibyśmy sądzić, nazwa tej miejscowości nie odmienia się jak rzeczownik linia. Słownik nazw miejscowości i mieszkańców PWN podaje odmianę: Linia, Lini, Lini. Przymiotnik od tej nazwy to liński, a mieszkańcy miejscowości – linianin i linianka (tamże, s. 155).
Linia to wieś leżąca w województwie pomorskim na terenach kaszubskich. W języku kaszubskim jej nazwa brzmi Lëniô. Najprawdopodobniej właśnie w pochodzeniu nazwy (i związanej z nim wymowie) należy upatrywać powodów tej zaskakującej być może odmiany.
Paweł Pomianek
Witam, proszę o pomoc w odmianie nazwy własnej miejscowości Las. Jak będzie poprawnie: parafia w Lasie czy parafia w Lesie?
Niestety Słownik nazw miejscowości i mieszkańców PWN nie uwzględnia tej nazwy. Może mogłaby Pani podać jakieś konkretniejsze dane, o jaki Las chodzi i ewentualnie, jaki jest tamtejszy zwyczaj językowy.
To miejscowość w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, niestety nie wiem jaki jest zwyczaj językowy (czy to zwyczaj decyduje o odmianie?). Dziękuje za odpowiedź
„Informator Samorządowy” Gminy Slemień, do której należy Pani Las, informuje, że (cytuję):
„PRZYSTANEK W REJONIE UL. BOROWINA W LASIE
Radni Gminy Ślemień podjęli uchwałę […] dla mieszkańców Lasu-Borowiny…”.
I oto odpowiedź na pytanie o zwyczaj językowy.
Tak, w przypadku nazw miejscowych najczęściej odmiana jest zgodna ze zwyczajem, bo po prostu typów odmian takiego wyrazu może być kilka i jeśli chodzi o system językowy, każda może być z nim zgodna. A jednak poprawna odmiana jest tylko jedna.
PS Zapewne poprawnie będzie w Lasie.
Skoro bieg odbył się w ,,Linii”, to z pewnością nie u nas w Polsce i nawet nie na Kaszubach, ale gdzieś na ziemiach okołołacińskojęzycznych !!
Jak mi się kiedyś żalili starsi ludzie, przed II wojną światową wrogo nastawiona do Kaszubów administracja centralna (nie cała, a właściwie to tylko część urzędników) i ich poplecznicy na stanowiskach w administracji państwowej tu na naszych Kaszubach (mówiono mi, że zwłaszcza ze środowisk mazowieckich i poznańskich) wydumali sobie, że Kaszubi są tak zniemczeni, że nawet ich nazwy miejscowości są albo niemieckie, albo przynajmniej łacińskie; toteż złośliwie przechrzcili naszą Lenię na ,,Liniję”/Lineę (bo niby to jej nazwa miała pochodzić od łacińskiego ,,linea” [linia graficzna]) To szczęście, że nie zmuszono tutejszych Kaszubów do godzenia się na nazwę narzuconą przez niemieckich zaborców – ,,Linde” [Lipa], choć ponoć i takie pomysły zaistniały.
Gdzieś w latach 70-tych XX wieku nauczyciele z Lëni, nie chcąc godzić się na tę dziwaczną dwojaką pisownię naszej wsi w dopełniaczu, zwłaszcza w uczniowskich zeszytach – ,,Linii i Lini”, a przy tym nie mając siły sprawczej a nawet fachowej i wyczerpującej wiedzy w tym zakresie, zwrócili się do profesora Huberta Górnowicza z Uniwersytetu Gdańskiego – autorytetu na ogólnopolską skalę, a nawet i szerzej (niektórzy z nich mieli z Profesorem zajęcia na studiach), by rozstrzygnął: przez ile ,,i” należałoby prawidłowo w drugim przypadku zapisywać nazwę naszej wsi ?
Profesor rozstrzygnął sprawę jednoznacznie, odpisując listownie, że nazwa ,,Linia” pochodzi od lnu i jest nazwą słowiańską, co zresztą naturalne jest na przecież słowiańskich Kaszubach; toteż należy ją odmieniać w dopełniaczu tylko i wyłącznie przez jedno ,,i” – podobnie, jak to jest w przypadku również kaszubskiej Gdyni, Ulini, Chyloni, Jastarni, Łebuni, Oruni, Matarni, Węgorni, Werblini czy rzek – Raduni bądź Słupini. Zresztą, nawet po łacinie wyrażenie ,,nasiono lnu” piszemy przez jedno ,,i” w końcówce: ,,semine lini” !
PROTESTUJĘ PRZECIWKO ODGRZEWANIU PRZEDWOJENNEGO BICIA TUTEJSZYCH KASZUBÓW PO TWARZY
ZA ICH KASZUBSKĄ KULTURĘ, CO KIEDYŚ BARDZO BOLAŁO DZIADKÓW CZY PRADZIADKÓW DZISIEJSZYCH MIESZKAŃCÓW LINI !!!
Odczekano dwa, trzy pokolenia i znowu bezczelnie zaatakowano.
Na bardzo starej serwecie, wyszytej w czasach odzyskiwania niepodległości Lini po zaborach widniał herb wsi (kaszubska chata z krzyżem w szczytniku i Kaszubskim Gryfem w szczytowym okienku strychu, gdzie napis ,,LENIA’’- ! – tworzył dolną prostokątną część szczytowej ściany owej chaty, będąc niby to belkami zastrzęgowej konstrukcji ściany; a u stóp chaty widniał pokaźnych rozmiarów kwiat lnu, stylizowany na kaszubski haft).
Sądzę więc, że już dawno należało ustalić nazwę naszej wsi w polskojęzycznej wersji jako ,,LENIA’’ (a nie ,,Linia’’), by również w obecnym czasie globalnej informacji móc naszą wieś odszukać w Sieci. Obecnie jest to bardzo trudne, gdyż na zapytanie o naszą wieś, w Googlach zamiast niej wyskakują wszystkie linie komunikacyjne świata, a nawet i elektryczne.
Szanowny Panie,
gorąco dziękuję za ten szeroki i szalenie interesujący komentarz.
Łączę wyrazy szacunku.
Urzędowy wykaz miejscowości w Polsce podaje w dopełniaczu Linii.
Jak odnieść się do tego faktu?
Na Pana miejscu odniósłbym się następująco: urzędnikom brak wiedzy w sprawach językowych ;-). Niedawno zeznawałem w urzędzie skarbowym. Liczba błędów interpunkcyjnych, jakie zrobił notujący urzędnik, była zastraszająca. Nawet szkoda było czasu, by je poprawiać. Poprosiłem tylko o poprawę kilku innych błędów. A bardziej poważnie: jeśli ma Pan dostęp, warto porównać w innych słownikach ze zbiorami nazw miejscowości. Nazwy miejscowości to twardy kawałek chleba, więc nie zdziwiłbym się, gdyby nawet wśród językoznawców były w tych sprawach różnice. W artykule podałem wykładnię, powołując się na kompetentne źródło.